 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1987/11285
K: 1988/88
T: 18.01.1988
DAVA : Davacı, fazla çalışma parasının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : 1- Davacı, davalıya ait El Sanatları Eğitim Merkezinde öğretici olark çalıştığını, işyerinin yatılı öğretim kurumu olması nedeniyle nöbet tutturulduğunu, normal günlerde nöbetlerde 08-18 saatleri arasında çalıştırıldıktan sonra 18-08 arasında nöbette kaldığını, nöbet tuttuğu günlerde Toplu İş Sözleşmesi'nin 48'inci maddesi uyarınca 1 günlük ücreti tutarında tazminat ödendiğini, ancak bu 1 yevmiye tutarındaki tazminatın 08 ile 18 saatleri arasındaki çalışması karşılığı olduğunu, 18-08 saatleri arasındaki çalışması için bir ödeme yapılmadığını, bu sürenin fazla mesai olarak değerlendirilmesi gerektiğini, bazı nöbetlerin hafta tatili gününe rastladığı ve hafta tatili günlerindeki nöbetlerinin de 08 ile ertesi günü 08'e kadar devam ettiğini, bunun saat 08 ile 18 arasındaki çalışması için Toplu İş Sözleşmesi'nin 24'üncü maddesi uyarınca normal olarak 3 yevmiye ödendiğini, ayrıca 48'inci maddeye göre tazminat olarak bir yevmiye daha verildiğini, bu 1 yevmiyenin de 08-18 saatleri arasındaki çalışmanın karşılığı nöbet tazminatı olduğunu, diğer normal günlerdeki nöbetleri gibi 18-08 saatleri arasındaki süre için ödeme yapılmadığını, bu sürenin de fazla mesai olarak karşılığının verilmesi gerektiğini ileri sürerek normal ve hafta tatili günlerindeki nöbetlerinin 18-08 saatleri arasındaki kısmı için fazla mesai isteğinde bulunmuştur.
Davalı ise savunmasında 48'inci maddeye göre verilen 1 yevmiye tutarındaki tazminatın nöbette kaldığı günlerin 08-18 saatleri arasındaki çalışması için olmayıp, 08-18 saatleri arasındaki nöbette kaldığı sürenin karşılığı olduğunu, 08-18 saatleri arasındaki çalışmasının ise normal günlük çalışma olarak karşılığının aylık ücret içinde bulunduğunu, bu bakımdan davacının iddiasının yersiz olduğunu bildirerek, davanın reddini talep etmiştir.
Toplu İş Sözleşmesi'nin "nöbet ve tazminat" başlığını taşıyan 48'inci maddesinde işçilerin tutacağı nöbet ile ilgili çizelgeler işveren temsilcisi ile sendika baştemsilci tarafından hazırlanarak en az 3 gün önceden işçilere duyurulacağı, işyerinde nöbet görevi için uygun bir oda ayrılacağı, nöbet bekleyen işçilere gündeliğinin dışında 1 günlük tutarında tazminat olarak ödeme yapılacağı, arzu eden işçiye tazminat yerine 1 günlük izin verileceği yazılıdır. Gerçekten madde metninden, buradaki bir günlük ücret tutarındaki tazminatın işçilerin nöbet tuttukları günlerdeki 08-18 saatleri arasındaki çalışması için olmayıp onun devamı olan 18-08 saatleri arasındaki nöbette kaldığı sürenin karşılığı olduğu, 08 ile 18 arasındaki çalışmanın ise normal günlük çalışma olarak karşılığının aylık ücret içinde bulunduğu açık bir şekilde anlaşılmaktadır. Bu itibarla davacının iddiası yersiz, davalının savunması ise gerçeğe uygundur.
Öte yandan, 18-08 saatleri arasındaki nöbet süresinde davacının fiili çalışmasının fazla mesai olarak kabulü doğrudur. Mahkemece davacının nöbet günlerindeki 18-08 arasındaki sürede 4,5 saat fazla mesai yaptığı kabul edilmiştir. Bu kabulde bir isabetsizlik görülmemiştir. Davacının da buna bir itirazı olmamıştır. Böyle olunca yapılacak iş, davacıya ödenen bir günlük yevmiye ile 4,5 saatlik fazla mesai ücretini karşılaştırmak şayet 4,5 saatlik fazla mesai tutarından fazla olduğu takdirde de davayı redetmek gerekir. Bu esasa aykırı hüküm tesisi doğru değildir.
2- Dava tarihini aşacak şekilde yapılan hesaba göre karar verilmesi de kabul şekli itibariyle bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeplerden dolayı BOZULMASINA, 18.1.1988 gününde oybirliğiyle karar verildi.