 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
2.Hukuk Dairesi
Sayı:
ESAS KARAR
90/12197 90/14061
ÖZET : Dernek tüzüğündeki değişiklik kanuna uygun değilse derneğin
feshi sebebi olmaz. O değişikliğin iptali istenebilir.
Taraflar arasındaki dernek feshi davasının yapılan muhakemesi sonunda
mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği
görüşülüp düşünüldü.
Dernekler kuruluş bildirisini ve eklerini merkezlerinin bulunduğu
mahallin en büyük mülki amirliğine vermekle tüzel kişilik kazanırlar
(Dernekler K.9). Kuruluş bildiriminde tüzükte ve kurucuların hakuki
durumlarında kanuna aykırılık veya noksanlık tesbit edildiği takdirde
bunların giderilmesi geçici yönetim kurulundan yazı ile istenir. Bu yazının
tebliğinden itibaren otuz gün içinde belirtilen noksanlıklar tamamlanmaz veya
kanuna aykırılık giderilmezse mahallin en büyük mülki amirinin ihbarı üzerine
Cumhuriyet Savcılığı derneğin feshi için yetkili mahkemeye başvurur.
(Dernekler K.10). Görüldüğü gibi bu hükümler derneğin kuruluş safhasına
aittir. Öte yandan Dernek tüzüğünü değiştirme yetkisi genel kurula aittir.
(Dernekler K.26/2). Üyelerden her biri kanuna veya derneğin düzüğüne uygun
olmayan ve muafakat göstermediği kararlara karşı mahkemede itiraz hakkına
sahiptir. (MK.68). Cumhuriyet Savacısının istemi üzerine mahkemece kanun ve
tüzük hükümlerine aykırı olarak yapılan genel kurul toplantılarının iptaline
de karar verilebilir (Dernekler K.78/4). Dernekler Tüzüklerinde belirtilmiş
olmak kaydıyla gerekli görülen yerlerde şube açabilirler (Dernekler K.31).
Derneğin şubesinin bulunup bulunmayacağı, bulunacak ise şubelerin nasıl
kurulacağı, görev ve yetkileri ile dernek genel kurulunda nasıl temsil
edileceklerini dernek tüzüğünde gösterilmek zorunludur. (Dernekler K.8/8).
Tüzükte bu yön gösterilmemiş iken şube kurmak isteyen dernek yukarıda
açıklanan kurallar çerçevesinde tüzüğünü değiştirmek zorundadır. Şubeler
hakkında da dernekler kanunu hükümleri uygulanır (Dernekler K.33). Şu halde
dernek düzüğünde şube kurmaya elverişli olmayan bir değişiklik ancak şube
kurulması teşebbüsünü akim bırakır. Dernekler Kanunun öngördüğü hallerde
kapatılabilir (Anayasa 33/6). Şube kurulmasına ilişkin kanuna uygun olmayan
değişiklik için kanunun 10. ve 50/1. maddesi çerçevesinde bir uygulamaya
girmek ve derneğin feshi yoluna gitmek mümkün değildir. Derneğin gayesine
ilişkin olmayan tüzük değişikliklerindeki kanuna aykırılıklar Medeni Kanunun
71. maddesi uyarınca fesih sebebi olamaz. Bu yönler gözetilmeden derneğin
feshine karar verilmesi doğru görülmemiştir. O halde davalı derneğin karar
düzeltme isteğinin kabuliyle onama kararının kaldırılması ve hükmün bozulması
uygun görülmüştür.
SONUÇ: HUMK.nun 440 ve 442 maddeleri gereğince davalının karar
düzeltme isteğinin kabulüne onama kararının kaldırılmasına ve temyiz olunan
kararın gösterilen sebeple BOZULMASINA, 27.12.1990 tarihinde oybirliğiyle
karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
İ.Yanıkömeroğlu Tahir Alp A.N.Tuncer Hakkı Dinç İhsan Demirkıran
|
