 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
8. Hukuk Dairesi
E: 1986/8803
K: 1986/8577
T: 29.09.1986
- TESCİL
- ZİLYETLİK
- SEÇİMLİK HAK
ÖZET: Bir tapulama bölgesinde, bir kışının zilyedlikle mal edebileceği taşınmazların toplam büyüklüğü elli donumu ve her bir parçanın yüzölçümü de yirmi donumu geçemez
Seçimlik hakların kullanılmasında uyuşma [ittifak] olmaz ise, bilirkişiler aracılığı ile tercıhin hangi taşınmazlar hakkında kullanılmasının ilgililer yararına olacağının saptanması gerekir
(766 s. Tapulama K m. 33, 43)
Ayşe ile İbrahim ve müşterekleri vekilleri Hediye ve müşterekleri, Hazine vekili, Dağarslan Köyü Muhtarlığı, muterizler Mehmet ve müşterekleri vekili, Ali aralarındaki tescil davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair, (Kütahya 1. Asliye Hukuk Hakimliği)'nden verilen 17.6.1986 gün ve 380/342 sayılı hükmün duruşmalı olarak Yargıtay'ca incelenmesi davacı ile Hazine vekili taraflarından süresinde istenilmiş ise de; Yargıtay duruşması için sarfi zaruri tebligat masrafları ödenmediğinden duruşma isteminin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verilerek; dosya incelendi, gereği düşünüldü
Mahkemece yapılan inceleme ve araştırma hükme yeterli bulunmamaktadır. Davacı, murisleri ibrahim ve Hasibe'den intikal eyleyen mevkii ve sınırları dilekçede yazılı 16 parça taşınmazın zilyedliğe istinaden mirascı taraf gerçek kişiler adına payları oranında tescilini istemiştir. Mahkemece, istemin kısmen kabulüne ve kısmen de toplam miktar 50 dönüm sınırlamasını aştığı için reddi cihetine gidilmiştir. Gerçekten de, dava 1617 sayılı Toprak ve Tarım Reformu Öntedbirler Kanununun yürürlüğü sırasında açılmış olup, tescil istem ve kararı 766 sayılı Tapulama Kanununun 33. maddesinin ilk fıkrasına dayanmaktadır. Anılan maddenin 1617 sayılı Kanunla değişik 4. fıkrası hükmüne göre bir tapulama bölgesinde aynı maddenin 1, 2 ve 3. fıkraları uyarınca bir kişinin zilyedlikle iktisap edebileceği taşınmazların toplam büyüklüğü 50 dönümü ve her bir parçanın yüzölçümü 20 dönümü geçemez. Uyuşmazlığa konu olan taşınmazların toplam büyüklüğü 50 dönümü geçtiğine göre mahkemece, duruşmaya devam eden taraf gerçek kişilerden, 766 sayılı Tapulama Kanununun 43. maddesi gereğince tercih haklarını ne suretle kullanacaklarının sorulup tesbit edilmesi, aynı şekilde duruşma gıyaplarında devam eyleyen gerçek kişi davalılara da HUMK.nun 230 ve sonraki maddeleri gereğince isticvap davetiyesi gönderilerek gelmedikleri takdirde seçimlik haklarından vazgeçmiş sayılacakları hatırlatılmak suretiyle uyuşmazlığın çözümü yönüne gidilmesi, lehine tescil kararı verilen kişilerin seçimlik haklarını kullanmakta ittifak edememeleri halinde ise, 766 sayılı Tapulama Kanununun 43/3. maddesi hükmünün kıyas yoluyla uygulanarak bilirkişiler aracılığı ile tercihin hangi taşınmazlar hakkında kullanılmasının ilgililer lehine olacağının tesbiti gerekir. Mahkemece bu kanuni gereğe uyulmayarak taraf gerçek kişilere tercih hakları hatırlatılmadan resen işlem yapılması usül ve yasaya aykırı, davacı ile Hazine'nin temyiz itirazları bu bakımdan yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün açıklanan nedenle (BOZULMASINA) ve 124540 lira peşin harcın istek halinde davacıya iadesine, 29.9.1986 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.