 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
E: 1987/285
K: 1987/438
T: 05.10.1987
DAVA : 1475 sayılı kanuna muhalefet suçundan sanık Ömer Faruk Çaphan'ın mahkumiyetine dair Bakırköy 1.Asliye Ceza Mahkemesinden verilen 24.10.1984 gün ve 225/668 sayılı hüküm, sanık vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 6. Ceza Dairesinde incelenerek bozulmuştur.
İlk hükümde direnmeye ilişkin ayşnı mahkemeden verilen 2.5.1986 gün ve 73/269 sayılı son hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi sanık tarafından süresinde verilen dilekçe ile istenilmiş olduğundan, dosya C.Başsavcılığının hükmün onanması istemini bildiren 5.5.1987 gün ve 6-6294 sayılı tebliğnamesiyle, 1. Başkanlığa gönderilmekle, Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR : Dolandırıcılık suçundan sanık Ömer Faruk Çaphan'ın, 1457 yasanın 85. maddesi delaletiyle 105/2, TCK.nun 65/3. maddesi gereğince bir yıl altı ay hapis ve 150.000 lira ağır para cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin hükmü, Özel Daire
(Sanığın 1475 sayılı yasanın öngördüğü biçimde çalışma yapmadan, Suudi Arabistan işçi olarak göndereceğinden bahisle mağdurlardan para almaktan ibaret olan eyleminin dolandırıcılık suçunu oluşturacağı, olayda 1475 sayılı Yasanın uygulama yeri bulunmadığı gözetilmeden yazılı biçimde hükümlülük kararı verilmesi) isabetsizliğinden bozmuş:
Yerel mahkeme ise;
(Mahkememizce asıl fail kabul edilen Mehmet Yaşat'ın, Karaköy'de kurulu Evren Tercüme Bürosu adlı bir yazıhanede bu işi yaptığı ve 1475 sayılı Yasada öngörülen biçimde faaliyette bulunduğu anlaşıldığından, sanığın eylemi halinde 1475 sayılı Yasanın 85. madesine karşı çıkmak niteliğindedir) gerekçesiyle önceki hükmünde direnmiştir.
Dosya içeriğine göre;
Sanık, sürekli gittiği Bağcılar'da bulunan Sedef Kıraathanesinde "Sudi Arabistan'a işçi olarak göndereceğinden bahisle, 49 kişiden toplam 1.431.000 lira para ile birlikte, bir kısmının pasoportlarını da aldığı halde, başka herhangi bir faaliyette bulunmaması nedeniyle, bir yıl kadar sonra yapılan şikayet üzerine yakalanmıştır.
Sanık Savunmalarında: (Ataköy'de bir inşaatta doğramacalık yapan Mehmet Yaşot adlı şahsın, kendisinden Sudi Arabistan'a gönderilmek üzere müşteri bulmasını istediğini, topladığı paraları bu şahsa verdiğini, kendisinin
% 25 komisyon aldığını, Mehmet Yaşot'ın bu işleri Karaköy'de bulunan Evren Tercüme Bürosu kanalıyla yürüttüğünden) bahsetmişsede; yapılan soruşturmalara rağmen böyle bir büro ile Mehlet Yaşot adlı bir şahsın varlığı veya yurt dışına işçi göndermek için faaliyette bulundukları saptanamıştır.
Ayrıntıları Ceza Genel Kurulunun 30.3.1987 gün ve 92/169 sayılı kararında da açıklandığı gibi; 1475 sayılı İş Kanununun 85. maddesiyle "işçilere iş ve işlere işçi bulmak için kazanç amacıyla çalışılması veya özel büro açılması" yasaklanmış, bu maddeye aykırı şekilde "çalışan" veya "özel büro açan" kişilerin eylemleri, anılan Yasanın 105. maddesinde müeyyideye bağlanmıştır.
Başka bir deyişle, 1475 sayılı Yasaya aykırı davranışta bulunmak suçunun oluşabilmesi için, sanıkların dış ülkelere işçi göndermek maksadıyla çalışma ve faaliyette bulundurduklarının veya büro açtıklarının tesbiti gerekir.
Olayımızda ise, sanığın mağdurları dış ülkelere göndermek için, pasoport çıkartmak, vize işlemlerini yaptırmak, işverenlerle muhaberede bulunmak mukavele imzalatmak gibi "çalışma" sayılabilecek herhangi bir faaliyette bulunduğunu gösterir delil mevcut değil.
Dosya içeriğinden, mağdurlara dış ülkelerde gerçekten iş bulma gibi bir düşünce ile değil, onları hulus ve saffetinden yararlanarak, haksız menfaat sağlamak maksadiyle hareket ettiği anlaşılan sanığın eyleminin, TCK.nın 503. maddesi kapsamından mütalaa edilmesinde zorunluluk bulunduğundan, sanığın temyiz isteminin bu nedenle kabulü ile, direnme hükmünün bozulmasına karar verilmelidir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, tebliğnamedeki isteme aykırı şekilde, Yerel Mahkeme direnme hükmünün BOZULMASINA 5.10.1987 gününde ve oybirliğiyle karar verildi.