DAVA : Taraflar arasındaki "elatmanın önlenmesi" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Düzce 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce davanın reddine dair verilen 26.3.1986 gün ve 333-283 sayılı kararın incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 1. Hukuk Dairesi'nin 15.12.1986 gün ve 12990 - 13221 sayılı ilamı: (... Davacılar yer sahibi ile dava dışı yüklenici arasında yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinde dava konusu bodrum ve zemin kattan oluşan taşınmaz hizmetine karşılık yükleniciye bırakılmıştır. Yüklenici eser sözleşmesi ile üstlendiği yükümlülüklerini yerine getirmediğinden sözleşme yer sahibi davacıların başvurusu üzerine mahkemece feshedilmiştir. Ancak yüklenici eser sözleşmesi ile kendisine bırakılması kararlaştırılan nizalı taşınmazı, davalıya haricen satmış ve davalı haricen satın aldığı bu yerde davacıların gözleri önünde eksik inşaatı masraf sarfı ile tamamlamış ve dükkan olarak kullanmaya başlamıştır.

Hemen belirtmek gerekirki tapulu yerin haricen satışı geçerli olmadığı gibi, yer sahibi davacılar ile çekişmeli bölümü yükleniciden haricen satın alan davalı arasında akdi bir ilişki mevcut değildir. Ayrıcada yüklenicinin nizalı kısım dahil yer sahibi ile yaptığı eser sözleşmesindeki yükümlülüğünü tam olarak yerine getirmesi halinde sözleşme ile kendisine bırakılması öngörülen yerleri hak edebileceği kuşkusuzdur. Oysa yüklenici işi yarım bırakarak terk etmiş durumdadır. Yer sahipleri eseri yüklenici hesabına tamamlayıp kendisi ile yek diğerleri üzerinden kalan alacak ve borçlarını takas mahsup ederek hesaplaşmaları aşamasında yüklenicinin davalıya satışından önce yaptığı ve bu kısmı isabet eden sarfı da değerlendirilecektir. Ancak davalının haricen satın almasını takiben inşaatı tamamlamada yaptığı sarf ve işleri yer üzerinde kalacağından ve inşaatta davacıların gözleri önünde ve ses çıkarmamaları ile tamamlandığı cihetle yer sahibi davacıların sebepsiz zenginleşeceği aşikardır. Hal böyle olunca, mahkemece, davalı yararına çekişmeli taşınmazda yüklenicinin yaptığı masraflar ayrık tutularak haricen satın alınmasını takiben kendisince yapılan masraflar toplamının tutarı üzerinden hapis hakkı tanınması gerekirken bu ayrım yapılmaksızın, bu yerin inşaası için yapılması gerekli giderlerin toplamından hapis hakkı tanınması isabetsizdir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerk direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Dava konusu dükkanın dava dışı yükleniciden haricen satın alan davalının bu yerdeki noksan inşaatı tamamlıyarak oturabilir hale getirdiği ve halen de işgalinde bulunduğu tartışmasızdır.

Davalının taşınmaz üzerinde kullandığı malzemelerin mülkiyetinin, yapının arzın mütemmim cüz'i olması nedeniyle yer sahibinin mülkiyetine geçeceği ve bunun sonucu olarak da yer sahibinin yapı sahibi aleyhine sebepsiz zenginleşeceği hususu da aşikardır. Çekişmeli yerin dava dışı yükleniciyle, yer sahibi arasında yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesiyle hizmetine karşılık yükleniciye bırakıldığı ve davalının yükleniciden haricen satın aldığı hususu da ihtilaf konusu değildir. Hemen belirtmek gerekir ki, sebepsiz zenginleşmenin önlenmesini öngören Medeni Kanunu'n 907. maddesi (bir şeye iyiniyetle zilyet bulunan kimse (M.K. 3) o şeyin reddini isteyen müddeiden yapmış olduğu zaruri ve faydalı sarfiyatın iadesine talep ve tediye zamanına kadar o şeyi hapsedebilir) hükmünü getirmiştir.

Öncelikle davalının yer sahibinden talep edebileceği, çekişmeli yeri iyi niyetle edindikten sonra, bu yerlerde bizzat yaptığı zaruri ve faydalı masraflar olmak gerekir. Buna ek olarak, yapı sahibinin yer sahibinden isteyebileceği diğer bir hususta, yapı sahibinin bayii yüklenicinin taşınmaz üzerinde sözleşme feshedilene kadar yaptığı, davacıya satılan dükkan itibariyle isabet eden sebepsiz zenginleşme miktardır. Ancak, hemen belirtmek gerekir ki, yüklenicinin yaptığı işten davalıya satılan kısma isabet eden değerin sebepsiz zenginleşme nedeniyle yer sahibinden istenebilmesi, için, yüklenici ile yer sahipleri arasında yapılan karma nitelikteki eser sözleşmesinin ve yüklenicinin bu sözleşme ile, mülkiyetin naklini sağlayacak nitelikte ve geçerli olması zorunludur. Oysa olayda yapılan harici satış sözleşmesi yasal koşulları içermediği cihetle mülkiyetin geçirilmesini sağlayacak nitelikte olmadığından geçersizdir.

Bu durumda yapı sahibinin, yer sahibinden sebepsiz zenginleşme nedeniyle talep edebileceği sadece bu yerde bizzat yaptığı faydalı ve zaruri masraflar tutarı olmak gerekir. Bu kabul geçersiz olan sözleşmede tarafların karşılıklı olarak aldıklarını iade mükellefiyetinin doğal sonudur. Bu nedenlerle Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA görüşmede çoğunluk sağlanamadığı için ikinci görüşmede 10.2.1988 gününde oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972