 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E: 1986/5402
K: 1986/5409
T: 26.05.1986
- KİRA PARASININ SAPTANMASI
ÖZET: Kira sözleşmesinde ilk beş yılın sona erdiği günden başlayarak, saptanan kira parasının ikinci beş yıl içinde geçerli olacağı belirtilmişse de, bugünkü ekonomik koşullar karşısında beş kira yılına ilişkin kira parasının saptanması olanaksızdır. Bu nedenle istem halinde süre sonuna kadar her yıl kira parası saptanmalıdır.
(YİBK., 21.11.1966 gün ve 19/10 s.)
Dava dilekçesinde kira parasının 10.5.1985 gününden başlayarak aylık 850.000 lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş. hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz İsteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
Yeni dönem kira parasının tesbiti kamu düzeni İle ilgili bulunduğundan sözleşmede kabul edilen yöntemler Hakimi bağlamaz.
Taraflar arasında yapılan kira sözleşmesinde ilk beş yılın sona erdiği 10.5.1984 gününden başlayarak tesbit edilen kira parasının ikinci beş yıl içinde geçerli olacağı kabul edilmişse de bugünkü ekonomik koşullar içerisinde beş kira yılına ilişkin kira parasının tesbiti mümkün değildir.
Bu bakımından, 10.5.1985 tarihinden başlayarak 10.5.1986 tarihine kadar kira parasının. Yargıtay'ın kökleşen içtihatlarına göre tesbit edilmesi ve kira süresi sonuna kadar da her yıl için istek halinde kira paralarının tesbiti zorunlu bulunmaktadır.
Bunun İçin de; kira parasının, daha önce mahkemece tesbit edildiği 10.5.1984 tarihi ile 10.5.1985 günleri arasında, Ticaret Bakanlığı'nca düzenlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artışın (kira başlangıcının 31.12.1980 tarihinden önce olması itibariyle) tamamı olan % 51,70 oranında artırılarak kira parası tesbit edilmelidir.
Ancak, 'kiralanana ilişkin 1983 yılı emlak vergi beyannamesinin 28. sütununda yazılı asgari beyan değerinin % 7'si hesaplanarak bunun 1/12'sinin, 1983 yılının asgari aylık kirası olarak kabulü ile bu miktarın, Ticaret Bakanlığı'nca yayınlanan toptan eşya fiyat endeksindeki artışın kira yılına yansıyan bölümü 10.5.1983 ile 10.5.1984 tarihleri arasında % 20 ve 10.5.1984 ile 10.5.1985 tarihleri arasında (Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatları uyarınca, kira başlangıcı 31.12.1980 tarihinden önce olduğundan tam yansıtılarak) % 51,70 ki toplam %71, 70 oranında artırılarak kira parası tesbit edilmeli ve eğer bu miktar yukarıdaki esasa göre tesbit edilen kira parasından fark ise bu miktara hükmedilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve 6000 lira peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 26.5.1986 gününde oybirliğiyle karar verildi.