DAVA : Hükmün müddeti içinde temyizen tetkiki davalı vekilleri tarafından istenmesi üzerine, bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 20.2.1986 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :

KARAR : İflas kararını Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi vermiştir. Kayıt kabul davası ise Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde görülmüştür. İİK.nun 235. maddesine göre bu davanın iflas kararını veren mahkemede açılması ve bakılması gerektiği düşünülmeksizin esas hakkında karar verilmesi isabetsizdir.

SONUÇ : Bu nedenle temyiz olunan hükmün İİK. nun 366. ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 2.6.1986 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Mahkemeler teşkilatını düzenleyen 1342 tarih, 469 sayılı Kanuna göre, bulundukları yerin adı ile anılarak kurulmuş asliye mahkemeleri(md.1). icap eden yerlerde müteaddit taksim olunmuştur.(md.2) Asliye mahkemeleri,sulh mahkemelerinin yetkisi dışında kalan bilcümle hukuk, ceza ve ticaret davalarına bakmakla görevlidir.(825 S.K. la değişik md.3).

1 - 469 sayılı Kanunun bu hükümleri karşısında ticaret mahkemeleri (asliye) mahkemesi mertebesini haizdirler.Ankara, istanbul, izmir'de bulundukları yerin adını almış birer asliye ticaret mahkemesi mevcuttur. Bu mahkemeler 1,2,3 vs... numaralı dairelere bölünmüştür.(4695 S.Kanun md.2). Misal vermek gerekir ise, Ankara Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 1. Dairesi yada 2 ve 3. dairesi bahse yoktur. Bu muhtelif daireler arasında(görev) kavramının yeri yoktur. Tek ticaret mahkemesinin varlığı karşısında ilamın 1 ve 2. daireden çıkmış olması sonuca etkili değildir. Bu ilam o yerin asliye icaret mahkemesinden verilmiş sayılır.

Bu kanuni durum muvacehesinde, iflasa hangi daire karar vermiş olursa olsun sonuca etkili değildir. İflasa karar veren mahkeme(İİK.154) müflisin muamele merkezindeki, o yer Ticaret mahkemesidir. Kayıt kabul davasına bakmaya bu mahkemenin herhangi bir dairesi görevli ve yetkilidir.(İİK.235)

Konkordatonun feshi davasının tasdik eden mahkemede açılacağına dair kural da bu şekilde uygulanır.(İİK.307) HD.nin 11.10.1969 tarihli kararı belirttiğimiz görüş doğrultusundadır.(Resmi Kararlar Dergisi 1970/3). Yargılamanın iadesi davasının, hükmü ya da ikinci hükmü veren mahkemede açılacağına dair HUMK.nun 448 maddesindeki yasa emri gereği, aleyhinde istekte bulunulan hüküm hangi Asliye Ticaret Mahkemesi dairesine ait olursa olsun, o yerin Asliye Ticaret Mahkemesinde açılması yeterli görülmüştür.(11. HD. 26.9.1972 tarihli içtihadı).

2 - Kanuni duruma göre, bir mahaldeki asliye mahkemesinin müteaddit daireleri arasında görev ayırımı yapılamaz. Biri diğerine görevsizlik kararı ile dosya tevdi edemez. Bu çeşit bir karar teknik ve usulün belirttiği anlam da (görevsizlik) kararı sayılamayacağından, diğer dairenin de (görevsizlik) izharı halinde çözüm yeri bile bulunamaz, merci tayini cihetine gidilemez.

Kaldı ki, yasa değil asliye ticaret mahkemesinin muhtelif daireleri arasında, asliye ticaret mahkemesi ile aynı yerdeki asliye hukuk mahkemesi arasında dahi (görev) sorunu olmadığını, bu son iki mahkeme arasında olsa olsa iş bölümü anlaşmazlığı çıkabileceğini, böyle bir halin yetkisizlik şeklinde süresin de öne sürülmedikçe re'sen nazara alınamayacağını derpiş etmiştir. (TTK. md.5.) Asliye hukuk ve asliye ticaret mahkemesi arasında dahi benimsenmeyen ve hatta açıkça reddedilen (görev) konusunu, aynı mahkemenin muhtelif daireleri arasına getirip sun'i şekilde oluşturmak, yasaya, hukuk mantığına aşikar şekilde ters düşmektedir.

3 - Eğer gerçekten kanun yapıcının arzusu çoğunluk görüşü gibi olsa idi, 469 sayılı Kanundan sonra yürürlüğe girmiş olan İİK.nun 235,307 HUMK.nun 448. maddelerine asliye mahkemesinin dairesinin kasdedildiğine ait açıklık aykırıdır.

Çoğunluğun kabul tarzı, şimdiye kadar süre gelen kanuna uygun uygulamaya da aykırıdır.

Üç büyük şehirdeki ticaret mahkemeleri nöbetçi dairesi vasıtası ile dava ve başvuruları kabul etmektedir. Bu daire dava ve iş tevziini sağlamaktadır. Hiç bir veçhile (bir daireye hitaben) dava dilekçesi tanzim edilemez. Edilse de "daireye" davanın düşeceği garantisi yoktur. Açılan dava hangi daireye tevzi edilirse edilsin fark etmez. Zira, çalışma tarzları itibariyle, yekdiğeri ile irtibatları daima vardır. Anlaşarak birbirlerine dava dosyalarını devredebilirler, birleştirebilirler.

Aynı konuda pek çok sayıda dava açılmış olsa bile, bunların muhtelif dairelerde görülmesinde ya da bir dairede birleştirilmesinde çıkacak fayda ve mahzurların tartılması gerekir.

Aksinin kabulünün pratik faydası bulunmamaktadır. Davaların sürümcemede kalmasına yol açar. Davaların süratle ve daha az giderle görülmesi kuralı ile bağdaşmaz.

4 - Kaldı ki, İİK. nun 235. maddesine dayanan kayıt kabul davası normal bir alacak davasıdır. Pek çok sayıda açılmış olsa dahi genellikle aralarında irtibat yoktur, sadece borçlu aynıdır. Çok kere konuları ve tarafları değişiktir. Müstekil olarak çözümlenir. Nitekim bahse konu olayda (davada) durum böyledir. Mahkeme, müflisin iflas dosyası ile hiç ilgilenmeden en seri biçimde hükme varmıştır.

Sonuç : Yukarıda mümkün olduğu kadar kısaca açıklamaya çalıştığımız gerekçelere binaen, yasaya, Yargıtay'ın içtihatlarına uymayan, hiç bir hukuki yararı bulunmayan, bilakis davaları uzatacak olan çoğunluk görüşüne karşıyız.

Y. Semih ÖKTEMER İbrahim ÇAKIROĞLU

Üye Üye

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972