DAVA : ...Tekstil ve Nakış Tic. Koll. Şti. ile T.C. Merkez Bankası vs. arasında çıkan davadan dolayı, (İzmir 1. Asliye Ticaret mahkemesi)nce verilen 25.6.1986 gün ve 875/453 sayılı hükmü bozan dairenin 9.2.1987 gün ve 7056-636 sayılı ilamı aleyhinde davalı merkez bankası vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dozsyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, vekil edenin davalılardan Osmanlı Bankası Şubesine ait keşide ettiği 3.500.000 TL.lık çekin lehdarınca bankaya ibraz edildiği 1.11.1985 tarihinde karşılığının bulunmadığının belirlenmesi üzerine bu bankaca düzeltme hakkı süresi içerisinde çek bedelinin ödenmediği gerekçesiyle ödemenin davalı merkez Bankası'na bildirildiğini, vekil edenin düzeltme hakkı süresinden önce belirtilen çek hamiline 8.11.1985 tarihinde çek bedelini ödediğini iddia ederek, bu ödemenin düzeltme hakkının kullanılışı kabul edilerek vekil edenin çek kullanma hakkının tesbitine karar verilmesini istemiş ve davanın reddine ilişkin karar Dairemizin 9.2.1987 gün ve 7056-636 sayılı kararıyla bozulmuştur.

Davalı Merkez bankası vekili davacının düzeltme hakkı bulunmadığını ileri sürerek süresinde karar düzeltme isteminde bulunmuştur.

Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere çek keşidecisi olan davacı, düzeltme hakkını kullanma süresi içinde ve fakat muhatap banka dışında çek bedelini hamile ödediğini ileri sürerek 3167 sayılı Çek yasası uyarınca çek kullanma hakkının tesbitine karar verilmesini istemiştir.

3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması hakkında Kanunun 1. maddesinde, bu Kanunun çek kullanımı hakkındaki esasları çek hamillerinin korunmasına dair tedbirleri ve uygulanacak müeyyideleri düzenlediği ve bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde genel hükümlerin uygulanacağı ve 2. maddesinde de bankaların çekle işleyecek hesap açarken ve çek karnesi verirken, bu Kanunla kendilerine verilen görev ve mükellefiyetleri yerine getirirken, bu işlemlerin gerektirdiği basiret ve itinayı göstermeye zorunlu oldukları hususları düzenlemiştir. Aynı yasanın 7 ve 8. maddelerinde, çekin kısmen veya tamamen karşılığının çıkmaması üzerine muhatap bankanın, hesap sahibine bütün çek karnelerini aldığı bankalara geri vermesi için çekin ibraz tarihini izleyen on işgünü içinde hesap sahibine iadeli taahhütlü mektupla tebliğ zorunda olduğu ve hesap sahibinin bu ihtar mektubunu aldığı veya yine bu yasanın 12. maddesine göre almış sayıldığı tarihten itibaren yedi işgünü içinde çek tutarını veya karşılıksız kalan bölümünü % 10 tazminat ve gecikme faiziyle birlikte hamil adına bankaya yatırması gerektiği ve böylece yeniden çek keşide etme hakkını kazanacağı hususları hükme bağlanmıştır.

3167 sayılı Çek Yasasının biraz önce açıklanan hükümlerine göre bu yasa, çek hamillerinin korunmasına ilişkin kamu düzeni ile ilgili hükümler getirmiş ve getirilen bu yeni hükümlerin aynen uygulanması gerektiği anlaşılmıştır. Hal böyle olunca, çek keşidecisinin 3167 sayılı Çek yasasının öngördüğü kurallar çevresinde çek bedelini ödemesi gerekir. Aksi halde, çek keşidecisinin düzeltme isteme hakkı bulunamaz. Somut olayda davacı, karşılıksız çıkan çekin bedelini 3167 sayılı Çek Yasasının 7 ve 8. maddelerinin öngördüğü koşullara göre değil, bu koşulların dışında başka bir deyişle, muhatap bankanın Çek Yasası hükümlerince yaptığı ihtarı gözönünde tutmaksızın çek keşidecisine ödeme yaptığı gözlenmiştir. Bu ödeme süresinde olsa bile, ihtar koşullarına göre yapılmadığından sonuca etkili olamaz. 3167 sayılı Çek yasasının öngördüğü buyurcu hükümler dışında işlem yapan çek keşidecisi, bu Yasa hükümlerini ihlal ettiği için artık bu yasanın lehine getirmiş olduğu hükümlerden yararlanamaz. Bu itibarla, davacı 3167 sayılı Çek Yasasının 8. maddesinin öngördüğü biçimde ödeme yapmadığı için düzeltme hakkını kaybettiği ve dolayısıyla düzeltme hakkı bulunduğunun tesbitini isteyemeyeceğinden, davalı Merkez Bankası'nın karar düzeltme isteminin kabulü ile yerel mahkeme kararının onanması gerekmiştir.

SONUÇ : Davalı Merkez Bankası'nın karar düzeltme isteminin kabulüne, Dairemizin 9.2.1987 gün ve 7056-636 sayılı bozma kararının kaldırılmasına, yerel mahkeme kararının açıklanan nedenlerle ONANMASINA, eksik alındığı anlaşılan 1000 lira temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödediği temyiz ilam, temyiz peşin ve karar düzeltme harçlarının isteği halinde karar düzeltme isteyen, davalıya iadesine, 11.2.1987 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972