Taraflar arasındaki "menfi tesbit" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara Asliye 1. Ticaret Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 17.10.1984 gün ve 1984/45-559 sayılı kararın incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 11. Hukkuk Dairesinin 7.6.1985 gün ve 1985/3645- 3669 sayılı ilamı: ( ... Dava, davalılardan Mustafa Dağıştan'ın işyerinde kiracı olarak oturan davacıya tahliye korkusu altında imza ettirilen bonoların iptali istemini kapsamaktadır.

Taraflar arasındaki kira bağıtının varlık kazandığı ve davalılardan Mustafa Dağıştan'ın 24.2.1983 tarihinden Ankara 7 Sulh Hukuk Mahkemesinde almış olduğu kararla ihtiyaç nedeniyle tahliyeye hak kazandığı yönleri taraflar arasında çekişmesiz bulunmaktadır. Sözü edilen tahliye kararının icra aşaması devam ederken yanlar 1.1.1984 başlangıç tarihli iki yıllık yeni bir kira sözleşmesi yapmışlardır. Davaya konu teşkil eden emre muharrer senetler ise, kira sözleşmesinin başlangıç gününden 20 gün öncesinin tarihini taşımaktadır.

Mahkemece davacıda tahliye korkusu yaratılarak bonoların manevi ikrah altında imza ettirildiği gerekçesine dayanılmıştır. Tahliye olgusunun ağırlık kazandığı maddi olayda "manevi tehdit" unsurunun oluştuğundan bahsedilebilmesi için öncelikle B.K.nun 30. maddesinin 2. fıkrasında yazılı bulunan kayıt ve şartların tahakkuk edip etmediği yönünde açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Maddenin açık metninden de anlaşılacağı üzere buradaki ölçü "fahiş menfaatler istihsali" ile sınırlı bulunmaktadır. Eş anlatımla ve yasadaki deyimle ( bir hakkın veya kanuni selahiyetin isteneceği ve kullanılacağı tehdidi ile müzayakaya düçar olan kimsenin yaptığı akit tehdit eden için fahiş menfaatler temin etmiyorsa, bu tehdit, ikrahı muteber addolunamaz. Fakat fahiş menfaatler istihsali için tehdit olunan tarafın müzayaka halinde bulunmasından istifade olunmuş olursa bu korku nazara alınır.

Dava konusu olayda bonolar tarafların arzularına uygun şekkillde yapılmıştır. Ancak davacı ollayda irade ve beyan uygunluğu bulunmadığını, bonoları, kişisel arzu ve isteği ile değil, karşı tarafın empoze ettiği "tahliye tehdit ve korkusu" altında imza ettiği olgusuna dayandırmış bulunmaktadır.

Bu durumda mahkemece yapılacak iş, tehdidin uyandırdığı korku ile hukuki işlem arasında bir illiyet bağı bulunup bulunmadığını saptamak kiralanan iş yerinin durumu ve sağladığı olanaklara göre B.K.nun 30/2. maddesinde yazılı olduğu biçimde müzayakaya düçar ollan davacının imzaladığı bonolar nedeniyle tehdit ettiği iddia olunan davalının "fahiş menfaatler" temin edip etmediğini araştırmak, şayet fahiş menfaatler temin etmiyorsa ikrahı geçerli saymamak, fakat "fahiş menfaatler istihsali için" tehdit olunan tarafın müzayaka halinde bulunmasından istifade olunmuş ise, bu korkunun nazara alınarak, hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar vermekten ibarettir... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargıllama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına dosyadaki tutanak ve kanıtlara bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi Usul ve Yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının özel daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun BOZULMASINA, 1.4.1987 gününde yapılan 2. görüşmede oyçokluğuyla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972