 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E:1986/2039
K:1986/2314
T:10.03.1986
* KİRA PARASININ SAPTANMASI
* RAYİÇ KİRA PARASI
ÖZET: Davalının kendiliğinden arttırdığı kira parası ön koşulsuz [ihtirazi kayıtsız] alınmış olsa dahi, o yıla ait rayiç kira parası olarak kabulü anlamına gelmez.
(YİBK., 21.11.1966 gün ve 19/10 s.)
Dava dilekçesinde kira parasının 20.6.1985 gününden başlayarak aylık 16000 lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüyle aylık kiranın 11.250 lira olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü
Hükme dayanak yapılan bilirkişi raporunda, başlangıçta 8000 lira olan aylık kira parasının, tarafların rızasıyla 20.6.1984 tarihinden itibaren 9000 liraya çıkarıldığından bahsile yeni dönem kira parasının tesbitinde bu 9000 lira aylık kira esas alınmış ve buna sadece % 25'lik bir artış uygulanmıştır.
Oysa dosya içeriğinden, davalı tarafın da itiraz etmediği kira başlangıcının 20.6.1982 ve aylık kiranın da 8000 lira Olduğu ve bunu 20.6.1984 tarihinden itibaren davalının kendiliğinden 9000 liraya çıkararak ödemeye başladığı anlaşılmaktadır. Bu artırımlı kira paralarının ihtirazi kayıtsız alınmış olması, o yılla ait rayiç kira parası olarak kabulü anlamına gelmez.
Davada 20.6.1985 tarihinden başlayan kira dönemine ait kira parasının tesbiti istendiğine göre 1982 yılında rayici aylık 8000 lira olarak kabul eden tarafların 1984 yılı kira parasını 9000 lira olarak ödeyip almaları o yıla ait rayicin altında bir kira parasını kabul ettikleri anlamına gelirki, bu da ancak o kira yılı için tarafları bağlarsa da dava konusu kira dönemine ilişkin kira parasının tesbitinde rayicin çok altında bir kira parası olması nedeniyle esas alınamaz.
O halde, kira başlangıcında, aylık kiranın 8000 lira olduğu dikkate alınarak 20.6.1985 tarihinden başlayan yeni döneme ilişkin kira parasının, Ticaret Bakanlığı'nca düzenlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artışların 1983, 1984 ve 1985 kira yıllarına yansıyan bölümleri toplamı olan % 65, 35 oranında artırılması gerekirken, yazılı olduğu şekilde, hüküm tesisi yerinde görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde Olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve 500 lira peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 10.3.1986 gününde oybirliğiyle karar verildi.