 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Hukuk Genel Kurulu
E. 1991/1-640
K. 1992/72
T. 19.2.1992
Özet : Aynı taşınmaza ilişkin olan önceki davada, davalıların,
"...biz, sözkonusu 88 parsel sayılı taşınmazı bıraktık, müdahalede
bulunmuyoruz" demeleri üzerine; davacının o davadan vazgeçmesine ve davanın
vazgeçme nedeniyle reddedilmesini temyize konu elatmanın önlenmesi isteğine
ilişkin davada, kesin hüküm niteliğini vermek olanağı yoktur.
Taraflar arasındaki "elatmanın önlenmesi" davasından dolayı yapılan
yargılama sonunda, (Hınıs Asliye Hukuk Mahkemesi)nce davanın reddine dair
verilen 8.2.1990 gün ve 95-13 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili
tarafından istenilmesi üzerine; Yargıtay Birinci Hukuk Dairesinin 31.5.1990
gün ve 7074-7562 sayılı ilamı ile; (...Yanlar arasında önceden görülen
davadaki "vazgeçme" davanın geri alınması anlamındadır. Olayda kesin hükümden
sözedilmesi olanağı yoktur. Bu itibarla işin esasının incelenmesi ve sonucuna
göre bir hüküm kurulması gerekir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri
çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda
direnilmiştir.
Temyiz eden: Davacı vekili.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz
edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği
görüşüldü.
Dava, MK.nun 618. maddesine dayanan elatmanın önlenmesi isteğine
yönelik olup; yerel mahkeme ile Özel Daire arasındaki uyuşmazlık, kesin
hükmün unsurlarının eldeki dava için gerçekleşip gerçekleşmediği noktasından
kaynaklanmaktadır.
Bilindiği üzere MK.nun 618 maddesi, (...Bir şeye malik olan kimseye; o
şeye haksız olarak vaziyed eden herhangi bir kimseye karşı istihkak davası
ikame ve hernevi müdahaleyi menedebilme...) hakkını vermektedir.
Öğretide özet olarak (..zilyet bulunmayan malikin; malik olmayan
zilyet aleyhine açtığı davadır..) şeklinde tanımlanan istihkak davasında da
kuşkusuz kesin hüküm oluşabilir. Dr. Suat Bertan; Ayni Haklar adlı eserinin
296. sahifesinde bu konuya değinerek (..muhkem kaziye vardır denilebilmesi
için, istihkak davası sonunda verilen hüküm ile yalnızca bir malın davacıya
teslimi gerektiğinin veya hukuki bir sebepten dolayı o malın davacıya teslim
edilmesi gerekmediğinin o davanın tarafları arasında muhkem kaziye halini
alması gerekir..) görüşünü ifade etmektedir. Öte yandan, müdahale
yenilendikçe veya sürüp gittikçe, mal sahibi mülkiyet hakkını korumak için
müdahalenin önlenmesini isteyebilecektir. Öyle ise, yanlar arasındaki aynı
taşınmaza ilişkin olan önceki davada, davalıların, "..biz, söz konusu 88
parsel sayılı taşınmazı bıraktık, müdahalede bulunmuyoruz.." demeleri
üzerine; davacının o davadan vazgeçmesine ve davanın vazgeçme nedeniyle
reddedilmesini temyize konu elatmanın önlenmesi isteğine ilişkin davada,
kesin hüküm niteliğini vermek olanağı yoktur.
Ancak davada dayanılan tapu (parsel) kayıt malikinin (kök miras
bırakanın) mirasçılarından olan ara miras bırakan Halit'in 1939 yılında
öldüğü ve terekesinin iştirak halindeki mülkiyet hükümlerine tabi bulunduğu
ve başkaca mirasçılarının da olduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla, 11.10.1982
tarih, 3/2 sayılı Yargıtay İnançları Birleştirme Kararına göre, Halitin öteki
mirasçılarınında (iştirakçilerininde) davaya katılmalarının veya
muvafakatlarının alınmasının yada Halit terekesine bir temsilci atanarak
davanın onun huzurunda görülmesinin (yürütülmesinin) gerekeceği açıktır.
Yerel mahkemece davanın yürütülebilmesine imkan veren yasal ve yargısal
ilkenin gözönünde tutulması doğru değildir. Bu itibarla ve açıklanan
gerekçelerle Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına
karşı direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. O halde, direnme kararı
bozulmalıdır.
Sonuç: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme
kararının yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi
gereğince (BOZULMASINA), istek halinde temyiz peşin harcının geri
verilmesine, 19.2.1992 gününde, oybirliğiyle karar verildi.
Birinci Başkanvekili 8.H.D.Bşk. 9.H.D.Bşk. 16.H.D.Bşk.
İ.Teoman PAMİR Ş.Özdemir E.Çubukçu İ.Özmen
11.H.D.Bşk. 15.H.D.bşk. 17.H.D.Bşk. 7.H.D.Bşk.
N.Özkan M.Altan H.H.Karadoğan H.Örmeci
14.H.D.Bşk. 12.H.D.Bşk.V. 13.H.D.Bşk. V. 10.H.D.Bşk.V.
E.Özdenerol Ö.Göknar M.S.aykonu R.Aslanköylü
M.Elçin T.Alp Y.M.Günel Ç.Aşçıoğlu
G.Eriş D.Topçuoğlu K.Kadıoğlu C.Çetiner
H.Özdemir N.Turhan Ö.Bilen B.Kartal
M.Yakupoğlu M.Tunaboylu M.Oskay S.Sapanoğlu
O. Uzgören İ.Demirkıran M.H.Surlu S.Erçoklu
M.Ulusoy U.Araslı Ş.Abik F.Kıbrıscıklı
O.C.Yüksel A.Ertürk Ü.Aydın O.G.Çankaya
H.A.Bengü E.Ertekin A.İ.Özuğur B.Doğan
T.Demirtaş
|
