DAVA : Taraflar arasındaki tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR : Davacı otomobilini 10.9.1986 günlü adi senetle davalıya satıp teslim ettiğini ve bir kısım bedelini tahsil ettiğini ancak sözleşmenin 2918 sayılı yasanın 20. maddesine uygun şekilde yapılmamış olması nedeniyle geçersiz olduğunu ileri sürerek arabanın mülkiyetinin kendisine ait olduğunun tesbitine ve arabanın teslimine karar verilmesini istemiştir.

Davalı davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece otomobilin 10.9.1986 tarihinde davalıya satılıp teslim edildiği, teslim nedeniyle mülkiyetinin de davalıya geçtiği kabul edilerek davanın reddine karar verilmiş ve hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Taraflar arasında satış sözleşmesi yazılı şekilde 10 Eylül 1986 tarihinde kurulmuştur. 13.10.1983 günlü, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 28.3.1985 günlü, 3176 sayılı Kanunla değişik 20. maddesinde tescili zorunlu ve ilk tescili yapılacak araçların satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren 3 ay içinde araç sahiplerinin ilgili tescil kuruluşuna başvurmalarının zorunlu olduğu, tescil belgesi esas alınarak noterlerce yapılacağı, bu satışların noterlerce tescil edilmiş araçların satış ve devir işlemlerinin noterler tarafından sicile işlenmek üzere, işlemin tekemmülünü müteakip en geç yedi iş günü içinde ilgili tescil kuruluşuna bildirileceği, noterlerce yapılmayan her çeşit satış ve devirlerin geçersiz olduğu, tescilli araçları satın veya devir alanların, gerekli bilgi ve belgeleri sağlayarak ilgili tescil kuruluşundan bir ay içinde adlarına tescil belgesi almak zorunda oldukları hükme bağlanmış ve tescil kuruluşuna başvurmayan araç sahibi ile tescil belgesi olmayan alıcılar ve bilgi vermeyen Noterler için cezai yaptırımlar öngörülmüştür. İlk kez 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile getirilen bu hükmün gerekçesi olarak Danışma Meclisi Bayındırlık, Ulaştırma, İmar ve İskan, Turizm ve Tanıtma Komisyonu raporunda özetle; 1 - Uygulamada, kazaya karışan aracın işletenin, mal sahibinin kim olduğunun bilinemediği, mağdurların açtığı davalarda karışıklıklara yol açıldığı, husumetin kime yöneltileceğinin bilinemediği; 2 - Maliyenin, gizli elden mülkiyet değiştirmelerde pek çok araç alım-satım vergisi kayıplarının doğduğu; 3 - Milyonlara varan diğer ifade eden motorlu taşıt alım- satımlarının sadece menkul niteliği gözönüne alınarak teslimle intikal ettiğinin kabulü, pek çok mülkiyet tesbit davalarına sebep olduğu gözönüne alınarak, gemiler gibi bir ayrıcalık getirilmesi zaruri görülerek 20. maddenin (d) bendinin sonuna (Noterlerce tanzim, tasdik ve tescil edilmemiş araç satış ve devirlerinin geçersiz olduğuna) dair bendin yeniden eklendiği açıklanmıştır. (Danışma Meclisi, Tutanak Dergisi, Birleşim; 105 - 120 Yasama yılı: 2, Cilt 18, S. Sayısı: 397, Sh. 13). Danışma Meclisi Genel Kurulunda bu bent üzerinde söz alan olmamış, aynen kabul edilmiştir. (Aynı Tutanak Dergisi, Sh. 619-620 Birleşim 9.6.1983).

Milli Güvenlik Konseyi İçişleri Komisyonu raporunda; Danışma Meclisince kabul edilen tasarının kimi maddeleri ile birlikte 20. maddesinin de redaksiyona tabi tutulduğu ve diğer maddelerde yapılan değişikliklere paralel olarak maddelerin yeniden düzenlendiği belirtilmiş; 20. maddenin yukarıda anılan (D) bendinin ilgili hükmü (Noterlerce yapılmayan hir çeşit satış ve devirler geçersizdir) biçiminde değiştirilerek bu şekilde kanunlaşmıştır. (Milli Güvenlik Konseyi 5. Sayısı: 687, sh. 13-83).

Daha sonra 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun bazı maddeleri ve bu arada 20 nci maddesi 28.3.1985 günlü, 3176 sayılı kanunla değiştirilmiş ise de (Noterlerce yapılmayan her çeşit satış ve devirler geçersizdir) hükmü aynen kalmıştır. Bu hüküm 18.6.1985 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. (T.B.M.M. Tutanak Dergisi Dönem: 17. cilt 14, Yasama yılı: 2,79. birleşim sh. 353).

Yukarıda açıklanan yasama belgelerine göre, motorlu araçların alım- satımı ile hertürlü devirlerinin noterlerce yapılmasının öngörülmesinin amacı, sadece tarafların hukuksal yararlarının korunmasından çok, üçüncü kişelerin ve kamu düzeni amacıyla getirilmiş demektir. Öyel ise, geçersiz sözleşmeye dayanılarak yapılan teslimle mülkiyet alcıya geçmiş olmaz. Aksi halde, yasa koyucunun yukarıda açıklanan amacı hiçbir zaman gerçekleşemez. Yeni yasal düzenleme karşısında, motorlu araçların ancak noterlerce yapılan satış ve devir sözleşmelerine dayanan teslimleri sonunda mülkiyetin alıcıya geçebileceğinin kabulü gerekir.

Olayda satış ve teslim yasanın yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapıldığı için mülkiyet davalı alıcıya geçmemiştir. Sözleşme geçersiz olduğundan taraflar verdiklerini geri isteyebilirler.

Mahkemece, bu yönler gözetilmeden davanın reddine karar verilmesi yasaya uygun değildir ve bozmayı gerektirir.

SONUÇ : Kararın yukarıda yazılı nedenlerden BOZULMASINA, 9.4.1987 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972