 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onsekizinci Hukuk Dairesi
E. 1992/1560
K. 1992/2193
T. 31.3.1992
* KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN ARTIRILMASI
ÖZET : Kamulaştırma Kanununun kıymet takdiri esaslarını belirleyen 11.
maddesinin F bendi, arazilerde, kamulaştırma tarihindeki mevki şartlarına
göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirinin esas
alınmasını öngörmüştür. Aynı maddenin İ bendi ise, bedelin tesbitinde etkili
olacak diğer objektif ölçülerin de dikkate alınmasını hükme bağlamış ve bu
suretle arazinin olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas
alınarak bulunacak değerin, gerekiyorsa bu bend hükümlerine göre bir miktar
daha arttırılmasına olanak sağlamaktadır.
Maddenin sondan 3. fıkrası ise, kamulaştırma bedelinin takdirinde ilerisi için
düşünülen kullanma şekillerine göre getirebileceği kar ve kazanabileceği
niteliklerin dikkate alınmasını yasaklamıştır. Hükme esas alınan ikinci
bilirkişi raporunda objektif değer arttırılmasına gidilmesi gerekirken
taşınmazın bilimsel yöntemle bulunan değerinin yasaya ve Yargıtay
uygulamasına aykırı olarak 500 arttırımı doğru değildir.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 11/F,İ,3)
Dava dilekçesinde kamulaştırma bedelinin arttırılması ile faiz ve masrafların
davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü
cihetine gidilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün
kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Kamulaştırma Kanununun kıymet takdiri esaslarını belirleyen 11. maddesinin F
bendi, arazilerde, kamulaştırma tarihindeki mevki ve şartlarına göre ve
olduğu gibi kulanılması halinde getireceği net gelirinin esas alınmasını
öngörmüştür. Aynı maddenin İ bendi ise, bedelin tesbitinde etkili olacak
diğer objektif ölçülerinde dikkate alınmasını hükme bağlamış ve bu suretle
arazinin olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak
bulunacak değerin gerekiyorsa bu bend hükümlerine göre bir miktar daha
arttırılmasına olanak sağlamaktadır.
Maddenin sondan 3. fıkrası ise, kamulaştırma bedelinin takdirinde ilerisi için
düşünülen kullanma şekillerine göre getirebileceği kar ve kazanabileceği
niteliklerin dikkate alınmasını yasaklamıştır.
Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporlarında taşınmaza ekilecek ürünler
dikkate alınarak net geliri hesaplanmış ve bilimsel yöntemle değeri takdir
edilmişse de, değeri m2. olarak 76.562 TL. takdir edildikten sonra taşınmazın
organize sanayi bölgesine yakın oluşu 200; su-kanalizasyon ve belediye
hizmetlerinden yararlanması nedeniyle 100; anayol güzergahına yakınlığı
sebebiyle de 100 ve toplam olarak 500 değeri arttırılmış ve mahkemece
buna itibar edilerek hüküm kurulmuştur.
Tarım arazisi olarak değerlendirilen m2. fiyatı patlıcan, biber, domates,
pırasa, karnıbahar gibi sebzelerin ekiminden gelecek net gelir dikkate
alınarak belirlenen taşınmazın olduğu gibi kullanılması sözkonusu olduğu ve
ilerde kazanabileceği niteliklerin dikkate alınması yasa hükmü ile
yasaklandığı için organize sanayii bölgesine yakın oluşu yada belediye
hizmetlerinden yararlanıyor olması İ bendine göre değerin arttırılmasını
gerekli kılmayıp ancak yol güzergahına yakın olması sebebiyle bir objektif
unsur olarak arttırma mümkün olabilir. Bu nedenle, hükme esas alınan
16.7.1991 tarihli ikinci bilirkişi raporunun 6. paragrafında yer alan a ve b
bedlerindeki arttırma nedenlerine itibar edilmeyerek yalnız c bendi dikkate
alınmak suretiyle objektif değer attırımına gidilmesi gerekirken taşınmazın
bilimsel yöntemle bulunan değerinin yasaya ve Yargıtay uygulamasına aykırı
olarak 500 arttırımı doğru görülmemiştir.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde
hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan
kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), temyiz peşin
harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 31.3.1992 gününde oybirliğiyle
karar verildi.
|
