 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1986/636
K: 1987/408
T: 20.05.1987
DAVA : Taraflar arasındaki "Alacak" davaasından dolayı yapılan yargılama sonunda Ankara 4. İş Mahkemesi'nce davanın kabulüne dair verilen 20.5.1986 gün ve 1149-551 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 25.6.1986 gün ve 5179-6491 sayılı ilamıyla; (... Davacı şubat 1984 tarihinden itibaren işverenin tek taraflı iradesiyle saat ücretlerine % 30 oranında yaptığı zam ile 30.11.1984 tarihinden bağıtlanıp 1.9.1984 tarihinde geçerli kılınan toplu iş sözleşmesi ile getirilen birinci yıl zammı % 30 zamla oluşan ücrete yapılması lazım gelirken, işverenin daha önceki zammı mahsup ederek toplu iş sözleşmesi zammını uygulamak suretiyle ücretlerinin noksan ödendiğini iddia ederek bu farkların ödetilmesini istemiştir. Mahkeme isteği hüküm altına almıştır.
Gerçekten işyeri A.Ş.'nin elinde iken, işçi ücretlerine % 30 oranında zam yaptığı ve bu zammı yaparken bunun avans niteliğinde bulunduğunu bordrolarda açıkça vurgulandığı, işyeri davalı şirkete 21.9.1984 tarihinde devredilmesi üzerine işçiler ayrı ayrı ferdi hizmet sözleşmeleri yapılıp bu sözleşmelerde de eski işverenin yaptığı zammın avans niteliğinin açıkça vurgulandığı görülmüştür. Böylece yanlar arasındaki uyuşmazlık 1.9.1984 tarihinden geçerlilik tanınan toplu iş sözleşmesi ile getirilen 105 lira tammın avansla oluşan taban ücrete mi, yoksa avanstan önceki ücrete mi yapılacağı noktasında toplanmaktadır.
Toplu iş sözleşmesinin imzalanmasından ve hatta eski sözleşmenin bitiminden önce işverenin tek yönlü % 30 oranında yaptığı zammın avans niteliğinde olduğu açıkça olduğu açıkça ortada bulunduğuna göre avans kavramı üzerinde durmak ve bu zammı yapan işverenin gerçek iradesine uygun bir yorum gitmek uyuşmazlığın çözümünde önem kazanmaktadır.
Avans kullanma içeriği itibariyle ileride gerçekleşecek hakka mahsuben önceden geçici olarak yapılan ödeme anlamını taşır. Bu itibarla toplu iş sözleşmesi ile getirilen kesin ücret zammından mahsubu gerekir. Değişik ve daha tamamlayıcı bir ifade ile toplu iş sözleşmesi zammının % 30 avanstan önceki ücrete yapılması icap eder...) gerekçesiyle bozularak dasya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü :
KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına,, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK'nin 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 20.5.1987 gününde oybirliğiyle karar verildi.