 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E:1987/6869
K:1987/8849
T:01.12.1987
* TESBİT DAVASI
ÖZET:Davacının, Gümrük İdaresine yaptığı ceza verilmesini önleyici başvurusunun kabul edilmemesi durumunda, görevli ceza mahkemesine itirazen başvurması gerekir.
(1615 s. Gümrük K. m. 119, 149, 158)
Taraflar arasındaki tesbit davası üzerine yapılan yargılama sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davacının İzmir Giriş Gümrük Müdürlüğünün 14.9.1981 tanI', 2392 sayılı geçici kabul beyannamesi ile geçici olarak ithal etmiş bulunduğu 4.851.300 kg. rejenere selüloz (selefon) maddesinin 1500 kg. lık kısmının yangında tamamen yanmak, 800 kg. lık kısmının hasarlı ve kullanılmaz hale gelmek sureti ile 2.300 kg. lık kısmının yangında zayii olduğunun hükmen tesbitine ilişkin hükmün süresi içinde davalı Maliye ve Gümrük Bakanlığı adına Hazine avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor okunduktan sonra dosya incelendi, gereği konuşuldu:
Davacı, selefon olan ambalaj maddesini geçici muafiyetten yararlanarak yurda sokmuştur. 1615 sayılı Gümrük Kanununun 119. maddesinin 4/a bendi uyarınca bu malın belli süre içinde yurt dışına çıkarılması gerekmektedir. Bu konu ayrıca Gümrük Yönetmeliği'nin 962 sonraki maddelerinde de düzenlenmiştir. İddiaya göre depolandığı yerde çıkan yangında selefon malının bir kısmı yanmış, diğe? bir bölümü hasara uğramıştır. Davacı belirtilen maddi olayın hükmen tesbiti için bu davayı açmıştır. İleri sürülüş biçimine göre istek delil tesbiti değil, dava niteliğindedir ve mahkemece de o şekilde benimsenmiştir.
1615 sayılı Kanunun 149. maddesi hükmüne göre aynı Kanunun yukarda anılan 119. maddesinin hükmüne aykırı hareket edenden eşyaya terettüp eden vergiler alınmakla beraber bu vergilerin İki katı ayrıca para cezası ve eşyanın ithali yasak veya tahdit ve takyide tabi ise gümrük vergilerinden başka gümrüklenmiş değeri kadar para cezası alınır. Yine bu Kanunun 158. maddesi hükmüne göre, Gümrük Başmüdürlükleri ile Gümrük Genel Müdürlüğünce verilecek kararlara karşı yetkili mahkemeye müracaatla itiraz olunabilir. Uyuşmazlık Mahkemesi'nce de, sözü edilen mahkemenin idare değil, adli yargı olduğu içtihat edilmiştir..
O halde davacının geçici muafiyetten yararlanarak yurda sokmuş olduğu selefon maddesinin çıkan bir yangında yanmış ve hasara Uğramış bulunduğunu bir tesbit davasına konu etmeksizin doğrudan doğruya gümrük idaresine bildirerek ona göre işlem yapılmasını istemesi ve ceza verilmesini önleyici bu başvurusunun kabul edilmemesi halinde ise verilen cezaya karşı görevli ceza mahkemesine itirazen müracaat etmesi gerekirken hukuk mahkemesine başvurarak açmış Olduğu bu davanın maddi vakıaların tesbit davasına konu edilemeyeceği de gözetilmeksizin ve görev aşılmak suretiyle kabulüne karar verilmiş olması usül ve yasaya aykırıdır.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarda gösterilen nedenlerle (BOZULMASINA), 1.12.1987 gününde oybirliğiyle karar verildi.