 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Altıncı Hukuk Dairesi
E. 1992/13376
K. 1992/14943
T. 24.12.1992
* HİSSEDARLIKTAN ÇIKARILMA
* YÜKÜMLÜLÜĞÜN AĞIR İHLALİ
* DAVA AÇMA ŞARTI
ÖZET : MK.nun 626/a maddesi gereği davalının hissesinin satılarak
hissedarlıktan çıkarılması, paydaşın, diğer paydaşların tümüne veya bir
kısmına karşı olan yükümlülüklerini ağır suretle ihlal ile müşterek mülkiyet
ilişkisinin devamını çekilmez hale getirmesine bağlıdır.
(743 s. MK. m. 626/a-b)
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan, ortaklığın giderilmesi davasına dair
karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla; dosyadaki
bütün kağıtlar okunup, gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, dört parça taşınmazda bulunan davalı payının Medeni Kanunun 626/a
maddesi gereğince açık artırma suretiyle satışı isteminden ibarettir.
Mahkeme, istem gibi karar vermiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz
edilmiştir.
3678 sayılı Yasa ile Medeni Kanunun 626. maddesine eklenen 626/a maddesi
gereğince hissedarlıktan çıkarma kararı verilebilmesi için;
a) Bir paydaşın tutum ve davranışı ile diğer paydaşların tümüne veya bir
kısmına karşı olan yükümlülüklerini ağır surette ihlal etmesi,
b) Bu davranışı yüzünden müşterek mülkiyet ilişkisinin devamının çekilmez hale
gelmesi gerekmektedir.
Maddede bahsedilen yükümlülüklerini ağır surette ihlali deyiminden kusurun
özel bir yoğunlukta ve önemde bulunması amaçlanmıştır. Ağır surette ihlal
unsurunun gerçekleşebilmesi için paydaşın kasten ve bilerek müşterek mülkiyet
ilişkisinin devamını çekilmez hale getirmesi gerekir. Fiilin işleniş tarzı,
paydaşların sosyal ve ekonomik koşulları ile objektif iyi niyet kuralları
değerlendirilerek, her olayın özelliğine göre hakkaniyete uygun adil bir
çözüm getirilmelidir.
Davanın açılması, paydaşların hem pay, hem de paydaş bakımından çoğunlukla
karar vermelerine bağlı olduğu gibi, çıkarma istemini haklı gören hakimin
çıkarılacak paydaşın payını karşılayacak kısmın müşterek mülkten ayrılıp
ayrılmayacağının ve çıkarılacak paydaşa tahsisinin mümkün olup olamıyacağının
incelenmesi, ayırımı mümkün olmayan payın dava tarihindeki değeri ile,
devrini isteyene verilmesinin dava dilekçesinde istenip istenmediğinin
gözönünde tutulması, hisseyi karşılayacak kısmın maldan aynen ayrılması
mümkün olmazsa ve bu paya talip olan paydaş bulunmazsa, ancak tayin edilen
uygun süre içinde temlik edilmeyen payın açık artırma ile satışına karar
verileceğinin düşünülmesi icabeder.
Maddeye eklenen 626/b bendi ile de, bu kuralların kıyas yolu ile intifa veya
diğer bir ayni hak veya tapuya şerh edilmiş kira gibi şahsi hak sahibine de
uygulanacağı kabul edilmiştir.
Olayımızda; davacılar vekili 113, 280, 612 ve 3547 parsel sayılı
taşınmazlardaki davalı Saadet'e ait hissenin aynen ayrılması ekonomik
kurallar bakımından mümkün olmadığından MK.nun 626/a maddesi gereğince adı
geçen davalının hissesinin açık artırma suretiyle satışına karar verilmesini
istemiştir. Davalı vekili, Medeni Kanunun sözü edilen maddesinde belirlenen
koşulların gerçekleşmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Dosya kapsamına göre:
a) Müşterek mülkiyet hükümlerine tabi olan dört adet taşınmazın 7 adet paydaşı
olup, dava 3 paydaş tarafından açılmıştır. Medeni Kanuna 14.11.1990 tarihinde
kabul edilen 3678 sayılı Yasa ile ilave edilen 626/a maddesinin 2. bendine
göre, bu davanın pay ve paydaş çoğunluğu ile açılması gerekirken dava şartına
uyulmadığının düşünülmemesi;
b) Kabule göre; davalı paydaşın hangi tutum ve davranışı ile yükümlülüğünü
yerine getirmediği ve müşterek mülkiyet ilişkisinin devamını çekilmez hale
getirdiği açıklanmadan payının satışına karar verilmesi;
c) Aynı Yasanın 626/a maddesinin 3. bendi gereğince çıkarılacak paydaşın
payını karşılayacak kısmının taşınmazlardan ayrılmasının ve böylece müşterek
mülkten çıkarılana tahsisinin mümkün olup olmadığının tartışılmaması,
Usul ve yasaya aykırı olduğundan hükmün bozulması gerekmiştir.
S o n u ç : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile
HUMK.nun 428. maddesi uyarınca hükmün (BOZULMASINA), istek halinde peşin
alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 24.12.1992 tarihinde
oybirliğiyle karar verildi.
|
