 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E: 1986/16487
K: 1987/1204
T: 06.02.1987
DAVA : Taraflar arasındaki kamulaştırmasız elkonularak okul yapılan taşınmaz malın mülkiyetinin devrine karşılık bedelinin ödetilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne dair verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekili yönünden süresinde verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla; dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Dava, kamulaştırmasız elkonularak ilkokul yapılan taşınmaz malın mülkiyetinin devrine karşılık bedelin ödetilmesi istemine ilişkindir.
A) 12 Ocak 1961 günlü ve 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 65. maddesi uyarınca okullar için tahsis, satın alma veya kamulaştırma yolu ile sağlanan topraklarla üzerine yapılacak bina ve tesisler bulundukları yerlere göre köy veya özel idareler adına tescil edilir.
Bunlar ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan okul binaları ile tesislerin daimi bakım ve onarım giderleri bulundukları yerlere göre özel idare veya köy bütçesinden karşılanır. Görülüyorki; bir yere ilkokul yapılmış olması halinde, ondan yararlanan idare yerine göre köy yahut il özel idaresidir. Bu gibi hallerde bina veya tesis yapanın kim olduğuna bakılmaksızın husumetin ilgili bu idarelerden birine yöneltilmesi gerekir. Dava konusu taşınmaz malın Derik İlçesi Merkez Belediyesi hudutları içinde olduğu ve davacının temsilcide hata ettiği gözönünde alınıp davanın Mardin İl Özel İdaresi'ne tevcihi sağlanmadan inceleme yapılıp hüküm tesis edilmesi,
B) Kabule göre de:
1 - Dayanılan tapu kaydı 1838 m2. yüzölçümü olup sınırlarında yol bulunmaktadır. Tapulama Kanununun 97. maddesi uyarınca genel hüküm niteliği tanınan 42. maddesi hükmünce değişebilir ve genişletmeye elverişli sınırlar taşıyan kayıtlar yüzölçümü ile geçerlidir. Böyle olunca; tapu kaydı sağlıklı biçimde yerine uygulanmak, sınırlardaki yolların geçtiği kesimlerin de değişip değişmediği ve böylece bu sınırların değişmez nitelikte olup olmadığı saptanmak, değişebilir nitelikte ise kaydın yüzölçümü ile geçerli olduğu gözönünde tutulmak, uzman bilirkişi raporunda sabit sınırlardan başlanmak ve bağlantı kesilmemek suretiyle ölçüm yaptırılarak tapuda yazılı ölçümlü miktarınca yer belirlemek, bu kesimde elatılan yerinde yüzölçümü bulunmak ve bu yönlerin incelenebileceği harita düzenlenttirmek ve sonucuna göre hüküm kurulmak gerekirken, açıklanan biçimde bir tapu uygulaması yapılmadan, taraflara tebliğ edilmeyen delil tesbitinde saptanan duruma göre 2250 metrekareye ilkokul yapıldığı kabul edilerek karar verilmesi,
2 - Elkonulan taşınmaz mala değer biçilmesinde, elkoyma günündeki nitelik ve durumun gözönünde tutularak emsalinin dava gününden önceki serbest alım, satım, sürüm değerleri esas tutulur. Bu nedenle taraflardan emsal istenmek, re'sen de emsal araştırılmak, elkoyma günü ve taşınmaz malın o gündeki nitelik ve durum gözönünde tutularak emsale göre dava günündeki değeri biçilmek gerekirken, elkoyma günü ve taşınmaz malın ve gündeki nitelik ve durumu saptanmadan kişisel kanıdan sözeden rapora tutunarak karar verilmesi,
3 - Harçlar Yasasının 13/j maddesi uyarınca harçtan bağışık olduğu halde davalı Bakanlığa harç yüklenmesi,
4 - Şeyhmuz mirasçıları dava açtığına göre davacıların tümünün adı geçenin mirasçısı olup olmadığı araştırılmadan ve dosyadaki veraset belgesi uyarınca mirasçı olmayanlar yararına hüküm kurulmuş olması,
5 - Dava konusu taşınmazda başka kişilerinde miras yoluyla paydaş olduğu gözönünde tutulmayarak tamamı hakkında davacılar yararına karar verilmesi,
6 - Mülkiyetin devrine karşılık bedele hükmedildiğine göre elatılan kesimin idare adına tesciline ilişkin karar verilmemesi,
7 - HUMK.nun 3156 sayılı Yasa ile değişik 381/2. maddesi hükmüne aykırı olarak hüküm sonucunun duruşma tutanağına geçirilmemesi, doğru bulunmamıştır.
Davalı idare vekilinin temyiz itirazı yerinde görüldüğünden hükmün açıklanan nedenlerle HUMK. nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, 6.2.1987 gününde oybirliğiyle karar verildi.