 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Dokuzuncu Hukuk Dairesi
E. 1990/8240
K. 1990/8316
T. 13.7.1990
* AKDİ TATİL GÜNÜ
* FAZLA MESAİ ÜCRETİ
ÖZET : Akdi tatil günü çalışmış olan işçinin; çalışma süresi 45 saati aşması
durumunda, aşan süre için fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir.
(1475 s. İş K. m. 35)
Davacı, akti tatil ücretinin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel
mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm, süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla; dosya
incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni
gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan
temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacının, 1.3.1989 tarihinden sonraki kısmı 1.3.1989 ile 28.2.1991
tarihleri arasında yapılan 12. dönem işletme toplu iş sözleşmesine tabi
olması gerekir. Bu toplu iş sözleşmesinin normal çalışma süresi başlıklı 25.
maddesinde normal çalışma süresi günde 8,5 saat, haftada 5 gün ve 42, 5 saat
olarak gösterildikten sonra işçilere bu çalışmaları karşılığında 45 saat
üzerinden ücret ödeneceği öngörülmüş ve haftada 2 gün tatil hakkı
tanınmıştır. Aynı maddenin (a) fıkrasında da akti tatil günlerinde
çalıştırılan işçilere o günden önceki hafta içinde haftalık normal çalışma
süresini fiilen tamamlayıp tamamlamadıklarına bakılmaksızın haftalık normal
çalışma süresini 45 saate tamamlayan çalışmalar için normal mesai ücretleri
üzerinden 45 saati aşan çalışmalar için ise, 80 zamlı ödeme yapılacağı
hükme bağlanmıştır. Buna göre normal haftalık çalışma süresi 42,5 saat olan
işçiye bu çalışması için 45 saat üzerinden ücret ödenecek ve akti tatil
gününde de çalıştırılmış ve bu çalışması ile birlikte haftalık çalışma süresi
45 saati geçmemiş ise, 42,5 saat ile 45 saat arası için normal mesai ücreti
ödenecektir. Aradaki bu süre fazla mesai sayılmayacaktır. Fazla mesai ödemesi
ancak akti tatil günü çalışmış olsa dahi haftalık çalışma süresi 45 saati
aşması halinde aşan süre için söz konusu olacaktır. 26. maddede ise,
vardiyalı çalışmalar düzenlenmiştir. Bu maddenin 3. parağrafında; üçlü
vardiya çalışmalarında normal çalışma süresinin günde 7,5 saat, haftada 5 gün
ve 37,5 saat olduğu belirlendikten sonra işçilere bu çalışmaları karşılığında
45 saat üzerinden ödeneceği kabul edilmiştir. Bunu takip eden fıkrada da üçlü
vardiya çalışmalarında işçilerin akti tatil günlerinde çalıştırılmaları
halinde 25. maddenin (d) fıkrası esaslarına göre ödeme yapılacağı
belirlenmiştir. Şu durumda akti tatil gününde çalıştırılan üçlü vardiya
düzenindeki işçilerede normal çalışma sürelerine tabi işçilerde olduğu gibi
25. maddenin (d) fıkrası hükmü uygulanacaktır. Böyle olunca üçlü vardiya
düzeninde çalışan bir işçinin akti tatil gününde çalışması halinde haftalık
çalışma süresi 45 saate ulaşması halinde 37,5 ila 45 saat arasındaki çalışma
süresi için normal mesai ücreti ayrıca ödenecek fakat bu süre fazla mesai
sayılmadığı için zamlı ödeme söz konusu olmayacaktır. Üçlü vardiya sisteminde
çalışan işçiye de 80 zamlı ödeme ancak akti tatil günü çalışmasıda dahil
haftalık 45 saati aşan süre için mümkün olacaktır.
Mahkemece, bu toplu iş sözleşmesinin açık hükümlerine rağmen akti tatil günü
çalışmalarının bir bölümü fazla mesai kabul edilerek hüküm kurulmuştur. Bu
şekildeki hesaplama ve kabul sözü edilen toplu iş sözleşmesi hükümlerine
aykırıdır ve bu sözleşmenin önceki toplu iş sözleşmesinin hükümleri gibi
yorumlanması isabetsizdir. Öte yandan davalı 37,5 saat karşılığının 45 saat
üzerinden ödendiğini ayrıca akti tatil günü çalışmasına isabet eden 7,5 saat
içinde normal mesai ücreti olarak ödeme yapıldığını böylece davacıya toplam
haftalık 52,5 saat üzerinden ödemede bulunulduğunu savunarak davanın reddini
istemiştir. Gerçekten böyle bir ödeme yapılmışsa, davacının 1.3.1989
tarihinden sonraki isteğinin reddine karar vermek gerekir.
S o n u ç : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebepten (BOZULMASINA),
13.7.1990 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
