 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E: 1986/2081
K: 1986/2268
T: 04.06.1986
DAVA : Taraflar arasındaki davanın Nevşehir asliye 2. Hukuk hakimliğince görülerek davanın reddine dair verilen 24.12.1985 tarih ve 159 - 531 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı hazine vekili tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü : 1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2 - Davanın konusu 5.1.1985 vade tarihli alacaklısı (N) Gıda sanayii ve ticaret anonim şirketi borçlusu (Y.Ç) olan birer milyon liralık 2 adet emre muharrer senedin muvazaalı surette davalıya ciro edildiğinden ciroların iptaline ilişkindir. Sözü edilen senedler arkasındaki ciro dizisi incelendiğinde senet alacaklısı, (N) Gıda Sanayii ve Ticaret Anonim şirketinin ciro yerinde sadece kaşesi mevcut olup 2. ciranta (L) Un Fabrikası Anonim şirketine ciro edilirken usulen imza edilmediği görülmüştür.
Bilindiği gibi kambiyo senedi iki şekilde ciro edilebilir. Birincisi sadece imza edilerek senedin teslimi suretiyle yapılan beyaz ciro, diğeri ise devredilecek kişinin ciro şerhinde yazılmak ve imza edilmek suretiyle normal ciro yapılır. Her iki ciro geçerli olması için senedin üzerinde veya senede bağlı alonj üzerinde ciranta tarafından imza edilmesi gerekir. (Türk Ticaret Kanunun 688 yollamasıyla 593 ve 595. maddeleri ) Olayda yukarıda belirtildiği üzere senet alacaklısı şirket temsilcilerinin ciro şerhinde imzaları bulunmadığından usulen geçerli normal veya beyaz cironun varlığından söz edilemez. Bu husus kambiyo senetlerine ait objektif bir def'i niteliğinde olduğundan diğer birdeyimel senetten anlaşılabilen şekle bağlı bir eksiklik niteliğinde bulunduğundan hakimin görevinden ötürü kendiliğinden gözönünde bulundurması gerektiği gibi , her aşamada senet hamiline karşı da ileri sürülebilir.
Öte yandan, emre muharrer senedin yasal (meşru) hamili olmak için senedi elinde bulunduran kimsenin hakkı, son ciro beyaz ciro olsa dahi senetteki ciroların müteselsil ve birbirine bağlı olmaları zorunludur. Daha açık bir deyimle ciro dizisinin herhangi bir kesintiye uğramamış olması gerekmektedir. (T.T.K. 658 ve 598 . maddeleri) olayda alacaklı şirketin geçerli bir cirosu bulunmadığına göre ciro dizisindeki kesinti açık olup davalının yasal hamil sayılmasını mümkün değildir.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş, davacı hazinenin senetlerin alacaklısı şirketten olan alacağı ile sınırlı olmak üzere dava konusu emre muharrer senetler arasındaki ciro dizisinin yasal hamillik için yeterli olmadıına karar vermekten ibarettir.
SONUÇ : Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine 2. bentte yazılı nedenlerden dolayı hükmün davacı yararına BOZULMASINA, 4.6.1986 gününde oybirliğiyle karar verildi.