 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Hukuk Genel kurulu
Sayı:
E.90/2-366
K.90/556
T.31.10.1990
ÖZET : Manevi tazminat icap ettiren şahsiyet hakları.
Fiili ayrılığın sebebi olan başka karşı cinsle ilişki, evlilik
birliğinin yeniden kurulamaması sebebiyle boşanma halinde manevi tazminat
için sebep oluşturur.
Taraflar arasındaki "boşanma" davasından dolayı yapılan yargılama
sonunda; ZEYTİNBURNU Asliye 2. Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair
verilen 1.3.1989 gün ve 490/125 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili
tarafından istenilmesi üzerine; Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 29.9.1989 gün ve
5153-7296 sayılı ilamiyle (... Dosya içeriğine göre olayda Medeni Kanunun
143/2. şartları gerçekleşmiştir. O halde uygun miktarda manevi tazminata
hükmedilmesi gerekir. Bu yönün gözetilmemesi usul ve kanuna aykırıdır...)
Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan
yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN. Davalı Sevim Özüsrap vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz
edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği
görüşüldü.
Manevi tazminat isteği maddi tazminat ve yoksulluk nafakası talepleri
gibi, boşanma davasının eki niteliğindedir.
Görülmekte olan boşanma davası sırasında kusursuz eş tarafından
istenebileceği gibi; bu konuda ayrıca açılacak ve boşanma davasıyla birlikte
yürütülecek bir dava ilede talep edilebilir.
Boşanma davasının eki niteliğinde olan bu isteklerin anılan davanın
sonucu ile sıkı sıkıya bağlı olduğuda kuşkusuzdur.
Konuyu düzenleyen Medeni Kanunun boşanma halinde tazminat 1. maddi ve
manevi başlıklı 143. maddesinin 2. fıkrasında; "boşanmaya sebebiyet vermiş
olan hadiseler kabahatsiz karı veya kocanın şahsi menfaatlerini ağır bir
surette haleldar etmiş ise, hakimin manevi tazminat namı ile muayyen bir
meblağa dahi hükmedebileceği" öngörülmüştür. Hemen belirtmek gerekirki;
22.1.1988 gün, 5/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu
kararında da açıklandığı üzere burada yasa koyucu Borçlar Kanunun 49.
maddesindeki hatanın özel ağırlığını aramadan bir tazminat sistemi
getirmiştir. Bu nedenle öncelikle kişisel değerler olarak
tanımlıyabileceğimiz ve Medeni Kanunun 24. maddesinde de yer verilen "şahsi
menfaatler" sözcükleri ile neyin anlatılmak istenildiğinin amaçlandığı
üzerinde durulmasında yarar vardır. Gerçekten yasada bunların neler olduğu
tek tek sayılmamıştır... Ancak HGK.nun 3.l0.l990 gün 275/459 sayılı kararında
da vurgulandığı üzere hukuk öğretisinde gerek uygulamada kişinin yaşam ve
sağlığı gibi maddi değerleri ile onur, saygınlık özgürlükleri özel yaşam gibi
manevi değerleri kişisel değerler olarak kabul edilmektedir.
Olayda, taraflar arasında önce görülen ve redle sonuçlanan, ancak
tebliğe çıkarılmadığından kesinleşmemiş bulunan şiddetli geçimsizlik nedenine
dayalı boşanma davası dosyası getirtilmiştir. Bu dosya içeriğinden ve
özellikle karşı çıkılmayan yeminli tanık beyanlarından; davacının başka bir
kadınla ilişki içerisinde olduğu ve uzun zamandır bunu sürdürdüğü açıklıkla
anlaşılmaktır.
Mahkemece de belirlenen bu olgudan kaynaklanan boşanma sebebine dayalı
olarak fiili ayrılık nedeniyle boşanmaya karar verilmiştir.
Müşterek hayatın sona ermesinde ve yuvanın dağılmasında; kusurun
davacı kocada olduğu, davalı kadının kusursuz bulunduğu da reddedilemiyecek
bir gerçektir. Somut olaya bu yaklaşım içerisinde bakıldığında da boşanma
yüzünden davalı kadının, bir bütün olarak değerlendirilen şahsi
menfaatlerinin ağır surette halele uğradığının kabulü icap eder.
Bu itibarla Medeni Kanunun 143/2. maddesinde öngörülen koşulların
gerçekleştiğine işaretle, davalı kadın yararına uygun miktarda manevi
tazminata hükmedilmesi gereğine işaret eden ve Hukuk Genel Kuruluncada aynen
benimsenen Özel Daire bozma ilamına uyulmak gerekirken önceki kararda
direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle, direnme kararı
bozulmalıdır.
S O N U Ç : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme
kararının yukarıda açıklaması yapılan Özel Daire bozma kararında gösterilen
nedenlerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde
temyiz peşin harcının geri verilmesine, 31.10.1990 gününde oyçokluğuyla karar
verildi.
B,Başkan V. 14.H.D.Bşk. 3.H.D.Bşk 15.H.D.Bşk
i.Teoman Pamir H.Özgüç E.Doğruöz M.altay
|
