 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1987/6516
K: 1988/605
T: 08.02.1988
DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın zamanaşımı nedeniyle reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : Davacı, maliki bulunduğu ruhsatlı mermer sahasını 15.8.1985 tarihli sözleşmeyle davalıya kiraladığını, ancak, davalının sözleşmenin 3. maddesine aykırı davranması nedeniyle zarara uğradığından davalı hakkında açtığı tazminat davasını kazandığını, davalının çöpleri üretim sahasına dökmesinden dolayı, 20.11.1985 ile 20.6.1987 tarihleri arasında 19 ay mermer tomruğu istihsal edemediğini ileri sürerek uğramış olduğu 100.000.000 lira kazanç kaybı tazminatının 20.11.1985 tarihinden itibaren yasal faiziyle davalıdan alınmasını istemiştir.
Davalı kusurlu olmadığını olayda zamanaşımı bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece 1 yıllık süre içinde dava açılmadığından zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava kiralanan mermer ocağı sahasının sözleşmeye aykırı kullanılması sonucu ocak etrafına ve ocak ağzına dökülen mermer artıklarının temizlenmeden bırakılması nedeniyle üretim yapılamayan 19 aylık sürede uğranılan kazanca kaybının ödetilmesi isteğine ilişkindir. Taraflar arasında 15.8.1985 günlü, 10 yıl süreli kira sözleşmesi kurulduğu uyuşmazlık dışıdır. Davacı davalının mermer madeni alanını işlettiği 108 günlük süre içinde mermer madeni artıklarını sözleşmenin 3. maddesine aykırı olarak gösterilen yere değil, mermer ocağı sahasına döktüğünü ve bunları temizlemeden kiralananı terk ettiğini, bu yüzden kendisinin mermer istihsal edemediğini ileri sürmüştür. Gerçekten davacının kira sona erince kiralananı sözleşmeye uygun olarak geri verme borcu sözleşmeden kaynaklanmaktadır. Burada davacını kar yoksunluğu talebi davalının kira sözleşmesine aykırı davranmasına dayandığından; dava Borçlar Kanunun 125. maddesinde yazılı 10 yıllık genel zamanaşımı süresine tabidir. On yıllık süresinin başlangıcı ise, tazminat talebinin muaccel hale geldiği kiralananın boşaltıldığı tarihtir. Davacı, davalının mermer sahasını 3.12.1985 günlü dilekçeesinde, kiralanın yerde işletmeye elverişli mermer bulunamadığından faaliyete son verildiğini ve kira sözleşmesini davalının fesih ettiğini açıklamıştır.
O halde mahkemece bu yönler gözetilerek davanın açıldığı tarih itibariyile olayda on yıllık zamanaşımı süresi dolmadığından ileri sürülen zamanaşımı def'inin reddiyle, iddia ve savunma çerçevesinde davanın esasının incelenmesi özellikle davalının, daha önce davacı tarafından açılan Afyon 2. Asliye Hukuk Mahkemesini 1986/264 esas sayılı davada davacının şimdilik kaydıyla taleb ettiği 100.000 lira kar yoksunluğunun ret edilerek kararın kesinleştiği ve esasen mermer sahasında mermer çıkaramamaktan ötürü zarar görmesinin söz konusu olamıyacağı yolundaki savunması ile Afyon ikinci asliye hukuk mahkemesinin 1986/49 değişik işler sayılı delil tesbiti dosyasındaki bilirkişi raporunda mermer artıklarının temizlenmesi için 15 günlük temizleme süresine ihtiyaç olduğunun bildirilmesi ve davacının ilk davada bu rapora dayanarak 15 günlük kar mahrumiyeti karşılığı şimdilik kaydiyle 100.000 lira talep ettiği ilk davaya konu 100.000 liralık kar yoksunluğunun reddine ilişkin kararın davacı tarafından temyiz edilmediği ve kesinleştiği hususları üzerinde durulması bu suretle ortaya çıkacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken olayda uygulama yeri olmayan bir yıllık haksız eylem zamanaşımından davanın reddedilmiş yasaya aykırıdır ve bozma nedenidir.
SONUÇ : Kararın yukarıda açıklanan nedenle davacı yararına BOZULMASINA 24.800 lira duruşma avukatlık parasının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine istek olursa peşin harcın iadesine 8.2.1988 gününde oybirliğiyle karar verildi.