 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Birinci Hukuk Dairesi
E. 1990/6808
K. 1990/8141
T. 8.6.1990
* TAŞINMAZ
* MÜTEMMİM CÜZ
ÖZET : Başkasının taşınmazına dikilen fidanlar o taşınmazın mütemmim cüz'ü
sayılacaklarına göre, taşınmaz sahibi ile fidan sahibi arasındaki hukuki
münasebetleri MK.nun 655. maddesi delaletiyle aynı Kanunun 648 ve sonraki
maddeleri çerçevesinde ele alınması ve hükme bağlanması gerekir. Hal böyle
olunca, kötü niyetle ağaç yetiştirmiş olan kişi MK.nun 649/2. maddesinde
öngörülen tazminatı isteyebilecek, iyi niyetle ağaç diken kişi de, ağaçların
değeri zeminin (arzın) değerinden fazla olursa, muhik tazminat karşılığında o
zeminin adına temlikini dava ve talep edebilecektir.
(743 s. MK. m. 648, 649/2, 655)
Taraflar arasındaki davadan dolayı (Mersin Birinci Asliye Hukuk
Ha-kimliği)nden verilen 9.3.1989 gün ve 441-143 sayılı hükmün onanmasına
ilişkin olan 20.11.1989 gün ve 12515-13761 sayılı kararın düzeltilmesi
süresinde davalılar vekili tarafından istenilmiş olmakla; dosya incelendi,
gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı, kayden maliki olduğu taşınmazın bir kısım yerine davalıların
elattıklarını ileri sürmüş, elatmanın önlenmesi ve işgal tazminatı isteğinde
bulunmuştur. Davalılar, çekişmeli yere 17 sene önce iyiniyetle portakal
fidanı dikip, bu yeri ağaçlandırdıklarını bildirmişler, karşılık dava ile
MK.nun 650. maddesi uyarınca temliken tesçil istemişlerdir.
Mahkemece, elatmanın önlenmesi ve işgal tazminatına ilişkin esas davanın
kabulüne; karşılık temliken tesçil davasının ise reddine karar verilmiştir.
Ne varki, çekişmeli yere 18-20 sene önce dikilmiş 90 adet portakal ağacının
varlığı uzman bilirkişi raporuyla saptanmış olmasına karşın, anılan ağaçlar
nedeniyle ortaya çıkan hukuksal durum sağlıklı bir değerlendirmeye tabi
tutulmamış, özellikle karşılık davanın unsurları (temlik koşulları) yönünden
hükme yeterli soruşturma ve değerlendirme yapılmamıştır. Bilindiği gibi;
başkasının taşınmazına dikilen fidanlar, o taşınmazın mütemmim cüz'ü
sayılacaklarına göre, taşınmaz sahibi ile fidan sahibi arasındaki hukuki
münasebetleri MK.nun 655. maddesi delaletiyle aynı Kanunun 648 ve sonraki
maddeleri çerçevesinde ele alınması ve hükme bağlanması gerekir. Hal böyle
olunca, kötüniyetle ağaç yetiştirmiş olan kişi, MK.nun 649/2. maddesinde
öngörülen tazminatı isteyebilecek; iyiniyetle ağaç diken kişi de, ağaçların
değeri zeminin (arzın) değerinden fazla olursa, muhik tazminat karşılığında o
zeminin (arzın) adına temlikini dava ve talep edebilecektir.
Somut olayda, iyi yada kötüniyet yönünden hiç bir değerlendirme yapılmadığı
gibi, uzman bilirkişinin bildirdiği değerlere yönelik davalı ve karşılık
temlik davacılarının rapora itirazları da cevapsız bırakılmış ve 18-20
yaşlarındaki 90 adet portakal ağacının 411.750 lira değerinde olabileceği
sonucunu veren ve bu içeriği ile de hükme yeterli olmayan raporla
yetinilmiştir.
O halde, oluşturulacak uzman bilirkişi kurulu aracılığı ile yeniden keşif
yapılmalı, zeminin ve üzerine dikilen 90 adet portakal ağacının değerleri
saptanmalı ve iyiniyet-kötüniyet yönü de ortaya çıkarılarak karşılık davanın
unsurlarının (temlik koşullarının) gerçekleşip, gerçekleşmediği kesin biçimde
belli edilmelidir. Anılan ilke ve olguları tümüyle karşılayan bir soruşturma
ve değerlendirme yapılmadan sonuca gidildiği ve yazılı olduğu üzere hüküm
kurulduğu karar düzeltme isteğinin incelenmesi sonunda anlaşıldığından
davalıların (karşılık temlik davacılarının) karar düzeltme isteklerinin
HUMK.nun 440. maddesi gereğince kabulüne ve Dairenin 20.11.1989 tarih,
12515-13761 sayılı onama kararının ortadan kaldırılmasına,
Mersin Asliye Birinci Hukuk Mahkemesi'nce kurulan 9.3.1989 tarih, 441/143
sayılı hükmün yukarıda belirtilen nedenlerden ötürü HUMK.nun 428. maddesi
uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın temyiz edene geri verilmesine,
8.6.1990 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
|
