 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1986/7460
K: 1986/8499
T: 29.09.1986
DAVA : Davacı, meslek hastalığından doğan maddi ve manevi zararın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteğin yetkisizlik nedeni ile reddine karar vermiştir.
Hüküm, süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı dava dilekçesinde; TTK. Genel Müdürlüğüne izafetle Amasra Müessesesi Müdürlüğü aleyhine Zonguldak İş Mahkemesinde meslek hastalığı nedeniyle maddi tazminat isteminde bulunmuştur.
Davalı; davacının çalıştığı yerin Bartın ilçesi adli yargı çevresinde Amasra Taşkömürü İşletmesi Müessesesi olup tüzel kişiliği bulunduğunu, davanın Bartın İş Mahkemesinde açılması gerektiğinden yetkisizlik kararı verilmesini istemiştir.
Mahkemece; davacı Amasra Müessesesinde çalıştığı ve aynı yerde ikamet ettiği davanın Bartın İş mahkemesinde açılması gerektiğinden mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
Türkiye Taşkömürü Müesseseleri kısa adı ile TTK. İktisadi Devlet Kuruluşlarından olup kamu iktisadi teşekkülleri hakkındaki kanunlara ve bu arada en son 18.6.1984 tarihli resmi Gazete'de yayınlanan 233 sayılı KHK. kararname hükümlerine tabidir. Kanun hükmündeki bu kararnamede İktisadi devlet Teşekküllerinin amacı belirlenirken ekonomik gereklere uygun olarak verimlilik ve karlılık ilkeleri doğrultusunda kendi adralarında ve milli ekonomi ile uyum içinde çalışarak sermaye hükümlerine yardım etme ve daha fazla yatırım kaynakları yaratmaktan söz edilmiş, sermayesinin tamamı devlete ait iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyet göstermek üzere kurulan bir teşekkül olarak tanımlanmıştır.
Bu teşekküllerin amacı biraz daha açıklığa kavuşturulacak olursa kendi faaliyet alanı içinde memleket dahilinde hem iş tüketimi ihtiyaçlarına cevap verebilecek hem de ithalat ve ihracat yönelik faaliyetleri ile yurt ekonomisine önemli katkıda bulunmak üzere işletmelerin müesseseler halinde teşkilatlandırmak görevi de verilmiştir.
Müesseseler sermayelerinin tamamı bir iktisadi devlet teşekkülü olan TTK. tarafından ödenmek suretiyle teşekkül genel müdürünün önerisi ve yine teşekkül yönetim kurulunun kararı ile kurulmaktadır. Müesseseler tüzel kişiliğe sahip ve sermayeleri ile sınırlı sorumlulukları olmakla beraber bunlar ve bunlara bağlı müesseselerin etüd ve projelerinin hazırlanması, bunların tesis ve idaresi, bu sanayi dalında teknolojik araştırma ve geliştirme etüdlerinin yapılması ve geliştirilmesi, bu konuda her cins üretim planlarının düzenlenmesi, hep üst kuruluşa verilmiş görevlerdir. kısa ve yasal deyimle müesseseler esas teşekküllerin organizasyonu içinde yer alan yerel imkan ve şartlarla sınırlı teknik amaçla mal ve hizmet üreten ünitelerdir. Bu müesseseler yukarda açıklandığı gibi, sınırlı sorumlulukları ve görevli dışında diğer plan ve proje ve bütçe uygulamaları, yatırım ve finansman yönünden ve hatta personel ve işçi atama işlerinde aslı teşekküle bağlıdırlar.
Keza müessesenin en yüksek seviyede karar organı olan yönetim komitesinin üyeleri üst kuruluş olan teşekküllerin genel müdürünün teklifi üzerine üst kuruluş yönetim kurulanca atanmaktadır. Müessese müdürü atanmasında da aynı yol izlenmektedir.
Bu itibarla Amasra Müesssesinde çalışan bir işçinin işçilik hakları sebebiyle TTK.'nun hasım gösterilmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Üst teşekkül Zonguldak'ta bulunduğuna göre Zonguldak'ta açılan davaya bakılmak, işin esasının incelenmesi gerekirken yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmesi yasaya aykırı bulunmuş, bozma sebebi sayılmıştır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarda yazılı nedenle davacı yararına BOZULMASINA, 29.9.1986 gününde oybirliğiyle karar verildi.