 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1986/3569
K: 1986/4342
T: 10.07.1986
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara Asl. 1. Ticaret Mahkemesince verilen 12.3.1986 tarih ve 593-106 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraflar vekillerince istenilmekle dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin, dava dışı (K.) A.Ş.'ne ait malların taşınması için davalı şirket ile anlaştığını, ancak davalının kusurlu hareketi ile taşımaların aksadığını, bu nedenle ihracatçı firmanın talep ettiği tazminatı davalıdan isteyecekleri sırada davalının aldığı ihtiyati haciz kararı üzerine mal kaldırma tehdidi altında davalıya (1.178.000) lira ödemek zorunda kaldıklarını ileri sürerek haksız yapılan (2.340.070) liralık takipten dolayı davalıya borçlu olmadıklarının tesbiti ile ödenmiş bulunan (1.178.000) liranın istirdanı talep ve dava etmiştir.
Davacı (T.) Ltd. Şti. tarafından, icrada tehdit altında kabul edilen (1.200.000) liradan dolayı, bu meblağı (İ.) Ltd.Şti.'nden temlik yolu ile devralan davalı (N.D.7'a borçları olmadığının tesbiti için Ankara Asliye 4. Ticaret Mahkemesinde açılan 1985/696 esas sayılı dava bu dava ile birleştirilmiştir.
Davalı (İ.) Ltd. Şti. vekili, davacıda olan navlun alacakları için icra takibi yaptıklarını, davacının bu borcu kabul ettiğini, müvekkilinin alacağını (H.D.)'a temlik etmekle icra dosyasında alacaklı sıfatı kalmadığını, komisyonunca olan davacının bir zararı olmadığı gibi mükerrer talepte bulunulduğunu savunarak davanın reddini ve % 15 tazminatın tahsilini istemiştir.
Davalı (H.) vekili, davacının icra dosyasında (1.210.000) liralık borcu ödemeyi kabul ettikten sonra (İ.) Ltd. Şti.'nin bu alacağını müvekkiline temlik ettiğini belirterek iyiniyetli olan müvekkili hakkındaki davanın reddini ve (15 tazminatın davacıdan tahsilini istemiştir.
Mahkemece, davacının karşı alacak ve takas mahsup talebi belirterek menfi tespit davası açmasında bir engel olmadığı, ancak davacının bu dava ile aynı tarihte davalı şirket aleyhine taşıma nedeniyle uğranılan (2.310.000) liralık zararın tazmini için bir başka dava açtığı (Ankara Asliye 2. Ticaret Mahkemesi, 1985/1334 E.), böylelikle aynı konuda iki dava açılmakla mükerrerlik bulunduğu gerekçesiyle mükerrer açılan davanın reddine, ihtiyati tedbir kararında önce alacağının bir kısmını alan davalı şirketin kalanını da temlik ettiğinden tazminat isteminin reddine, yine dava, usul ve mükererlik açısından reddedildiğinden ve alacağın tahsili için açılan davada da tedbirle ilgili olarak aynı işlemlerin yapılabileceğinden bahisle davalı (H.D.)'ın tazminat isteminin de reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili, davalı (İ.) Ltd. Şti. vekili ve davalı (H.D.) vekili temyiz etmişlerdir.
1 - TTK.'nun 787/2 nci maddesi hükmü gereğince bir taşıyıcının, esasen mes'ul olan diğer bir taşıyıcıya rücuan dava açabilmesi için evvelemirde kendisinin tazminatı ödemiş olması veya bu yüzden aleyhine bir dava açılmış olması gerekmektedir. Olayda her ne kadar davadan önce hak sahibi alacaklı davacıya yazdığı yazı ile tazminat isteyeceğini bildirmiş ise de, bu istek yukarıda anılan madde hükmünde ifade edilen ödeme veya dava açılmanın yerini tutamayacağından, davanın bu gerekçeyle reddi icabedip sonucu itibariyle doğru olan red kararına karşı davacının vaki temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2 - Davalı (H.D.)'ın temyizine gelince; davacı ihtiyati tedbir almak suretiyle adı geçenin alacağını geç almasına sebebiyet vermiş ve halen daihi adı geçen davalı alacağını tahsil edememiş olmakla İİK.'nun 72/4 üncü maddesi gereğince bu davalı lehine % 15 tazminata hükmetmek gerekirken, çok kısa süre geçtiğinden istemin reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
3 - Davalılar hakkında ayrı ayrı iki dava açılmış olmakla ve bu davaların birleştirilmesi sonucu değiştirmeyeceğinden bu davalılar yararına ayrı ayrı vekalet ücreti takdiri gerekirken tek bir vekalet ücreti verilmesi de bozmayı gerektirmiştir.
4 - Davalı (İ.) Ltd. Şti.'nin temyizine gelince; alacağını temlik etmiş olması nedeniyle davalı (İ.) Ltd. Şti.'nin bir alacağı kalmamış olması ve binnetci alacağının geç tahsili söz konusu olmamasına göre davalı (İ.) Ltd. Şt.'nin tazminat istemine yönelik temyiz itirazının redi gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) no'lu bentde yazılı nedenlerle davacı vekilinin, (4) no'lu bentde gösterilen nedenle davalı (İ.) Ltd. Şt.'nin temyiz itirazlarının reddine, (2) no'lu bentde gösterilen nedenle hükmün davalı (H.D.) lehine, (3) no'lu bentde gösterilen nedenle davalılar lehine BOZULMASINA, 10.7.1986 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.