 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Onbeşinci Hukuk Dairesi
E. 1992/5256
K. 1993/3099
T. 29.6.1993
* SÖZLEŞMEYE KONU BİR KISIM
İŞLERDEKİ HUKUKİ İMKANSIZLIK
* SÖZLEŞME BEDELİ
* İADE TALEBİ
ÖZET : Sözleşmeyle yapılması kararlaştırılan işlerden bir kısmı için
imkansızlık varsa, bu işlere dayalı sözleşme hükümleri geçersiz olacağından,
bu işlerle ilgili noksanların giderilmesi ya da yeniden yapılması karşılığı
gereken tazminata hükmedilemez. Bunlar için ödenen bedelden ancak isabet
edenin iadesi istenebilir.
(818 s. BK. m. 20) (1086 s. HUMK. m. 213)
Taraflar arasındaki davanın, (Ankara Asliye Yirmiüçüncü Hukuk Hakimliği)nce
görülerek mahkeme ilamında belirtilen gerekçelere binaen verilen 27.5.1992
tarih ve 314-374 sayılı hüküm taraflar vekillerince temyiz edilmiş, davalı
vekili duruşma istemiş olmakla; dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin
gereği konuşulup düşünüldü:
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve
delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının bütün,
davalının sebepleri yerinde görülmeyen reddi hakim istemi ile aşağıdaki
bendlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Yanlar arasında uyuşmazlığın doğumuna neden olan 14.9.1988 tarihli
sözleşmede yapılacak işler sayılmış ve kararlaştırılan bedelin tamamen
ödendiğinin belirtilmesi ile yetinilmiş miktar gösterilmemiş, yargılama
süresince de yanlarca bu hususta açık bir beyanda bulunulmamış, ittifak
sağlanmamıştır. Belediye Başkanlığından alınan 10.12.1991 gün ve 398 sayılı
yazıda, sözleşmeye konu işlerden kafeterya ve plaj tesisinin yapılmasına
yasal engel bulunduğu bildirilmiştir. Bu hali ile anılan iki iş için sözleşme
geçersizdir (BK. md. 20). O halde bu iki iş için noksanların giderilmesi ya
da yeniden yapılması karşılığı gereken tazminata hükmedilemez. Bunlar için
davacılar ödedikleri bedelden ancak isabet edenin iadesini isteyebilirler.
Bundandır ki sözleşmedeki bedelin saptanması zorunludur. Bu durumda, taraflar
çağrılarak ödenen bedel ya da bedel yerine kaim devredilmiş ayni veya sair
haklar var ise bunların ekonomik değerinin sorulması (HUMK. md. 213)
mutabakat sağlandığı takdirde buna itibar edilmesi, değilse sözleşmeye
tekaddüm eden tarihte uyuşmazlık konusu yedi çeşit işin günün rayiçlerine
göre toplam bedelinin ve buna göre yapılmasına kamu düzeni bakımından engel
bulunan iki kalem işe isabet eden bedelin bilirkişiler marifetiyle saptanması
(HUMK. md. 357, BK. md. 366) ve bu iki kalem iş için bu bedelin iadesine
karar verilmesi gerekirken, diğer işlerdeki noksanlıklar gibi söz konusu iki
kalem iş içinde bir sonraki yıl rayiçleri ile tazminata hükmedilmesi doğru
görülmemiştir.
3- İstenilen cezai şarttan ötürü davalının direngen duruma düşmüş olması
sözkonusu değilken her bir davada istenilen miktara o dava tarihinden faiz
yürütülmesi gerektiği halde faiz başlangıç tarihinin uygulamada yeri olmayan
biçimde başlatılmış olması isabetli görülmemiştir.
4- Sözleşme konusu yedi çeşit işten kafeterya ve plaj tesislerinden ibaret iki
çeşidinin yapılması hukuken imkansız olduğu halde izne dair hükmün bunları da
kapsar biçimde verilmiş olması da yasaya aykırıdır.
S o n u ç : Yukarda 1. bendde gösterilen nedenlerle davacının bütün, davalının
sair temyiz itirazlarının reddine, hükmün 2-3-4. bendlerde gösterilen
nedenlerle temyiz eden davalı yararına (BOZULMASINA), 100.000 TL. duruşma
vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, bakiye 7.000 lira
ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödediği temyiz peşin harcının
da istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 29.6.1993 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
|
