 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1987/2115
K: 1987/3614
T: 07.04.1987
DAVA : Davacı, Kurum işleminin iptali ile 30.6.1976 tarihli başvurusunun geçerliliğine, borçlanmasının yapılması gerektiğine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, davanın reddine karar vermiştir.
Hüküm, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi :
KARAR : Davada sonuç olarak, davacının Paşabahça Cam Sanayii, Yapı Kredi Bankası ve Şekerbank işyerlerinde geçen çalışmalarıyla ilgili olarak 1912 sayılı Yasa gereğince yapmış olduğu borçlanmasının geçerliliğine karar verilmesi istenmektedir.
Borçlanma dilekçesinin sözü edilen Kanunda öngörülen süre içerisinde Kurum'a verildiği, ayrıca, anılan yerlerdeki çalışmaları içeren belgelerin gerçeğe uygun bulunduğu konularında uyuşmazlık 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun geçici 20. maddesinde sayılan sandıklarda, anılan Yasa'nın yürürlük tarihinden önce geçen hizmetlerin borçlanılabilip borçlanılamıyacağı konusu ile 1.4.1950 tarihinden önceki çalışmaların borçlanmaya esas alınıp alnamayacağı meselesidir. 1.4.1950 tarihinden önce geçen çalışmaların borçlanılabileceği 1912 sayılı Kanun'un 5/A maddesinin açık hükmü gereği olduğundan Kurum'un bu yöne ilişkin yargılamada ileri sürdüğü itirazları yerinde değildir.
Geçici 20. maddede sözü edilen sandıklarda geçen hizmetlerinin borçlanılması meselesine gelince; 1912 sayılı Kanun'un 5/B maddesinin 3. fıkrasında aynen: "506 sayılı Kanunu'un geçici 20.maddesinde sayılan sandıklarda geçen hizmetler...borçlanılamaz." hükmünün yer aldığı görülmektedir. Anılan sandıklar 506 sayılı Kanun'un yürürlük tarihinde kurulmuş sandıklar olmayıp mensuplarını sosyal güvenliği kavuşturmak amacıyla daha önce kurulmuşlardır. Geçici 20. maddeyle bunların varlıkları kabul edilmiş, yasal statüleri belirlenmiştir. Bu itibarla anılan Kanun yürürlük tarihinden önce bu sandıklarda geçen çalışmalar Sosyal Güvenlik hukuku açısından nazara alınmalı, Sosyal Sigarta hakları yönünden değerlendirmede gözönünde bulundurulmalıdır. Başka bir anlatımla, yaşlılık malullük ve ölüm aylığı bağlama durumlarıyla, hizmet birleştirilmelerinde -koşullar oluşmuşsa- bu çalışmaları itibar etmek yasal zorunluluktur. Bundan ayrı olarak, sandıkta geçen çalışmaların borçlanılmasında davacının hukuki yararı da bulunmamaktadır. Bu nedenlerle yasa koyucu 506 sayılı Kanun'un yürürlüğünden önce veya sonra geçici 20. maddede sayılan sandıklarda geçen hizmetlerin borçlanılmayacağını herhangi bir ayırıma gerek olmaksızın hükme bağlamıştır.
Mahkemece, açıklanan nedenlerle, -506 sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden önce dahi olsa- geçici 20. maddede sayılan sandıklarda geçen çalışmaların borçlanılmayacağının kabul edilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ne var ki, iddia edilen tarihlerde Paşabahçe Cam Sanayii bünyesinde sözü geçen maddede sayılan sandık niteliğinde bir sandığın var olup olmadığının, ayrıca Şekerbank ve Yapı Kredi Bankası nezdinde gene aynı nitelikte sandığın mevcut olup olmadığının, mecut ise kuruluş tarihleri itibariyle hizmet bilgelerindeki süreleri kapsayıp kapsamadığının davacıdan yaşlılık, malullük ve ölüm sigortalarının kesilip kesilmediğinin, keza davacının sandık üyesi olup olmadığının araştırılmamış olması usule ve yasaya aykırı olup olmadığının araştırılmamış olması usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA 9.2.1987 gününde oybirliğiyle karar verildi.