DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi)nce verilen 20.11.1985 tarih ve 611-1221 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında düzenlenen 12.6.1983 günlü sözleşme ile davalının Kuveyt-Basra arasında 1 yılda toplam 200.000 ton, ayda ortalama 18.000 ton sıvı yağı 11 ABD. Dolar/ton fiyatla, Kuveyt-Bağdat arasında ise yılda ortalama 20.000-40.000 ton sıvı yağı 24 ABD. dolar/ton fiyatla taşıtmayı, müvekkilininde taşımayı taahhüt ettiklerini, davalının sözleşmenin 15,16,20 ve 22. maddelerinde yazılı vecibelerini yerine getirmediğini, 5. maddeye göre taşınan aylık sıvı yağ bedelinin ay sonunda ödenmesi gerekirken ödenmediğini, sıvı yağ yerine tahmil-tahliye ve taşınması çok zor olan donmuş yağ taşıttığını ve haksız olarak 7.12.1983 tarihli teleksiyle sözleşmeyi feshedip müvekkilince verilen 50.000 Dolar teminat mektubunu paraya çevirdiğini, davalının sözleşmenin 7/2. maddesi gereğince davalının 1 yıl süre ile taşıma yaptırmak zorunda olup, taşıttırmadığı malın ücretini ödemek zorunda olduğunu, 4 aylık ödenmeyen taşıma ücretinin 952.000 Dolar olup, paraya çevrilen 50.000 Dolar teminat mektubundan doğan 1.002.000 Dolar alacaktan davalının paraya çevrilen 120.000 Dolar teminat mektubu ve ödemelerinin mahsubundan sonra bakiye kalan 743.000 Dolar alacağın tahsili gerektiğini, müvekkilinin talebi üzerine 602.000 Dolar için ihtiyati haciz kararı verilip icrai hacze dönüştürülmesi üzerine, davalı itiraz ettiğinden itirazın iptaliyle takibin 173.677.00 lira üzerinden devamını ve inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava edip, fazlaya ilişkin haklarını mahfuz tutmuştur.

Davacı birleştirilen davası ile de, davalının 1 yolda = % 5'den 200.000 ton yağ taşıtması gerektiğinden bunun asgari 190.000 ton olduğunu, beher ton 11 dolardan 2090.000 dolar tuttuğunu davalıdan alınan 259.000 dolar ve önceki davada konu edilen 602.000 dolar düşüldüğünde bakiye 1.279.000 dolar alacak kaldığını belirterek, 523.584.000 lira alacağın iskonto haddinden faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevap ve sonraki dilekçesinde, davacının yeterli tankeri hazır etmemesi nedeniyle hiçbir zaman sözleşme gereği olan günlük 1000 ton, aylık 18.000 ton taşımayı gerçekleştiremediğini, 120.000 dolar teminat mektubunu da haksız yere paraya çevirdiğini, tankerlerin yeterli tonajda olmadığını 2.11.1983, 6.11.1983 tarihli dilekçesinde bir sonuç vermediğini, davacıya gönderilen 7.12.1983 tarihli teleksle akdin feshinin teklif edildiğini, davacının kabul etmeyip 19.12.1983 tarihli teleksle önceki fiyatla yağı taşımasının teklif edildiğini, davacının bir süre daha taşıdığını, davacının 12.000 Dolar teminat mektubunu daha önce irad kaydederek akdi kendisinin fesh etiğini, taşıdığı malın bedelinin de ödenmiş olduğunu savunarak, davaların reddini istemiştir.

Mahkemece, toplanan delil ve belgelere tanık beyanları kısmen itibar olunan bilirkişi raporu ve tüm dosya içeriğine dayanılarak davacının önceleri tanker sayısını yeterli düzeye ulaştırmadığı ve fakat davalının sözleşmenin bu yüzden kendisine tanıdığı hakkı kullanmadığı, hoşgörüyle karşıladığı, davalının sözleşmeyi fesih isteminden az önce.....Gemisi'nin 8 işgününde boşaltılması ve davacının Ürdün ve Suudi Arabistan'dan tanker kiralamış olmasıyla tanker adedinin sözleşmedeki sayının üstüne çıkarıldığı, öte yandan sıvı yağ yerine donmuş yağ taşıtan davalının önceki gecikmelere bu davranışına neden olduğu, öte yandan davalının 10.9.1983 tarihli teleksi ile tanker sayısının yeterli olup teşekkül ettiği, esasen davalının Irak.... Firması'yla yaptığı bir yıllık taşıma sözleşmesi 1984 Ocak ayı ilk günlerinde biteceği halde, bu duruma ait taşıyıcı olan davacıdan gizleyip onun da Eylül 1983'te başlayan 1 yıllık sözleşme yapıp, kendisinin yaptığı sözleşme daha önce biteceğinden davacıya yaptığı sözleşmeyi fesh etme cihetine gittiğini ve basiretsiz davrandığı 1 yıllık taşıma süresinin taşımanın eylemli olarak başladığı 11.9.1983/11.9.1984 arasını kapsadığını, istemin sözleşmenin 7. maddesinden doğan tazminat istemi olduğunu, davacının ilk 4 ayda 633.333 ton yağ taşıması gerekip bedelinin 696.666 Dolar olduğunu davalının ödediği 259.000 Dolar düşülüp paraya çevrilen 50.000 Dolar ilave edildiğinde davacının akti haksız fesheden davalıdan 487.666 Dolar alacaklı olduğu 8 aylık taşıma ücretinden de 1.393.333 Dolar alacaklı olduğu sonucuna varılıp, davacı 1.279.000 Dolar talep ettiğinden ve esasen ilk davada 50.000 Dolarını talep ettiği anlaşıldığından, bu miktar düşülüp 1.229.000 Dolar alacaklı olduğu sonucuna varılıp, ilk dava yönünden icra takibine yapılan itirazın kısmen iptali ile takibin 140.691.641 lira üzerinden devamına inkar tazminatı isteminin reddine, birleştirilen dava nedeniyle 432.423.650 lira alacağın dava tarihinden itibaren faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.

Davalı Kuveyt'li olduğuna göre uyuşmazlıkta yabancılık unsuru bulunduğu aşikardır. Yabancılık unsuru taşıyan özel hukuka ilişkin işlem ve münasebetlerde uygulanacak kurallar 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanunun 1. maddesi hükmüne göre bu kanunla düzenlenmiş bulunmaktadır. Aynı Kanunun 24. maddesi sözleşmeden doğan borç ilişkilerinde hangi hukukun uygulanacağına dair kaideleri saptamıştır. Yine aynı Kanunun 2 ve HUMK.nun 76. maddesi, yabancı hukukun tatbiki lazım gelen hallerde uygulanacak yabancı Hukuk kaidelerinin muhtevasının tesbitine ilişkin hükümleri içermektedir. Davalı tarafın 2675 sayılı kanuna dayanarak yaptığı savunma üzerinde durulmadan eksik inceleme ile hüküm tesisi doğru görülmemiştir.

Bu durumda mahkemece yapılacak iş; uyuşmazlıkta yabancılık unsuru bulunduğu gözönünde tutularak 2675 sayılı kanunun 24,2 ve HUMK.nun 76. maddesi hükümleri ışığında işlem yapılarak uygulanması gereken yabancı hukukun olaya ilişkin hükümleri varsa, tesbit edilip, iddia ve savunma ile birlikte bir kül halinde değerlendirilerek müsbet menfi bir sonuca varmak ve şayet tüm araştırmalara rağmen yabancı hukukun olaya ilişkin hükümleri tesbit edilemezse o vakit Türk Hukukuna göre meseleyi çözümlemekten ibarettir.

Mahkemece yukarıda açıklanan hususlar dikkate alınmadan yazılı olduğu şekilde ve eksik inceleme ile hüküm tesisi doğru görülmemiş hükmün bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle mümeyyiz davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek olmadığına, taraf vekilleri geldiğinden 11.000 lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz edene iadesine, 18.4.1986 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972