 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Hukuk Genel Kurulu
Sayı:
ESAS KARAR
92/2-578 92/734
9.12.1992
ÖZET : Derneğin üçünçü sahış sıfatıyla üyesi ile yapacağı işlemde M.K.
61. maddesindeki hüküm uygulanır. Üyelik sıfatının tartışıldığı genel kurula
iştirak ve oy kullanmaya engel yoktur.
Taraflar arasındaki davadan dolayı, bozma üzerine direnme yoluyla
Kartal 3. Asliye Hukuk mahkemesinden verilen 25.12.1991 gün ve 653-966 sayılı
kararın bozulmasını kapsayan ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulundan çıkan
29.4.1992 gün, 1992/2-190 esas, 1992/290 karar sayılı ilamın karar
düzeltilmesi yoluyla incelenmesi davacı vekilleri tarafından istenen ilam ve
dosyadaki ilgili bütün kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Medeni Kanunun rey hakkından mahrumiyet başlıklı 61. maddesinde "bir
cemiyet azası kendisi veya karı ve kocası yahut usul ve füruu ile cemiyet
arasındaki bir işe veya davaya dair ittihazı lazım gelen kararlarda rey
veremez" hükmü getirilmiştir.
Emredici nitelikteki bu hüküm; üyelerin kararlara, her türlü etkiden
uzak olarak tarafsız ve objektif bir şekilde katılmalarını sağlama amacına
yöneliktir.
Ancak hemen belirtmek gerekirki, bir dernek üyesinin oy kullanamama
hali bu üyenin üçüncü şahıs sıfatıyla dernekle giriştiği hukuki ilişkilerde
söz konusu olabilir.
Nitekim öğretideki baskın görüşde bu paraleldedir (Prof. Dr.
B.Köprülü, Medeni Hukuk Genel prensipler kişinin hukuku adlı eser, sahife
469, 470; Prof Dr. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Türk Medeni Hukuku- Şahsın
Hukuku adlı eser, 1963 baskı, sahife 242, 243).
O itibarla somut olayda, uyuşmazlığın niteliğine göre Medeni Kanunun
61. maddesinin uygulama yeri yoktur.
Bu durumda HUMK. 440. maddesinde yazılı sebeplerde yazılı hiç birisine
dayanmayan ve yerinde olmayan karar düzeltme isteğinin REDDİNE, 2790 sayılı
yasanın 2. maddedesinin 3. fıkrası hükmüne göre takdiren (23.800) lira para
cezasının ve (23.800) lira harcın düzeltme isteyenden alınmasına, 9.12.1992
günü yapılan ikinci görüşmede oyçokluğuyla karar verildi.
B.B.Vekili 5.H.D.Bşk 3.H.D.Bşk 17.H.D.Bşk
İ.Teoman Pamir A.H.Karahacıoğlu E.Doğrusöz H.H.Karadoğan
MUHALEFET ŞERHİ
"Bir cemiyet azası, kendisi... ile cemiyet arasındaki bir işe veya
davaya dair ittihazı lazım gelen kararlarda rey veremez." (M.K. 61). Bu hükmü
cemiyetle üye arasında üyenin üye sıfatıyla ilgili olmayan işlemlere
hasretmek cemiyet içinde iyi niyet kuralları ile bağdaşmayan kararların
oluşmasına yol açar. Genel kurulun, tasvibine arz edilen yeni üye kayıtlarına
ilişkin kararlara bu kişiler katılmışlardır. Karar M.K. 61. maddesine aykırı
olup, kanuna aykırı bu karar Genel Kurulda oluşan diğer kararlarada
etkilidir. Genel Kurul kararlarının iptali bu sebeple ve sonucu itibariyle
doğru olup karar düzeltme istemi kabul edilip hüküm onanmalıdır.
Öte yandan davacıların ihracına ilişkin kararın tüzüğe ve yönetmeliğe
uygun olup olmadığı yönü de 20.9.1950 tarihli 4/10 sayılı içtihadları
birleştirme kararı çerçevesinde tartışılmalıdır.
Tahir Alp Çetin Aşcıoğlu
2.H.D.Başkanı 4.H.D.Üyesi
|
