 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onsekizinci Hukuk Dairesi
E. 1991/344
K. 1991/365
T. 20.12.1991
* KAMULAŞTIRMA(Değerin artırılması)
ÖZET : Kamulaştırma Kanununun 11. maddesinin (i) bendi objektif ölçü
niteliklerini yansıtmamaktadır. Anılan maddenin (f) bendine göre mevki ve
şartlara göre ve "olduğu gibi kullanılması" halinde getireceği net gelir esas
alınır. Taşınmazın karayoluna ve büyük şehire uzaklık veya yakınlığı ancak
tarımsal faaliyet kapsamı içinde (i) bendi uyarınca belli oranda artırıma
tabi tutulabilir. İleride gelişebilecek kültürel ve sosyal faaliyetlerin
tarım arazisinin değerine bir katkısı düşünülemez.
Bundan ayrı 11. maddenin (i) bendine dayanılarak ve objektif ölçüler ileri
sürülerek değerin artırımına gidilirken, tarım arazisinin asıl değer
belirleme ölçülerinin (f) bendinde yer aldığı, (i) bendinin tali bir artırım
(veya indirim) unsurlarını içerdiği gözden uzak tutulmamalı ve buna göre
yapılan artırımın asıl unsurlara dayalı olarak belirlenen değerin katlarını
oluşturacak oranda olmamasına dikkat edilmelidir.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 11/i, f)
Taraflar arasındaki kamulaştırma değerinin artırılması davasından dolayı
yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün
Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş
olmakla; dosyadaki belgeler okunup, iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp
düşünüldü:
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda Kamulaştırma Kanununun 11. maddesinin
(i) bendi dikkate alınarak esas itibariyle buğday, bostan ekilen tarlanın,
diğer objektif ölçüler nazara alınarak bilimsel metodla tesbit edilen değeri
300 oranında arttırılmıştır.
Bilirkişinin objektif arttırıma dayanak gösterdiği hususlar, taşınmazın
Ankara'ya 22. km., Ankara-İstanbul Karayolu'na da 500 metre mesafede olduğu,
ayrıca gelecekte alt yapı hizmetlerinden ve kültürel ve sosyal faaliyetlerden
de yararlanabilecek konumda bulunduğu hususlarıdır. Ankara'ya ve
Ankara-İstanbul Karayolu'na olan mesafeler 300 oranında objektif değer
arttırımına neden olamıyacağı gibi yararlanılabilecek alt yapı hizmetleri ile
sosyal ve kültürel faaliyetlerin ne olduğu veya olabileceği
belirtilmediğinden genel nitelikte sözler olup 11. maddenin (i) benddeki
objektif ölçü niteliklerini de yansıtmamaktadır. Anılan maddenin (f) bendine
göre, arazi niteliğinde olan taşınmazın değerinin tesbitinde, kamulaştırma
tarihindeki mevki ve şartlara göre ve "olduğu gibi kullanılması" halinde
getireceği net gelir esas alınır. Taşınmazın karayoluna ve büyük şehire
uzaklık veya yakınlığı ancak tarımsal faaliyet kapsamı içinde (i) bendi
uyarınca belli oranda arttırıma tabi tutulabilir. İleride gelişebilecek
kültürel ve sosyal faaliyetlerin tarım arazisinin değerine bir katkısı
düşünülemez.
Bundan ayrı 11. maddenin (i) bendine dayanılarak ve objektif ölçüler ileri
sürülerek değerin arttırımına gidilirken, tarım arazisinin asıl değer
belirleme ölçülerinin (f) bendinde yer aldığı, (i) bendinin tali bir attırım
(veya indirim) unsurlarını içerdiği gözden ırak tutulmamalı ve bu bende göre
yapılan arttırımın asli unsurlara dayalı olarak belirlenen değerin katlarını
oluşturacak oranda olmamasına dikkat edilmelidir.
Yukarıdaki hususlar gözetilmeden ve 11/i bendinin amacı da aşılarak objektif
ölçüler nedeniyle değerin aşırı oranda arttırılması usul ve yasaya aykırı
görülmüştür.
Bu itibarla davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden, kabulü
ile mahkeme kararının yukarıdaki nedenlerle (BOZULMASINA), peşin ödenen
harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 20.12.1991 gününde oybirliğiyle
karar verildi.
|
