Hukuki.NET


Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1987/8577
K: 1987/8184
T: 18.09.1987
DAVA : Davacı, hafta tatili ücretinin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı, haftanın 6 günü çalıştırıldığını ve hafta içinde 1 gün izin verildiğini, ancak posta değişim zamanları ara posta olmadığından aynı gün sabah postasından çıktıktan sonra akşam postasında tekrar görev aldığı halde, işverence gün boyu çalışması olmadığından bahisle bu günü izine mahsup ettiği,bu durumda hafta içinde izin kullandığından bahsedilmeyeceğinden haftanın bütün günlerinde çalışmış olduğu cihetle bu günler için Toplu İş Sözleşmesi gereği 3 yevmiye ödenmesi gerektiği ve Nisan 1982 tarihine kadar hakları tam olarak ödendiği halde, bundan sonra söz konusu hafta tatili ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek hafta tatili ücretlerini istemiştir.
1.6.1980 - 31.5.1983 tarihleri arası yürürlükte bulunan Toplu İş Sözleşmesi'nin 46. maddesinde hafta tatili günleri çalıştırılan işçiye bu günlere ait ücretin % 150 fazlası ile ödeneceği yazılıdır. 1.6.1984 - 31.5.1986 tarihleri arası için geçerli Toplu İş Sözleşmesi'nin ve ondan sonraki 1.6.1986 - 31.5.1988 tarihleri arası için yürürlükte bulunan Toplu İş Sözleşmesi'nin 69. maddesinde Cumartesi günleri tamamen tatil edilmek suretiyle haftada 5 iş günü çalışılan işyerlerinde, hafta tatilinin Pazar günü olduğu ve hafta içinde çalışılıp çalışılmadığına bakılmaksızın Cumartesi günleri ücretinin bir iş karşılığı olmaksızın tam olarak ödeneceği öngörüldükten sonra, onu takip eden fıkrada; 6 iş günü çalışılan ve hafta tatilinden istisna olunan işyerlerinde çalışan işçilerin hafta tatilleri hakkında 1475 sayılı İş Yasası'nın 43. maddesi hükümlerinin uygulanacağı açıklanmıştır. Bu sözleşmelerin 70. maddesinin (e) fıkrasında ise; hafta tatili günü çalıştırılıp da, müteakip hafta içinde izin verilen işçilere, çalıştırıldığı hafta tatili için 2 gündelik; hafta günü çalıştırılıp da, müteakip hafta içinde izin verilmeyen işçilere, 3 gündelik ödeneceği hükme bağlanmıştır.
İşyerinde üç posta halinde çalışıldığı ve hafta tatili yönünden 1475 sayılı İş Yasası'nın 43. maddesinin hükümlerinin uygulandığı anlaşılmaktadır. Gerçi davacı vekili işyerinin anılan madde kapsamına girmediğini ileri sürmüş ise de, uzun süreden beri sürdürülen bu uygulamada yasaya aykırı bir yön görülmemiştir. Bu itibarla davacının hafta tatili gününün posta çalışması sonundaki gün olması gerekir. Davacı yukarıda işaret edildiği gibi hafta tatili içinde bir gün izin verildiğini de kabul etmektedir. Şu durumda isteği bu açıdan değerlendirmek gerekir. Ancak, davacı posta değişimine rastlayan günlerde de ara postası olmadığı için aynı gün vardiyaya geldiğini ve bu nedenle hafta tatili iznini kullanamadığını da iddia etmektedir. Gerçekten davacının ara postası olmaması nedeniyle posta değişimlerinde aynı güne rastlayan çalışmaları olmuş ise, bu durumda kanunun anladığı manada hata tatili izini verilmiş sayılamayacağından o haftalara mahsus olmak üzere bir iş karşılığı olmuş ise, bu durumda kanunun anladığı manada hafta tatili izini verilmiş sayılamayacağından o haftalara mahsus olmak üzere bir iş karşılığı olmayan ücretinden ayrı olarak ilk dönem Toplu İş Sözleşmesi dönemi için 1,5 yevmiye daha alması gerekir. Ancak, davacı daha önce açtığı davada Cumartesi günleri çalışmasını ve ayrıca posta değişimleri çalışmalarından dolayı fazla mesai yaptığını ileri sürerek istekte bulunmuştur. O davada mahkemece davacının posta değişimlerindeki çalışması da dikkate alınarak haftalık çalışma süresine göre bulunan fazla mesai ücretine hükmedilmiş vebu yöndeki karar Yargıtay'ca onanmak suretiyle kesinleşmiştir. Böylece davacı posta değişimlerinde izin verilmeksizin çalıştırıldığı hafta tatili günlerine isabet eden çalışmaların karşılığını fazla mesai ücreti olarak almıştır. Bu durumda posta değişimlerine isabet eden hafta tatili ücretinden mükerrerliğe yer verilmemesi için Cumartesi günleri çalışması dışında hafta tatili günlerine intikal eden fazla mesai ücretinin mahsubu gerekir. O halde, yapılacak iş, davacının talep ettiği tüm süreye ait posta değişim günlerini tesbit etmek, bu günler esasen bilirkişi tarafından ayda bir gün olarak tesbit edilmiştir ve bu günler için dönemlerine göre 1,5 ve 2 yevmiye üzerinden hesap yapmak, bundan, kesinleşen davada Cumartesi günleri dışında kalan, yani haftanın 6 iş günündeki fazla çalışmaları toplamı dışında kalan ve hafta tatili gününe rastlayan fazla mesai ücretini bulmak ve bunu gerçekleşecek olan hafta tatili ücretinden mahsup etmek, bu işlem sonunda arta kalan kısım olursa onu hüküm altına almaktan ibarettir. Mahkemenin işyerinde postalar halinde çalışma düzenini nazara almadan ve Toplu İş Sözleşmesi'nde Pazar gününe özellik tanımayan hükümlerini değişik bir düşünce tarzı ile değerlendirerek hüküm tesis etmiş olması isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyizolunan kararın yukarıda açıklanan sebepten davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine oybirliğiyle karar verildi.
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler



YARGITAY KARARLARI :
İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini