* KİRA PARASININ SAPTANMASI

* UZAYAN KİRA YILLARI

Dava dilekçesinde kira parasının 1.10.1985 gününden başlayarak aylık 30.000.- lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kiranın 10.037.- lira olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Temyiz isteminin süresi içinde Olduğu anlaşıldıktan sonra; dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:

Taraflar arasında ilk kira ilişkisi 1.10.1979 yılında başlamış ve yapılan sözleşmeye göre aylık kira parası 4500.- lira olarak tesbit edilmiş ve bir yıllık kira süresi sonunda yasa gereği kira akdinin yenilendiği kira yıllarında da sözleşmenin 5. maddesi hükmüne göre de aylık kira parasının beşer yüz lira olarak artışı kabul edilmiş ve bu şekilde uygulama 1.1.1985 tarihinde başlayan kira yılına kadar devam etmiş ve davacı bu dava ile 1.10.1985 tarihinde başlayan kira dönemine ait kira parasının tesbitini istemiştir.

Yasa gereği uzayan kira yıllarına ait kira paralarını önceden belirleyen özel hükümleri, ilk uzayan kira yılında uygulanacağına ve ondan sonraki kira yıllarında kira tesbiti davası açılması hallerinde o kira yılına ait kira parası tesbit edilirken bu hükümlerin dikkate alınmayacağına dair dairemizin kökleşen içtihadı ve uygulaması doğrultusunda bu hükmün 1.10.1985 yılına ait kira parası tesbit edilirken dikkate alınmamasında bir isabetsizlik görülmemiştir.

Ancak; dairemizin uzun yıllar uygulamasında benimsenen ilkelere göre aksi kanıtlanmadıkça son kira yılında oluşan kira parasının olağan rayice uygun bir kira parası olduğu kabul edilmektedir.

Dairemizin kökleşen içtihatlarına göre 1979 yılı ile 1984 yılları arasında Ticaret Bakanlığı'nca düzenlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artışların her kira yılına yansıyan bölümleri 0/0 20 ile 0/o 30 arasında değişen bir artışla aylık ve yıllık kira paraları artırıldığından, her yeni kira yılında sözleşmeye göre yapılan artışlarla oluşan 1984 yılına alt aylık 7000.- liranın, emsali ve aynı kira parası ile kiraya verilen yerlerin 1984 yılında oluşan kira parasına göre düşük kira parası bulunduğundan 1.10.1985 tarihinde başlayan kira dönemine ait kira parası tesbit edilirken 7000.- lira kira parasının esas alınması yerinde görülmemiştir.

Taraflar sözleşmenin 5. maddesi hükmünde her yıl kira parasının belli bir miktarda artırılmasını kabul edip uyguladıklarından, sözleşmede belirlenen ve yeni kira dönemlerinde tarafların kabul ettikleri kira paraları, o dönemde tarafları bağlarsa da, 1.10.1985 tarihinde başlayan dönemde kıra parasının tesbitinde bağlayıcı olmaz.

Bu nedenle 1.10.1985 tarihinde başlayan kira dönemine ait kira parasının tesbitinde 7000.- lira kira parası esas alınmayıp 1979'da yapılan kira sözleşmesindeki 4500.- lira aylık kira parası sözleşmesindeki özel hükme göre her yıl artırılmayıp her yeni dönem için mahkemece belirli kurallara göre tesbit edilerek 1.10.1984 tarihinde başlayan kira döneminde aylık kira parası ne miktar olacaksa, o kira parasının esas alınması ve eşitlik kuralı uygulanacağı gibi bu uygulama hak ve nesafet kurallarına da uygun düşecektir.

Aksine bir uygulama benzeri yerlerde oluşan kira paralarındaki farka eşitlik ilkesini bozar.

1.10.1979 tarihinden 1.10.1984 tarihine kadar her yıl kira parası, sözleşmesindeki hükme göre değil de, kökleşen içtihatlara göre toptan eşya fiyat endeksindeki artışın her kira yılına yansıyan bölümleri kadar artırıldığında 1.10.1984 tarihinde başlayan kira dönemine ait aylık kira parası 13.176.-lira olacağından 1.10.1984 tarihinden 1.10.1985 tarihine kadar toptan eşya fiyat endeksindeki artış 0/0 43.38 olduğundan, mahkemece de uygulandığı gibi artış yapılmak suretiyle 1.10.1985 tarihinde, başlayan kira dönemine ait kira parasının 18.891.- lira olarak saptanması uygun olacaktır.

Mahkemece bu esaslar dikkate alınmadan eşitlik ilkesini de bozan biçimde çok düşük kira parası tesbiti yerinde görülmemiştir.

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve peşin ödediği harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 6.1.1987 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972