 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
E: 1986/7411
K: 1987/994
T: 10.02.1987
DAVA : Davacı Hüsabettin vekili tarafından, davalı Şükrü aleyhine 20.2.1985 gününde verilen dilekçe ile geçit yerine elatmanın önlenmesi, yapılan WC'nin kaldırılması ve 15000 lira tazminatın tahsili, davacı Şükrü vekili tarafından, davalı Hüsamattin aleyhine 12.6.1985 gününde verilen dilekçe ile 34 parsel aleyhine ve 35 parsel lehine mevcut merdivenden geçit hakkı ile ilgili irtifak hakkının terkini istenmesi üzerine her iki davanın birleştirilerek yapılan muhakemesi sonunda, Şükrü'nün 34 parselde mevcut geçit hakkına elatmanın önlenmesine, WC'nin kaldırılmasına ve geçit hakkının terkini davasının redine dair verilen 16.7.1986 günlü hükmün Yargıtay'ca, duruşmalı olarak incelenmesi dava-davalı Şükrü vekili tarafından istenilmekle; dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek, gereği düşünüldü:
KARAR : 34 ve 35 parsel sayılı taşınmazlarda mevcut binaların zeminüstü katlarının birlikte kullanılmak üzere veteriner dairesince kiralanabileceğinin yetkili merciince bildirildiği, her iki taşınmaz malikiinin taşınmazlarını kiraya verebilmek için üst kata 34 parseldeki mevcut merdivenden çıkılması, bu arada 35 parsel lehine ve 34 parsel aleyhine olmak üzere 34 parsel sayılı taşınmazdaki merdivenden çıkılması, bu arada 35 parsel lehine ve 34 parsel aleyhine olmak üzere 34 parsel sayılı taşınmazdaki merdivenden geçit hakkı bakımından irtifak hakkı kurulması hususunda anlaştıkları, bu hususu 2.11.1976 gün, 1974 yevmiye numaralı resmi akitle gerçekleştirdikleri, sözü edilen binaların veteriner dairesine kiralandığı, uzun süre kira akdinin ve yararlanmanın devam ettiği, halen iki binanın boş olduğu dosya kapsamı ve toplanan delillerle saptandığına, irtifak hakkının kurulmasında güdülen amaç ve sağladığı yarar sona erdiğine göre, irtifak hakkının kaldırılması davasının kabulü, geçit yerine vaki elatmanın ve WC'nin kaldırılması isteğinin reddi gerektiği düşünülmeden, yazılı olduğu vechile hüküm kurulması, isabetli bulunmamıştır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı-davalı Şükrü vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine 11.000 lira duruşma vekalet ücretinin Hüsamettin'den alınarak Şükrü'ye ödenmesine, 10.2.1987 gününde bozmada oybirliğiyle, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
İrtifak hakkının konusu, tesis ve kaldırılması M.K. nun 703 ve müteakip maddelerinde düzenlenmiş bulunmaktadır.Eldeki davada sözü edilen irtifak hakkı tarafların rızası ile resmi senetle düzenlenmiş olduğuna dair bir uyuşmazlık mevcut değildir.Öncelikle belirtilmelidir ki, öğretide irtifak hakkının terkininin amir hükümlerden olduğu kabul edilmiştir ve terkin istenemeyeceğine dair mukavele olunamaz.İrtifak hakkının bekasında mühim menfaat haiz olduğu sürece kadim arazi sahibinin terkin hususundaki menfaatı daha büyük olsa bile terkin isteyemez.Çünkü kanun, ilişkinin azalmasını değil belki ifade ettiği mananın azalmasını kastedmiştir.Buna mukabil tamamen ve kısmın terkin için tazminat şarttır ve terkin için menfaatin azalması ve bu menfaatin kadim araziye yüklenilen külfete nazaran nisbetsiz bulunması lazımdır.
Bu açıklamadan sonra denilebilirki, irtifak hakkının kaldırılması için MK. nun 709/1-2. maddesindeki koşulların gerçekleşmesi gerekmelidir.
Mahkemece bu yönde bir inceleme ve soruşturma yapılmamış ve karar yerinde tartışılmalıdır.İrtifak hakkının ilelebet devamı gerekmez.
Sözleşmenin rızaen yapılmış olması, şartları tahakkuk ettiğinde bu hakkın kaldırılmasını angellemez.O halde bu konu incelenmeli ve sonucuna göre bir karar verilmelidir.Bu yönler gözetilmeden, özellikle anılan 706. madde doğrultusunda bir tartışmaya da yer vermeden yazılı biçimde davanın reddi doğru görülmemiştir.Hükmün bu gerekçe doğrultusunda bozulma düşüncesi ile ekseriyetin kabul biçimine katılmıyorum, bahsettiğim nedenlerle hükmün bozulması kanaatındayım.