 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onyedinci Hukuk Dairesi
E. 1992/16219
K. 1993/6962
T. 27.5.1993
* ZİLYETLİĞE DAYALI MÜLK EDİNME
* VERGİ KAYDI MİKTAR FAZLASI
* MER'A TAHSİS KARARI VE HARİTASI
* TOPRAK TEVZİ KOMİSYON BELİRTMELİK
TUTANAK VE HARİTASI - TEKNİK VE YEREL BİLİRKİŞİLER
ÖZET : Zilyedliğe dayalı mülk edinme koşulları yönünden çıkan uyuşmazlıkta,
taraflarca gösterilecek tanıklarla önceden dinlenen yerel bilirkişi ve tanık
ve tesbit bilirkişileri hazır edilmek suretiyle varsa mer'a tahsis kararı ve
haritası ile toprak tevzi komisyon belirtmelik tutanak ve haritası, vergi
kaydı, komşu köylerden seçilerek yaşlı ve yansız yerel bilirkişilerle, teknik
bilirkişi aracılığıyla uygulama yapılarak kroki çizdirilmeli, ziraat
bilirkişisine de taşınmazların toprak yapıları, işlenen biçimi kullanım
süresi ve mer'a ile aralarında kadim ve doğal sınırlar bulunup bulunmadığı
yönünden rapor alınmalı zilyedliğin sürdürülüş biçimi bilirkişilerden ve
tanıklardan sorulmalı, taşınmazın öncesinin mer'a olması halinde
zilliyedlikle kazanılamıyacağı düşünülmeli, aksi takdirde 3402 sayılı
Kadastro Yasasının 14. maddesi gereğince tüm deliller değerlendirilerek bir
karar verilmelidir.
(3402 s. Kadastro K. m. 14)
Taraflar arasındaki tesbite itiraz davası üzerine yapılan yargılama sonunda;
davanın reddine ilişkin verilen hüküm Hazine tarafından süresi içinde temyiz
edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
Kadastro sırasında 6 parsel sayılı 9200 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz
mer'a, 311 parsel sayılı taşınmazda Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki
yerlerden olduğundan bahisle Hazine adına tesbit edilmiştir. 281 parsel
sayılı 15.800 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 213 nolu vergi kaydına göre
tesbit gören 276 ve 278 parselerin miktar fazlası, 111 parsel sayılı 6300
metrekare yüzölçümündeki taşınmazda 110 parsele uygulanan 52 numaralı vergi
kaydı miktar fazlası olarak Hazine adına tesbit edilmiştir. Davalıların miras
bırakan Raif kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak taşınmazların
tesbitine itiraz etmiştir. İtirazları komisyonca kabul edilerek taşınmazların
davalılar adına tesciline karar verilmiştir.Hazinenin açtığı dava sonucunda
mahkemece komisyon kararında olduğu gibi taşınmazlar davalılar adına
tesciline karar verilmiş; hüküm, Hazine tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davanın konusu taşınmazlar üzerinde davalılar yararına zilyetliğe
dayalı mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçe gösterilerek davanın reddine
karar verilmiştir. Ancak, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm
kurmaya yeterli değildir. Davacı Hazine, taşınmazların zilyetlikle kazanılma
olanağı bulunmayan Hazine yerleri olduğunu ileri sürerek dava açmış,
davalılar ise vergi kaydına ve zilyetliğe dayanmışlardır. Kadastro sırasında
6 nolu parsel mer'a, 311 nolu parsel Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki
yerlerden, 281 nolu parsel dava dışı 276 ve 278 parsellere uygulanan 1937 gün
213 tahrir nolu, 111 nolu parsel ise dava dışı 110 nolu parsele uygulanan
1937 gün 52 nolu vergi kayıtları yüzölçümü fazlası olarak Hazine adına tesbit
edilmişlerdir. Eylemli durumda 6 ve 311 parsellerin üç tarafı 281 parselin
ise batısı mer'a ile çevrili bulunmaktadır. Hazine dava dilekçesinde
taşınmazların zilyetlikle iktisabı mümkün olmayan yerler olduğunu ileri
sürdüğüne göre 6, 281 ve 311 nolu taşınmazların öncesinin mer'a olup
olmadığının bir iddia çerçevesinde araştırılması gerekir. Ne varki, yöntemine
uygun bir mer'a araştırması yapılmadığı gibi 110 parsele uygulanan 52 tarih
nolu vergi kaydı getirilmemiş, dinlenen tek davalı tanığının hangi köyden
olduğuda keşif zaptına yazılmamışıtr. Öte yandan 1937 gün 284 tarih nolu
mer'a vergi kaydının uygulamasının yetersizliği yanında ziraatçi bilirkişinin
raporunda teknik verilerden ve gerekçeden yoksun bulunmaktadır. Eksik
inceleme ile hüküm verilemez. O halde mahkemece, taraflardan davanın
sonucunda yararı bulunmayan komşu köylerden tanık göstermeleri istenmeli,
taşınmazların bulunduğu köyde toprak tevzi komisyonunca çalışmalar yapılıp
yapılmadığı mer'a tahsis kararı ve haritası olup olmadığı sorulmalı, 315,
507, 512 ve 515 nolu mer'a parselleriyle ilgili kadastro tutanakları ile 110
parsele uygulanan 52 tarih nolu vergi kaydı getirtilmeli, taraflarca
gösterilecek tanıklarla, önceden dinlenen yerel bilirkişi ve tanık ve tesbit
bilirkişileri hazır edilmek suretiyle yeniden keşif yapılarak varsa mer'a
tahsis kararı ve haritası ile toprak tevzi komisyon belirtmelik tutanak ve
haritası ve bu arada 1937 gün 284 tahrir nolu vergi kaydı komşu köylerden
seçilecek yaşlı ve yansız yerel bilirkişilerle teknik bilirkişi aracılığıyla
gereği gibi yerine uygulanmalı, uygulamayı izlemeye olanak sağlayacak biçimde
teknik bilirkişiye kroki çizdirilmeli, başka bir ziraatçi bilirkişiden
taşınmazların toprak yapıları ve karakterleri işlenen biçimi kullanım süresi
ve mer'a ile aralarında ayırıcı kadim ve doğal sınırlar bulunup bulunmadığı
yönünden ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, ayrıca taşınmazların
öncesinin ne olduğu, kimin hangi tarihten beri zilyet ettiği, zilyetliğin
sürdürülüş biçimi olaylara dayalı olarak bilirkişilerden ve tanıklardan ayrı
ayrı sorulmalı, beyanlar arasından aykırılık doğduğundan giderilmeli,
taşınmazların öncesinin mer'a olması durumunda zilyetlikle kazanılamayacağı
düşünülmeli, aksi takdirde 3402 sayılı Kadastro Yasasının 14. maddesi
hükümleri ışığında toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek hasıl
olacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Davacı Hazinenin temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün açıklanan
nedenlerden ötürü HUMK.nun 428. maddesi uyarınca (BOZULMASINA), 27.5.1993
gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
