 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Onbeşinci Hukuk Dairesi
E. 1990/2094
K. 1990/4988
T. 22.11.1990
* ESER SÖZLEŞMESİ
* SEÇİMLİK HAK
* CEZAİ ŞART
ÖZET : Taraflar arasındaki inşaat sözleşmesi karşılıklı taahhütleri ihtiva
eden bir akittir. Karşılık dava yönünden davacı-karşı davalının daireleri
kararlaştırılan tarihte teslim etmemesi durumunda, davalı-karşı davacıların
Borçlar Kanununun 106. maddesindeki seçimlik haklarını zaman geçirmeden
kullanmaları gerekir. Yüklenicinin zamanında daireleri teslim etmediğine
göre, teslim tarihi olan Ağustos 1986 günü direngen duruma düştüğü kabul
edilmelidir.
İnşaatın tamamlanması için geçecek sürenin bilirkişi marifetiyle tespit
ettirilerek bu sürenin münasip süreye eklenmek suretiyle bulunacak süre kadar
cezai şarta hükmetmek gerekir.
(818 s. BK. m. 106, 107)
Taraflar arasındaki davanın, (Ankara Ondokuzuncu Asliye Hukuk Ha-kimliği)nce
görülerek mahkeme ilamında belirtilen gerekçelere binaen verilen 30.1.1990
tarih ve 1031-34 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı-karşı
davalı vekili tarafından istenmiş olmakla; dosyadaki ka-ğıtlar okundu, gereği
konuşulup düşünüldü:
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve
delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı-karşı
davalı vekilinin aşağıdaki bendlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz
itirazları reddedilmelidir.
2- Taraflar arasındaki uyuşmazlık, arsa karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden
kaynaklanmaktadır. Davalı-karşılık davasında sözleşme uyarınca kendilerine
isabet eden dairelerin akitde yazılı teslim tarihinde davacı tarafından
inşaat tamamlanıp teslim edilmediğinden 11.900.000 TL. geç teslim tazminatı
da istemiş ve mahkemece 2.000.000 TL. gecikme tazminatına hükmedilmiştir.
Oysa taraflar arasındaki 25.2.1986 günlü ek sözleşmenin 7. maddesinde davacı
müteahhit Ağustos-1986 sonunda daireleri noksansız teslim etmediği, iskan
ruhsatını almadığı takdirde arsa sahibine geçecek her gün için 25.000 TL.
gecikme cezası ödeyeceğini kabul etmiş ve bu müddetin bir ayı geçmeyeceği
kararlaştırılmıştır. Bu süre geçtiği takdirde sözleşme feshedilecek ve
müteahhit herhangi bir hak istemeyecektir. O halde, gecikme cezası bir aylık
süre ile tahdit edilmiştir. Günlüğü 25.000 TL.den 750.000 TL. gecikme
cezasına karar verilmesi gerekirken kararda yazılı olduğu şekilde 2.000.000
TL.'ye hükmedilmesi yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
3- Taraflar arasındaki inşaat sözleşmesi karşılıklı taahhütleri ihtiva eden
bir akittir. Karşılıklı dava yönünden davacı-karşı davalının daireleri
kararlaştırılan tarihte teslim etmesi halinde davalı-karşı davacılar Borçlar
Yasasının 106. maddesindeki seçimlik haklarını zaman geçirmeden kullanmaları
gerekir.
Yüklenici, zamanında daireleri teslim etmediğine göre teslim tarihi olan
Ağustos-1986 günü direngen duruma düştüğü kabul edilmelidir (BK. m. 107).
Davalılar sözleşmenin ifasını istediklerine göre teslim tarihinden itibaren
münasip süre ile noksan ve kusurlu işlerin yapımı ve iskan ruhsatı alınması
için geçecek sürenin uzman bilirkişiye tesbit ettirilerek bu sürenin münasip
süreye eklenmek suretiyle bulunacak süre kadar cezai şarta hükmetmek
gerekirken anılan kural gözardı edilerek ve bu konuda herhangi bir inceleme
yapmadan 11 aylık süre için gecikme cezasına hükmedilmiş olması da yasaya
aykırı olup kabul biçimi bakımından kararın bozulması gerekir.
4- HUMY.nın 417. maddesiyle, "yasa gereği müsaade olunan haller haricinde
muhakeme masrafını aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verilir"
genel kuralı konulmuştur. Davacının davası kabul edildiğine göre HUMY.nın
423. maddesindeki açıklama da nazara alınarak yargılama masrafı içinde
bulunan ücreti vekaletin de davacı yararına hükmedilmesi gerekirken yasaya
uygun düşmeyen gerekçeyle bu isteğin reddi kanuna aykırı olup, bozma
nedenidir.
S o n u ç : Temyiz olunan kararın yukarıda 2, 3 ve 4. bendlerinde açıklanan
sebeplerle davacı-karşı davalı yararına (BOZULMASINA) ve birinci bendde
yazılı nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, davacı
kendisini duruşmada vekille temsil ettirmediğinden yararına vekalet ücreti
takdirine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcın istek halinde temyiz
eden davacı-karşı davalıya geri verilmesine, 22.11.1990 gününde oybirliğiyle
karar verildi.
|
