 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E: 1987/12951
K: 1987/16188
T: 19.10.1987
DAVA : Taraflar arasındaki kamulaştırma değerinin artırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda kamulaştırma değerinin artırılmasına dair verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekili yönünden süresinde verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : 1 - Dava konusu taşınmaz malın arsa olarak kabulü ile emsal incelemi ve kıyaslamasına göre m2 sine değer biçilmesi 2942 sayılı kanun hükümlerine uygundur. Ancak kamulaştırma kısmen yapılmıştır. 2942 S.K.'un 12. maddesi uyarınca taşınmaz malın kamulaştırmadan arta kalan bölüme etkisi hakimin görevi nedeniyle bilirkişilere kendiliğinden inceletilmesi lazımdır. İlk bilirkişi kurulunca böyle bir inceleme yapılmaması; 2 nci bilirkişi kurulunda, kalan kısımda değer kaybı olduğu bildirmesine karşın bu kaybın oranının açıklanmamış bulunması kanuna uygun olmadığında sözkonusu kurullardan ek rapor alınması gerektiğinin düşünülmemesi,
2 - Kamulaştırma bedelinin artırılması davasında artırılan bedele elkoyma gününden itibaren faiz verilmesi gerekir. Elkoyma fiilen olabileceği gibi hukuken de olabilir. Davalı idare fiili elkoyma günün bildirmişse de, tapuların davalı idareye tapuda geçiş günü bildirilmemiştir. Bu gün araştırılıp hukuken, elkoyma günü fiilen elkoyma gününden önce ise o günden itibaren faize hükmedilmemesi, Doğru bulunmamıştır.
SONUÇ : Karar vekillerinin temyiz itirazları bu sebeple yerinde görüldüğünden hükmün H.U.M.K.'nun 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA 19.10.1987 gününde ve bozmada oybirliği sebebinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
2942 sayılı kamulaştırma kanununun 25 inci maddesinde, bu kanundaki özel hükümler dışında, kamulaştırma işleminin idari yargı yönünden kesinleştiği anda mülkiyetin idareye geçeceği, tebliğden itibaren mal sahibinin serbestçe kullanma hakkının kalkacağı açıklanmıştır.
Bunun yanı sıra 9.11.1982 günü yürürlüğe giren Anayasa'nın 46 ncı maddesine parelel olarak aynı kanunun 3 üncü maddesinde de kanunda belirtilen istisnalar dışında kamulaştırma parasının nakten ve peşin olarak ödeneceği hükmü yer almıştır.Buna göre kamulaştırma parasının ödeme zamanının kanunla belirlendiği sonucuna varılmaktadır. 9.5.1956 günlü 11/5 sayılı İçtihadi Birleştirme Kararında ifade edildiği gibi,kanundan doğan borcunu tam olarak ödemesi için idareye bir ihtar göndermeye gerek yoktur. Öte yandan sözü edilen 25 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca "hakların kullanılması ve borçların yerine getirilmesi bakımından kamulaştırma işlemi ... idare için tebligata çıkarmakla başlar."
Malı kamulaştırılan kişiye ödenmesi gereken bedelin tam karşılık alacağı Kamulaştırma Kanununun 11 inci maddesinde açıklanan değer biçme yönteminden bellidir.
Esasen kamulaştırma bedelinin peşin ödenmeyen bölümüne faiz verileceğini kanun vazıı da Kamulaştırma Kanununun 3/2 nci maddesinde kabul etmiştir.
Bu açıklamaların ışığında davcının, kamulaştırma parasının arttırılan bölümü için, kamulaştırmanın idari yargı yönünden kesinleştiği günden itibaren faize hak kazandığının kabulü ile davacı vekilinin bu yöne ilişkin temyiz itirazının da kabul edilmesi gerekir.