 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onsekizinci Hukuk Dairesi
E. 1992/8639
K. 1992/8718
T. 1.10.1992
* KAMULAŞTIRMA BEDELİ
* İRTİFAK
ÖZET : Genel olarak kabul edilen ilkeye göre özel nedenler olmadıkça, irtifak
kamulaştırma bedeli, irtifaka konu taşınmazda gerçekleştirilecek kamu hizmeti
sebebi ile işgal edilecek yerin değerinden fazla olamaz.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 11)
Dava dilekçesinde, kamulaştırma bedelinin arttırılması ile faiz ve masrafların
davalı taraftan tahsili istenilmiştir.Mahkemece, davanın kısmen kabulü
cihetine gidilmiş, hüküm; davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün
kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
1- Mirasçılık belgesine göre, muris adına kayıtlı taşınmazda 1/4 paya sahip
olan Zeliha davacı olmadığı halde onun da payını kapsar biçimde davacılar
yararına artırıma hükmedilmesi,
2- Dosya içindeki belgelere göre, kamulaştırma zemin altından boru geçirmek
için yapılmış olup altından boru geçirilecek arazi bölümü 104 m2. den
ibarettir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporlarında belirlenen m2. fiyatına göre, bu 104
m2. yerin mülkiyet kamulaştırması yapılması halindeki değeri irtifak bedeli
olarak hükmolunan miktardan daha az olmaktadır.
Genel olarak kabul edilen ilkeye göre özel nedenler olmadıkça, irtifak
kamulaştırma bedeli, irtifaka konu taşınmazda gerçekleştirilecek kamu hizmeti
sebebi ile işgal edilecek yerin değerinden fazla olamaz. Bu nedenle,
taşınmazda meydana gelecek değer düşüklüğü oranı; taşınmazın toplam
yüzölçümü, kamu hizmetinin niteliği, kamulaştırma sebebiyle işgal edilecek
bölümün yüzölçümü ve araziyi işgal biçimi dikkate alınarak belirlenmeli ve bu
suretle Kamulaştırma Kanununun 11. maddesinin son fıkrası hükmünün öngördüğü
kamulaştırma bedeli olan kımyet düşüklüğü saptanmalıdır. Bazı durumlarda,
irtifak kamulaştırmasına neden olan kamu hizmeti tüm taşınmazın kullanımını
etkilerken, diğer bazı durumlarda ise, kamu hizmeti sadece bu hizmet
sebebiyle taşınmazın fiilen işgal edilen bölümünde değer değişikliğine neden
olmaktadır. Birinci halde taşınmazın tümündeki değer düşüklüğü; ikinci halde
sadece fiilen el konulan bölümdeki değer düşüklüğü dikkate alınmalıdır. Bu
durumda, tamamı 5700 m2. olan taşınmazın 104 m2. lik bölümünün altından boru
geçirilmesini içeren kamu hizmeti için yapılan irtifak kamulaştırmasının
sebep olacağı değer düşüklüğünün taşınmazın tamamını etkilemediği açıktır.
Yukarıdaki hususları dikkate almayan ve mülkiyet kamulaştırmasını aşan değeri
ifade eden bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı olduğu şekilde hüküm tesisi
doğru görülmemiştir.
Mahkemece, belirtilen hususlarda bilirkişilerden ek rapor alındıktan sonra
hasıl olacak sonuca göre karar verilmelidir.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde
hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan
kabkulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), temyiz
peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 1.10.1992 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
|
