 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Ondokuzuncu Hukuk Dairesi
E. 1992/831
K. 1992/1305
T. 14.4.1992
* İTİRAZIN İPTALİ
* İNKAR TAZMİNATI
* ÇEK-CİRO
ÖZET : Türk Ticaret Kanununun 700. maddesine göre çek, ciro ve teslim yolu ile
devredilebilir, aynı Yasanın 702. maddesi cirosu kabil bu çeki elinde
bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa dahi, kendi hakkı müteselsil ve
birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde selahiyetli hakmil sayılır.
Yine aynı Yasanın 730. maddesi delaletiyle çekler hakkında da uygulanması
gereken 596. maddesi hükmüne göre, ciro ve teslim neticesinde poliçeden doğan
bütün haklar devredilmiş olur.
(2004 s. İİK. m. 700, 702, 730, 596)
Taraflar arasındaki itirazın iptali, inkar tazminatının tahsili davalarının
yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen
kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı banka vekilince
duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup
düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili şirketin P... Dış Ticaret A.Ş.'ne sevk irsaliyesi ile
pamuk ipliği teslimi ettiğini, bu şirketin 15.9.1986 tarihli (ileri tarihli)
çeki verdiğini, aynı gün davalı bankanın, Beşiktaş Şubesi'ne gidilerek bloke
şerhi verdirildiğini, bankanın 24.10.1986 tarihli ihtarnamesi ile bloke çekin
usulsüz olduğunun, ödenmeyeceğinin bildirildiğini, 11.11.1986 tarihli çekin
bankaya ibraz edildiğinde, yetkisiz kişiler tarafından bloke şerhi
verildiğinden bahisle çek bedelini ödenmediği belirterek, yaptıkları icra
takibe karşı yapılan itirazın iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili cevabında, çekten dolayı borçlarının olmadığını, 52 faiz de
istenmeyeceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, itirazın 50.500.000 liralık kısım için iptaline karar vermiştir.
Davacı takibe koyduğu çekin 16.11.1986 keşide tarihi olduğu, 11.11.1986
tarihi, süresinde ibraz edildiği, lehtarın ise davacı şirket olduğu
görülmektedir. Ancak, davacı lehtarın bu çeki ciro ettiği fakat tekrar
kendisine ciro edildiğine dair çekte bir kayıt olmadığı görülmüştür.
Türk Ticaret Kanununun 700. maddesine göre, çek ciro ve teslim yolu ile
devredilebilir, aynı Yasanın 702. maddesi cirosu kabil bu çeki elinde
bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa dahi, kendi hakkı müteselsil ve
birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde selahiyetli hamil sayılır.
Yine aynı Yasanın 730. maddesi delaletiyle çekler hakkında da uygulanması
gereken 596. maddesi hükmüne göre, ciro ve teslim neticesinde poliçeden doğan
bütün haklar devredilmiş olur.
Davacı şirket takip konusu çeki Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası'na ve
bu bankanın da Nurettin'e ciro ettiği, bu son hamil tarafından bankaya ibraz
edildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen yasa hükümleri karşısında davacı yetkili hamil
olmadığından icraya konan çek nedeni ile takip hakkı yoktur.
S o n u ç : Açıklanan nedenlerle davalı banka vekilinin temyiz itirazları
yerinde görülmekle hükmün (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde temyiz
edene iadesine, davalı vekili için takdir olunan 11.000 lira duruşma vekalet
ücretinin davacıdan tahsiline, 14.4.1992 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
