 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onüçüncü Hukuk Dairesi
E. 1992/4614
K. 1992/5663
T. 23.6.1992
* İŞLETME HAKKININ DEVRİ
* HASILAT KİRASI
ÖZET : Sözleşmenin işletme hakkının devrine ilişkin olduğu çok açıktır.
İşletme hakkının devri hasılat kirasının bir türüdür. Bu yerin tahliyesi için
hasılat kirasına ilişkin hükümlerin uygulanması gerekir.
(818 s. BK. m. 270)
Taraflar arasındaki tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda
yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün
süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi,
gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı, 5.12.1990 tarihli kira sözleşmesiyle Haşim İşcan Parkı'ndaki bir bölüm
alanı "pastahane ve çay bahçesi" olarak davalı Belediyeden kiraladığını,
davalı İdarenin kira süresi dolmadığı halinde tek taraflı olarak sözleşmenin
feshine ve tahliyeye ilişkin Encümen Kararı aldığını, sözleşmenin 6570 sayılı
Yasa hükümlerine tabi olup kiralayanın isteği üzerine fesih edilemiyeceğini,
gönderdikleri 1991 Mayıs ayı kirasını davalının alması üzerine sözleşmenin
yenilenmiş olduğunu öne sürerek kira akdinin devam ettiğinin, yenilenmiş
olduğunun tesbitini istemiştir.
Davalı, sözleşmenin kira akdi değil işletme hakkının devri olduğunu, 6570
sayılı Kanuna tabi bulunmadığını, 1 yıllık sözleşmenin 23.4.1991 tarihinde
sona erdiğini savunmuş, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece sözleşme 6570 sayılı Kanuna tabi olmamakla birlikte davalı İdare
tarafından fesih ihbarda bulunulmadığından Mayıs ayına ait kira parasının da
alınması nedeni ile sözleşmenin yenilenmiş olduğu kabul edilmiş, davanın
reddine karar verilmiştir. Hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki 23.4.1990 başlangıç tarihli kira sözleşmesi, işletme
hakkının taraflar arasında düzenlenen 5.12.1990 tarihli sözleşme ile Bursa
Devlet Hastanesi karşısındaki kapalı ve açık alanının pastahane ve çay
bahçesi olarak işletme hakkının davacıya devredildiği görülmektedir.
Bu durum itibariyle sözleşmenin, işletme hakkının devrine ilişkin olduğu çok
açıktır. İşletme hakkının devri hasılat kirasının bir türüdür. O nedenle bu
yerin tahliyesi için hasılat kirasına ilişkin hükümlerin uygulanacağında
duraksamaya yer olmamalıdır.
Mahkemenin de kabulünde olduğu şekilde hasılat kirasında 6570 sayılı Yasa
hükümleri uygulanamaz. Bu gibi sözleşmelerde kira sözleşmesi belirli bir süre
için aktedilip de bu süre dolmuş ve zımni (örtülü) yenileme olmamışsa
sözleşme sona erer. Ayrıca, feshi ihbara da gerek yoktur. Bu durumda,
sözleşme süresinin son bulmasıyla taraflar arasında işletme hakkının devrine
ilişkin hukuki bağın ortadan kalkacağının kabulü zorunludur. Kaldı ki davalı
Belediye 22.4.1991 tarihli ihtarnamesi ile sözleşmenin uzatılmıyacağını
davacıya bildirmiş bulunmaktadır. Feshi bildirme; karşı tarafa ulaşması
gerekli, yenilik doğurucu, tek taraflı irade beyanlarındandır. Karşı tarafın
bu beyanı kabul etmemesi, itirazda bulunması, kanuni şartlara uygun olarak
yapılmış beyanın hükmünü husule getirmesine engel olmaz. Feshi bildirme; kira
sözleşmesine, ihbarın hüküm ifade edeceği dönem sonundan öteye doğru geçerli
olmak üzere son verir. Hal böyle olunca bundan sonra kira parasının alınması
sözleşmenin örtülü bir şekilde yenilenmiş olduğu anlamına geldiği sonucuna
kavuşulması hukuken mümkün değildir.
Mahkemece, hukuki nitelindirmede yanılgıya düşülerek davanın reddine karar
verilecek yerde yasaya uygun düşmeyen gerekçelerle kabule karar verilmesi
usule ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.
S o n u ç : Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle davalı
yararına (BOZULMASINA), istek halinde peşin harcın iadesine, 23.6.1992
gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
