 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1987/1798
K: 1987/2063
T: 17.02.1987
DAVA : Davacı, ücret farkı alacağı, fazla çalışma ve yıllık ücretli izin parası hafta ve genel tatil gündelikleri ile ilave tediye alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, davayı reddetmiştir. Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : Davacı, davalıya ait işyerinde işçi olarak çalışmakta iken, işveren tarafından iş aktinin askıya alınıp birkaç sezon geçtikten sonra tekrar işe alındığını ve çalıştırılmadığı dönemde üyesi bulunduğu sendikanın yapmış olduğu TİS'den yararlandırılmayarak askıya alındığı tarihteki ücreti ile işe başladığını bildirerek TİS'leri zamları ile gerçekleşen ücretin verilmesi ile ilgili olarak istekte bulunmuştur.
Davalı ise; davacıya çalışmadığı dönemde yürürlükte bulunan TİS hükümlerinin ileri uygulanmayacağını sürerek davanının reddini talep etmiştir.
Dosya içinde bulunan Tütün ve Sigara İşletmeleri Müessesesi Müdürlüğü tarafından Yaprak Tütün işletme Merkez Müdürlüğüne yazılan 3.5.1985 gün ve 021896 sayılı yazıda aynen "Merkez Müdürlüğünüze bağlı Kahta Yaprak Tütün Bakım ve İşleme Amirliğinde geçici işçi olarak çalışmakta iken Adıyaman Sıkıyönetim Komutaanlığınca iş akitleri sürekli askıya alınan ve yine Sıkıyönetim Komutanlığı yazıları gereği eski işlerine başlatılan söz konusu işçilerin çalışmadığı sürelerdeki TİS zamlarının saat ücretlerine ilgi (a) yazınızda belirtildiği üzere ilave edilmesi gerekir" denildiği, yine Merkez Müdürlüğünün Tekel Tütün İşletme Amirliğine gönderdiği 14.5.1985 tarihli tastikli yazı örneğinde de aynı hususların ifade edildiği görülmektedir. Bu yazılar ile iddia ve savunmadan işyerinde mevsimlik işçi olarak çalışan davacının iş akdini haklı bir nedenle feshi söz konusu olmadığı, Sıkıyönetim Komutanlığının yazıları üzerine birkaç sezon geçtikten sonra tekrar işe başlatıldığı, işe başlatırken kendisine askı süresince TİS'leri ile getirilen zamların dikkate alınmadığı anlaşılmaktadır.
Olayda istek, çalışılmayan süre için TİS'in uygulanması değil iş akdinin askıya alınması nedeniyle ücretin emsali işçileri göre düşüklük yapılamayacağı iddiasını kapsamaktadır. Gerçekten iş aktinin askıya alınmasında ve TİS'den yararlanamamış olmasından davacının bir kusuru yoktur. Böyle olunca ortada mevcut olan bir haksızlığın ve eşitsizliğin giderilmesi gerekir. ücret bakımından bu eşitsizliğin giderilmesi ise, ancak askı döneminde işyerinde uygulanan TİS'leri ile getirilen zamların eski ücretine ilavesi suretiyle mümkün olabilir. Nitekim yukarıya metni alınan işverenin yazılarında da TİS zamlarının işçilerin saat ücretlerine ilave edileceği belirtilmiştir. Gerçi iş akdinin askıya alınması İş Kanununun 16.'ıncı maddesi hükümleri uyarınca davacıya fesih hakkı verirse de işçi bu hakkını kullanıp kullanmamakta serbesttir. Kendisinden iş akdini fesh etmesi istenemez. Bundan başka 1982-1985 dönemini kapsayan TİS'nin 46. maddesinin "Mevsim veya kampanya işlerinde çalışmakta iken işin bitmesi nedeniyle hizmet akdi askıya alının işçilerin ertesi yıl yeniden aynı işlere alınmaları halinde eski ücretleri verilir" hükmü de olaya uygun değildir. Zira oradaki hüküm, her yıl mevsimlik çalışmaların muntazam devam ettiği haller içindir. Kaldıki aynı maddenin devamında bu işçilerin sendikaya üye olmaları halinde sözleşme zamlarının uygulanacağı belirtilmiştir. Bütün bu sebeplerden dolayı, davacının yeniden işe alınması sırasındaki ücretinin askı dönemindeki TİS'leri ile getirilen zamların iş aktinin askıya alındığı tarihteki ücretine ilavasi suretiyle oluşan ücret olması gerekir. Hakkaniyet de bunu icabettirir. O halde, davacının ücretinin bu suretle tespiti ile, çalıştığı dönemle ilgili talep konusu gerçekleşen hakları, buna göre hesap ettirilip hüküm altına alınmalıdır.
SONUÇ : temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 17.2.1987 gününde oybirliğiyle karar verildi.