 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onuncu Ceza Dairesi
E. 1992/11586
K. 1992/10436
T. 20.10.1992
* MEMNU HAKLARIN GERİ VERİLMESİ
ÖZET : TCK.nun ve özel yasalardan kaynaklanan, bir hükümlülük sonucu veya bir
ceza şeklinde hükmedilen her nevi ehliyetsizliklerin ve memnu hakların,
TCK.nun 122. maddesinde öngörülen süreler geçtikten sonra, istekte bulunan
iyi halli hükümlüye geri verilmesinde zorunluluk vardır.
(765 s. TCK. m. 122)
Balıkesir Ağır Ceza Mahkemesi'nin 18.9.1970 tarih ve 1970/107-179 esas ve
karar sayılı ilamı dolayısıyla, davalı İbrahim'in memnu haklarının iadesi
talebi üzerine yapılan inceleme sonunda; talebin reddine dair, (Balıkesir
Ağır Ceza Mahkemesi)nden verilen 19.12.1991 gün ve 1991/289 esas, 1991/352
karar sayılı hükmün süresi içinde Yargıtay'ca incelenmesi sanık (davacı)
vekili tarafından istenilmiş olduğundan; dava evrakı C. Başsavcılığı'nın
bozma isteyen 29.9.1992 tarihli tebliğnamesi ile Daireye gönderilmekle
incelenip, gereği düşünüldü:
Kanunumuzun sistemine göre bu yasaklılık süresiz olduğu hallerde, toplumun
suçludan, asil cezanın getirilmesinden sonra da korunması amacı ile
uygulanır. Ancak, asli ceza yerine getirildikten sonra, hükümlü hakkında
uygulanacak feri veya mütemmim cezanın ömür boyu devam etmesi, cezadan
beklenen amaç ile bağdaşmaz.
Bir başka anlatımla, fer'i veya mütemmim cezanın uygulanmasındaki amaç artık
tahakkuk etmiş olabilir. Fer'i veya mütemmim cezanın yerine getirilmesi
sırasında hükümlünün toplum için gösterdiği tehlike hali kalkmış, sözü edilen
cezanın kendisinden bekleneni gerçekleştirmiş, hükümlü iyi halde yaşamayı
sürekli hale getirmiş olabilir. Hükümlü, toplum hayatına uyum sağlamış,
dürüst ve namuslu olmayı, yaşam biçimi haline getirmiş olduğu hallerde
yasaklanmış olan haklarını yinede kullanamaması, bu cezayı adil bir ceza
olmaktan çıkarır.
Bu nedenlerle, Ceza Genel Kurulu'nun 1.6.1987 gün ve 6/201-336 sayılı
kararında belirtildiği gibi, T.C Yasasının 121 ve sonraki maddelerine göre,
ister T.C Yasasından isterse özel bir yasadan kaynaklansın, "kamu
hizmetlerinden yasaklanma", "memuriyetten mahrumiyet", "seçme ve seçilme
hakkından yoksun kılınma", "yasal kısıtlılık altında bulundurulma", "babalık
ve kocalık haklarından mahrumiyet", "sürücü belgesinin geri alınması",
"emekli maaşından yoksun kılınmak", "meslek ve sanatın tatili", "işyerinin
kapatılması" ve benzerleri, gerek bir hükümlülük sonucu ve gerekse ceza
şeklinde hükmedilen her nev'i ehliyetsizliklerin, memnu hakların geri
verilmesi yolu ile ortadan kaldırılmasına yasal bir engel bulunmadığından T.C
Yasasının 122. maddesinde öngörülen süreler geçtikten sonra, istekte bulunan
iyi halli hükümlünün memnu haklarının geri verilmesinde zorunluluk vardır.
Bu itibarla, sanık (davacı) vekilinin temyiz itirazları ve tebliğnamede ileri
sürülen düşünce yerinde görüldüğünden hükmün gösterilen sebeple
(BOZULMASINA), 20.10.1992 günü oybirliğiyle karar verildi.
|
