 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1986/290
K: 1986/799
T: 26.09.1986
DAVA : Taraflar arasındaki kıdem tazminatı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda (Kartal 1. İş Mahkemesi)nce davanın kabulüne dair verilen 4.11.1985 gün ve 147-407 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 29.1.1986 gün ve 11719-917 sayılı ilamıyla; (...Davacı askere gitmesi sebebi ile hizmet aktini bozmuş, 12.6.1958-23.1.1965 tarihleri arasındaki hizmeti karşılığı kıdem tazminatını da almıştır. Askerlikten sonra da, 17.3.1969 tarihinde tekrar işyerine girmiş bu hizmetini 20.9.1983 tarihine kadar sürdürmüş bu tarihte emekli olarak ve bu ikinci dönem hizmetinin kıdem tazminatını da yasal ve akti koşullar içerisinde ayrıca almıştır.
Davacı, toplu iş sözleşmesinin 136. maddesi ile yasa hükmüne dayanarak her iki hizmetin birleştirilip bütün hizmet süresi için son ücret üzerinden kıdem tazminatı istemiştir. Gerçekten İş Kanunu'nun değişik 14. maddesinde emeklilik halinde bütün kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmetlerin birleştirileceği son kamu kuruluşunca son ücret üzerinden kıdem tazminatı ödeneceği esası getirilmiş ise de aynı maddenin devamı fıkralarında ve özellikle 8 fıkrada bu esasa bazı kısıtlamalar ve sınırlamalar getirilmiş, aynı kıdem süresi için bir defadan fazla kıdem tazminatı ve ikramiye ödenmeyeceği kuralı da bu sınırlamalar içinde yer almıştır. Üstelik yasada yer alan bu hükümlere buyurucu nitelik verilmiş, bunlara aykırı hareket aynı yasanın 98. maddesinde cezai yaptırıma bağlanmıştır. Çalıştığı önceki hizmet süresi için aldığı kıdem tazminatının sözleşme hükümlerine göre iadesi aynı sürenin kıdem tazminatında ikinci bir değerlendirmesine yol açacağından maddenin 8. fıkrasındaki sınırlama esasına aykırı düşer.
Bu itibarla davanın reddi gerekirken kabulü yasaya aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Davacı hizmet akdi ile çalışmakta iken askere gitmek üzere kıdem tazminatını alarak işten ayrılmış, daha sonra aynı işe yeniden 17.3.1969 tarihinde girmiştir. İşe ikinci defa girdiği sırada mevcut olmayan ancak sonradan yapılan toplu iş sözleşmesinin getirdiği düzenlemeden yararlanmak amacıyla aldığı önceki kıdem tazminatını iade etmiş, 21.9.1983 tarihinde emekli olarak işten ayrılmıştır. Uyuşmazlık son defa ayrılırken kıdem tazminatının önceki dönemi kapsar biçimde hesaplanıp hesaplanamayacağı noktasına ilişkin bulunmaktadır. Olayda, davacı işe ikinci defa girerken, dayanılan toplu iş sözleşmesi mevcut olmadığından, davacının böyle bir sözleşmeye uygulanması ise, 2320 yasılı Yasanın cezai yaptırımına tabi olan 23.10.1980 tarihinden sonraki döneme ait olmak üzere 21.9.1983 tarihine tesadüf ettiğinden iyiniyet iddiasıyla toplu iş sözleşmesinin uygulanması istenilemez. Bu nedenlerle mahkemece, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429 maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 26.9.1986 gününde, oyçokluğu ile karar verildi.