 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Ceza Dairesi
E: 1986/7202
K: 1987/569
T: 03.02.1987
DAVA : Irkçılık propagandası yapmaktan sanıklar Mehmet ile Erdoğan'ın yapılan yargılamaları sonnuda, mahkumiyetlerine ve suç konusu kitapların müsaderesine dair, (İnebolu Ağır Ceza Mahkemesi)nden verilen 15.4.1986 gün ve 1983/104 esas, 1986/30 karar sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi sanıklar vekili tarafından istenilmiş olduğundan; dava evrakı C. Başsavcılığı'ndan tebilğname ile daireye gönderilmekle incelenerek, gereği düşünüldü:
KARAR : Sanıklar hakkında kürtçülük propagandası yaptıkları iddia edilerek Küre C. Savcılığı'nın 23.1.1980 günlü iddianamesiyle Küre Asliye Ceza Mahkemesi'nin görev alanına girdiğinden ve bir üst mahkemede yargılanmanın sanıklar için teminat olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilerek dosya İnebolu Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderilmiştir.
İnebolu Ağır Ceza Mahkemesi ise, 26.12.1983 günü tensip kararı ile sanıkların ihzaren celbine karar vermiş ve karar gereği yerine getirilerek sanık Mehmet'in 31.1.1984 günlü celsede sorgusu yapılmış ve diğer sanık Erdoğan'da Hatay Ağır Ceza Mahkemesi'nde 13.4.1984 tarihinde talimat yolu ile sorguya çekilmiştir.
Yapılan duruşma sonunda ise 15.4.1986 tarihinde müsnet suçtan mahkumiyetlerine karar verilmiştir.
TCK.nun 104/1. maddesi, kamu davasının zamanaşımının (... celp veya ihazar müzekkereleri, adli makamlar huzurunda sanığın sorguya çekilmesi, son tahkikatın açılmasına dair olan karar.) gibi işlemlerle kesileceğini örgörmüştür.
Yüksek Yargıtay'ın müstekar içtihatlarıyla da maddedeki sorguya çekilmeden sanığın CMUK.nun 135. maddesi uyarınca yapılan sorgusunun kastedildiği celp ve ihzar müzekkerelerinin ise bu nitelikteki bir sorguyu sağlamak için sanık adına çıkarılan müzekkereler olduğu açıklığa kavuşturulmuştur.
Bu itibarla halli gereken mesele, sanıklar hakında verilen görevsizlik kararı, sorguya çekilmeleri amacı ile İnebolu Ağır Ceza Mahkemesi'nce çıkarılan ihzar müzekkereleri ile yeniden sorguya çekilmelerinin zamanaşamını kesen işlemlerden sayılmasının gerekip gerekmeyeceğidir.
Sanıklar hakkında Küre Asliye Ceza MAhkemesi'nce verilen görevsizlik kararının, son tahkikatın açılmasına dair karar niteliğinde olmadığı kuşkusuzdur. Sanıklara uygulanması istenen TCK.nun 142/3. maddesinde 2787 sayılı Kanunla yapılan değişiklik nedeniyle hapis cezası, ağır hapis cezasına çevrilmiş ve davaya bakma Ağır Ceza Mahkemesi'nin görev alanına girmiştir. Suçun sabit olması halinde sanıklara suç tarihinde yürürlükte bulunan maddenin uygulanması gerekeceğine ve görevsizlik kararı da doğru olarak sanıkların daha teminatlı bir mahkemede yargılamalarını teminen verildiğine göre bu kararın "son tahkikatın açılmasına dair bir karar" olarak kabulüne imkan bulunmamaktadır.
Diğer taraftan sanıkların CMUK.nun 135. maddesi uyarınca sorguya çekilmeleri işlemi Küre Asliye Ceza Mahkemesi'nce 17.4.1980 tarihinde kimlikleri tesbit edilmek ve isnat edilen suçun neden ibaret olduğu bildirilmek suretiyle usulüne uygun şekilde yapılmıştır.
Bu suretle sorguya çekilen sanıkların müsnet suç değişmediğine göre dosyanın görevsizlik kararı ile gönderildiği İnebolu Ağır Ceza Mahkemesi'nde yeniden sorguya çekilmeleri gerekmemete olup, gereksiz yapılan bu işlemin zamanaşımını kesmesi de mümkün değildir.
Gerekli olmayan bu amaca yönelik ihzar müzekkeresi çıkarılması da sadece sanıklara davanın görüleceği mahkemeyi ve duruşma gününü bildirmekten ve böylece savunma hakından mahrum kalmamalarını sağlamaktan başkaca bir hukuki sonuç doğurmaz ve zamanaşımını kesmez.
O halde sanıkların sorguya çekildikleri 17.4.1980 tarihinden itibaren müsnet suçları, suç tarihine göre öngörülen ceza nev'i ve miktarı gözetilerek TCK.nun 102/4. maddesinde yazılı 5 yıllık asli zamanaşımını kesen TCK.nun 104/1. maddesinde sayılan anlamda bir işlem bulunmadığı düşünülmeden kamu davasının zamanaşımı nedeni ile ortadan kaldırılması yerine yazılı şekilde mahkumiyetlerine karar verilmesi,
Kanuna aykırı ve sanık vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükmün bu sebepden dolayı tebilğnamedeki isteme aykırı olarak BOZULMASINA, 3.2.1987 gününde oybiliği ile karar verildi.