 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E. 1990/1-408
K. 1990/534
T. 31.10.1990
ÖZET: Mahkemece, davalının davayı kendisinin takip etmesine ilişkin
beyanı ile ilgili açıklama yaptırılması ve gerektiğinde zorunlu keşif
masraflarının davalıdan alınarak uygulamanın yapılması gerekir.
Taraflar arasındaki "elatmanın önlenmesi" davasından dolayı yapılan
yargılama sonunda; Yüksekova Asliye Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair
verilen 10.11.1989 gün ve 72-161 sayılı kararın incelenmesi davacı tarafından
istenilmesi üzerine, Yargıtay Birinci Hukuk Dairesinin 1.2.1990 gün ve
1026-1084 sayılı ilamıyla; (... Davacı 10.11.1989 günlü son oturuma gelmediği
gibi, kendisini vekile de temsil ettirmemiştir. Bu durumda HUMK.nun 409.
maddesi uyarınca dosyanın yenilinceye dek işlemden kaldırılmasına "ve
koşulları oluştuğu takdirde" davanın açılmamış sayılmasına" karar verilmesi
gerekirken, yazılı biçimde reddedilmesi doğlu değildir...) gerekçesiyle
bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda;
mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz Eden: Davacı Hamit
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz
edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan zonra gereği
görüşüldü:
Dava, tapuya dayalı elatmanın önlenmesi isteğine ilişkindir. Taraflar
gerçek şahıstır. Davalı, çekişmeli yerin davacının tapusu kapsamının dışında
kaldığını savunarak davaya karşı çıkmıştır. Uyuşmazlığın niteliğine göre,
olayda mahkemece davacı tapusunun yerel ve fenni bilirkişi aracılığı ile
uygulanması ve dava konusu taşınmazın davacı tapusunun içerisinde kalıp
kalmadığının belirlenerek çözüme ulaşılması icap eder. Nitekim mahkemece de,
davacıya bu uygulama yapılabilmesini teminen gerekli keşif giderini yatırması
için önel verilmiştir. Ancak, davacı ara kararının yerine getirerek keşif
giderlerini mahkeme veznesine yatırmadığı gibi, mazerette bildirmeksizin
duruşmaya gelmemiş, kendisini bir vekil ile de temsil ettirmemiştir. Ne var
ki, davacının gelmediği bu oturumda, davalı davayı kendisinin takip edeceğini
beyan etmiştir.
Hemen belirtmek gerekir ki, tapuya dayalı olarak gerçek kişiler
arasında görülmekte olan bu dava kendiliğinden araştırma ilkesinin değil,
taraflarca hazırlama ilkesinin uygulanması gereken bir davadır. Davalının
tasarrufunda bulunan yerin davacının dayandığı tapusu kapsamı dışında
kaldığının saptanması ve buna ilişkin maddi hukuk anlamında da kesin hüküm
sağlanmasında açık hukuki yararının bulunduğu kuşkusuzdur.
Somut olayda, davayı takip edeceğini bildiren davalı, müteakip oturumda
mağdur durumunda olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir. Bu durumda
mahkemece izlenmesi gereken yol, davalının davayı kendisinin takip etmesine
ilişkin beyanı ile ilgili açıklama yaptırılması ve gerektiğinde zorunlu keşif
masraflarının davalıdan alınarak uygulamanın yapılması ve varılacak sonuca
göre, bu konudaki usul hükümleri de gözetilerek, karar verilmesinden
ibarettir.
Bu hususlar nazara alınmadan yanılgılı değerlendirme ile davanın
reddine dair verilen direnme kararı usul ve yasaya uygun bulunmadığından
bozulmalıdır.
SONUÇ : Davacının temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının
yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince
BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 31.10.1990
gününde oyçokluğuyla karar verildi.
Birinci B.vekili 14.Hukuk D.Bş. 3.Hukuk D.Bş. 15.Hukuk D.Bş.
İ.Teoman Pamir H.Özgüç E.Doğrusöz M.Altay
Onama
13.Hukuk D.Bşk. 1.Hukuk D.Bş. 12.Hukuk D.Bş.V.11.H.D.Bşk.V.
A.İ.Arslan Y.İ.Dimici K.G.Yelço N.Özkan
Onama
R.Özüarı M.F.Ildız M.Demirtürk 2.H.D.Bşk.V.
N.K.Yalçınkaya
S.S.Binici K.N.Fadıllıoğlu H.Seyrek F.Atbaşoğlu
İ.Çallı Y.S.Kitiş Ç.Aşçıoğlu G.Eriş
A.Özaslan D.Topçuoğlu A.Hamzaoğulları E.Aktekin
Onama Onama Onama Onama
K.Kadıoğlu 16.H.D.Bşk.V. H.Seyrek K.F.Çavga
Onama N.Durak
Onama
C.Sanin Ş.D.Kabukçuoğlu K.Öge M.Oskay
Onama
Ş.E.Serim
|
