 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Onuncu Hukuk Dairesi
E. 1991/2889
K. 1991/6195
T. 13.6.1991
* YAŞLILIK AYLIĞINDAN YARARLANMA
KOŞULLARI
ÖZET : 506 sayılı Kanunun 60/F maddesi ile borçlanma, sigortalıların er olarak
silah altında veya yedek subay okulunda geçen öğrencilik süreleriyle
sınırlanmıştır. Bu nedenle, bu gibi borçlanma isteminin ancak tespiti istenen
dönemdeki er olarak silah altında bulunmuş emsallerininki kadar kabulü
gerekir.
(506 s. SSK. m. 60/F)
Davacı, askeri öğrencilikte geçen süreleri borçlanmaya hak kazandığının
tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kısmen kabulüne karar
vermiştir.
Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin
süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla
dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar
tesbit edildi:
Davacı askeri öğrencilikte geçen süreleri borçlanmaya hak kazandığının
tesbitine karar verilmesini istemektedir.
Davacının 1960-1963 tarihleri arasında Kuleli Askeri Lisesi'nde olmak üzere
1967 tarihine kadar askeri öğrencilik yaptığı. 1967 yılında iki sene üst-üste
sınıfta kalması nedeniyle okuldan tard edildiği dosyadaki bilgi ve
belgelerden anlaşılmaktadır.
Davacı, her ne kadar dava dilekçesinde 1959-1967 yılları arasında geçen
süreleri borçlanmak istediğini söylemiş ise de, sonradan isteğini, Kuleli
Askeri Lisesi'nde geçen 1960-1963 tarihleri arasındaki süreye inhisar
ettirmiştir. Mahkemece, 1960-1963 tarihleri arasındaki isteğin kabulüne karar
verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı, 1803 sayılı Bazı Suç ve Cezaların Affı Hakkındaki
Kanunun 15/B ve 506 sayılı Yasanın 2422 sayılı Yasa ile değişik 60/F
maddeleridir. Anılan Af Kanununun 15. maddesinin (B) fıkrasında; "her
derecedeki askeri okullarla diğer öğrenim kurumlarında Milli Savunma
Bakanlığı adına ve hesabına öğrenim yapan askeri öğrencilerden 7.2.1974
tarihine kadar gerek disiplinsizlik ve gerekse başka nedenlerle Türk Silahlı
Kuvvetleri'nden ilişiği kesilenlerin (Kendi isteğiyle ayrılanlar hariç)
okulda geçen süreleri askerlikten sayılır ve muvazzaf askerlik hizmetlerinden
affedilirler. Şu kadar ki, disiplinsizlik nedenleri dışında ilişiği
kesilenler istemde bulundukları taktirde muvazzaf askerlik hizmetini yapmak
üzere sevkedilirler" denilmektedir.
506 sayılı Kanunun 2422 sayılı Kanunla değişik 60. maddesinin (F) fıkrası ise;
"Bu Kanuna göre sigortalı olarak tesbit edilmiş bulunanların, er olarak silah
altında veya yedeksubay okulunda geçen sürelerin tamamını kendilernin veya
haksahiplerinin yazılı talepte bulunmaları halinde ve Kanunun 78. maddesiyle
belirlenen prime esas kazancın alt sınırının talep tarihindeki tutarı
üzerinden hesaplanacak malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primlerini iki
yıl içinde ödemeleri şartıyla borçlandırılır. İki yıl içinde ödenmeyen
borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz" hükmünü getirmiştir.
1083 sayılı Af Yasasının 15/B maddesi, sadece askeri okulda öğrenim yapan
öğrencilerin okuldaki sürelerin askerliklerine sayılacağına ve muvazzaf
askerlik hizmetinden affedileceklerine ilişkindir. Ancak, Af Yasasına
dayanılarak uygulamada 506 sayılı Kanunun 60/F maddesi hükmü geniş bir
şekilde lehte yorumlanmak suretiyle askeri öğrencilerin de bu maddeden, diğer
bir deyişle borçlanma hükmünden yararlandırılmaları sağlanmış bulunmaktadır.
Ne var ki, anılan maddenin (F) fıkrası ile borçlanma, sigortalıların er
olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen öğrencilik süreleriyle
sınırlanmıştır. Buradaki asıl gaye, hiç bir sosyal güvenlik kurumuna bağlı
olarak çalışma olanağı bulunmayan ilgililerin, bu sürelerinin, sosyal
güvenlik altına alınması ve sağlanmasıdır. Er olarak silah altında veya yedek
subay okulunda bulunmuşsa o kadar süre borçlanılabilmektedir. Buna karşılık
bir askeri öğrenciye, askeri okulda kaldığı tüm süreleri hatta sınıfta kalma
veya diğer nedenlerle bu süre çok daha fazla uzamışsa bu sürelerin tamamını
borçlanma olanağı tanımak sosyal güvenlik anlayışına, hak ve adalet
kurallarına aykırı düşeceği gibi, bu taktirde askeri okul öğreniminin 10
yaşından çok aşağıya rastlayan dönemlerin dahi değerlendirilmesi sözkonusu
olabilir. Bunun içindir ki, bu gibi borçlanma isteminin ancak tesbiti istenen
dönemdeki er olarak silah altında bulunmuş emsallerininki kadar kabulü
gerekir. Yani o dönemde karacı erlerin ne kadar süre muvazzaf askerlik
yaptıkları Milli Savunma Bakanlığı'ndan sorulmalı ve davacının bildirilecek
süre kadar borçlanabileceğine karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın
1960-1963 tarihleri arasındaki sürenin borçlanılabileceğine karar verilmiş
bulunması usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum'un bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul
edilmeli, hüküm bozulmalıdır.
S o n u ç : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA),
13.6.1991 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
