 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 1986/2544
K: 1986/2754
T: 01.05.1986
DAVA : Dava, İsviçre'deki çalışmaları karşılığı Türkiye'ye gönderilen primlerin kendisine ödenmesi gerektiğini beyanla, 300.000,-TL'nin iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtilen şekilde isteği hüküm altına almıştır.
Hükmün davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine,; temyiz isteğinin süresinde oldğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:
KARAR : Davada çözümlenmesi gereken hukuksal sorun, İsviçre'de bir süre sigortalı olarak çalışan, orada yaşlılık, malullük ve ölüm sigortası haklarından yararlanmayıp Türkiye'ye kesin dönüş yapan bir kişinin İsviçre Sigorta İdaresi'nce çalışması karşlığı kesilip kendi adına ödenmek üzere Türkiye'ye gönderilen primlerin hangi koşullarda ödenmesi gerekeceği noktasındadır.
Bu haliyle davanın yasal dayanağı, 1 Mayıs 1960 tarihli "Türkiye-İsviçre Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin" 10. maddesine, (8.10.1980 tarihi, 2311 sayılı Kanunla onaylanan) 25 Mayıs 1979 tarihli "Türkiye Cumhuriyeti ile İsviçre arasındaki Sosyal Güvenlik Sözleşmesi'ne Ek Sözleşme'nin 1. Maddesiyle eklenen 10/a" maddesidir.
Anılan madde hükümleri uyarınca, İsviçre'den Türkiye'ye transfer olunan primlerin sigortalıya iade ve ödenmesi aşağıda belirlenen üç koşulun birlikte gerçekleşmesi halinde mümkündür;
a) İsviçre yaşlılık, malullük ve ölüm sigortaları yardımlarından hiç yararlanılmamış olmak,
b) Türkiye'de veya üçüncü bir ülkede yerleşmek amacıyla İsviçre'de ayrılmış bulunmak,
C) Transfer olunan primler nedeniyle -Türk emeklilik sigortaları çevresinde- sigortalı veya haksahibi yararına hiçbir menfaat saglanmamış olmak.
Davacı açısından birici ve ikinci koşulun gerçekleştiği yönünde uyuşmazlık mevcut değildir. Uyuşmazlık üçüncü koşul üzerinde toplandığı, ayrıca, ödemedi 506 sayılı Kanun'nun toptan ödemeye ilişkin 64. maddesi hükümlerinin uygulanması gerekip gerekmeyeceği konusunun ortaya çıktığı görülmektedir.
Davacının İsviçre'de geçen hizmet sürelerin Türkiye'de değerlendirilmesi halinde -bugün için- davacıya aylık bağlanmasına yetmediği ortadadır. Bu durumda, -Türk emeklilik sigortası hükümleri çeversinde- primlerin davacıya yarar sağlandığından söz edilemez. Diğer sigorta kollarından gelir bağlanması da söz konusu olmadığı gibi primlerin davacı yararına başka bir şekide değerlendirilmesi dahi mümkün değildir. Yukarıda anılan Sözleşme'yle, iadenin yapılacağı tarihteki menfaat durumu gözöünde tutulmuş olup geleceğin bilinmezliği içinde ortaya çıkabilecek yararların varlığı hiçbir şekilde amaçlanmamıştır. O halde, davada üçüncü koşulun bir isabetsizlik yoktur.
Öbür yandan, 506 sayılı Sosyal Sigortalr Kanun'nun toptan ödeme halini düzenleyen 64. maddesi hükümleri, bu Kanun'a tabi olarak geçen çalışmalarla ilgili primlerin iadesi halini amaçlamaktadır. Başka bir deyişle, yabancı ülkelerin kanunlarına tabi olarak geçen çalışmalarla ilgili olaraka Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri hükümlerine göre transfer suretiyle yapılacak toptan ödemelerde 64. maddede öngörülen koşulların aranmayacağı da söz götürmez.
O halde, gerek yukarıda açıklanan ve gerekse karar yerinde göterilen nedenlerle usul ve yasaya uygun olan hükmün onanması gerekir.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA,1.5.1986 gününde oybirliğiyle karar verildi.