 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Birinci Hukuk Dairesi
E. 1992/5935
K. 1992/10367
T. 21.9.1992
* ELATMANIN ÖNLENMESİ
* NİSBİ HARÇ
ÖZET : Belirlenecek değer itibariyle nisbi tarife üzerinden noksan harcın
tamamlatılması ve ondan sonra işin esasının incelenerek sonuca bağlanması
gerekirken, değer belli edilmeden ve noksan harç tamamlatılmadan maktu
tarifeye göre harç alınıp, hüküm kurulması isabetsizdir.
(492 s. Harçlar K. m. 32)
Yanlar arasında görülen elatmanın önlenmesi davasının kabulüne dair Yerel
Mahkemece verilen karar, yasal süre içerisinde davalı vekili tarafından
temyiz edildiğinden; dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:
Çaplı taşınmazın bir kısmına elatmanın önlenmesi isteğini içeren temyize konu
davanın, taşınmaz malın aynına ilişkin olduğu ve bu nedenlede konusunu
oluşturan hakkın, para ile değerlendirilmesinin mümkün bulunduğu açıktır. Hal
böyle olunca, davanın nisbi harca tabi tutulması zorunludur.
Bilindiği gibi Harçlar Yasası, harcın alınmasını veya tamamlanmasını yanların
isteklerine bırakmamış, bu yönün mahkemece kendiliğinden (re's-en)
gözetilmesi gerekeceğini hükme bağlamıştır. Anılan Yasanın buyurucu
nitelikteki 32. maddesinde de, yargı işlemlerinden alınacak harçlar
ödenmedikçe, müteakip işlemlerin yapılamayacağı öngörülmüştür. O halde,
çekişme konusu hakkın (taşınmaz malın) değerinin saptanması ve belirlenecek
değer itibariyle nisbi tarife üzerinden noksan harcın tamamlatılması ve ondan
sonra işin esasının incelenerek sonuca bağlanması gerekirken, değer belli
edilmeden ve noksan harç tamamlatılmadan maktu tarifeye göre harç alınıp,
hüküm kurulması isabetsizdir. Öte yandan; kabule göre, çap kapsamı ile
sınırlı kalınması zorunlu iken, istek aşılmak suretiyle çap dışındaki kısma
ilişkin olarak yazılı biçimde men kararı verilmeside doğru değildir.
Davalının temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile açıklanan nedenlerden
ötürü hükmün HUMK. nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan
harcın temyiz edene geri verilmesine, 21.9.1992 tarihinde oybirliğiyle karar
verildi.
|
