 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E:1986/2413
K:1986/2612
T:28.04.1986
* TESBİT DAVASI
* İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK SÜRESİ
* HİZMET BORÇLARI
ÖZET: İsteğe bağlı sigortalılar, yaş koşulu bulunması durumunda, isteğe bağlı sigortalılığın tescil tarihinden itibaren bir yıl içinde on yıllık süreyi borçlanabilirler.
(1479 s. Bağ-Kur K. m. ek geçici m.4 [2229 s. K. la ek])
Davacı, Kurum işleminin iptali ile isteğe bağlı sigortalılık süresinin ve buna bağlı olarak 10 yıllık borçlanmasının geçerli sayılması gerektiğinin tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi
Davada, isteğe bağlı sigortalılık süresi ile buna bağlı 10 yıl süreli hizmet borçlanmasının ihyas ve geçerli sayılması istenmiştir.
Davacının, 1.1.1980 tarihi itibariyle isteğe bağlı sigortalı olup 10 yıllık borçlanma yaptığı 31.12.1980 tarihi itibariyle isteğe bağlı sigortalılığını sona erdirerek ödediği prim ve borçlanma tutarının iadesini istediğini prim ve borçlanma tutarının 24.7.1984 tarihinde kendisine ödendiği konuları tartışmasızdır.
Çözümlenmesi gereken sorun, isteğe bağlı sigortalılığını kendi arzusu ve yazılı isteği ile sona erdiren, isteğe bağlı sigortalılık ve 10 yıllık borçlanma nedeniyle ödediği primleri geri alan sigortalının. 3165 sayılı Yasadan yararlanarak 1.1.1980-31.12.1980 tarihleri arasındaki isteğe bağlı sigortalılık dönemini ve 10 yıllık borçlanmasını primlerini ödemek suretiyle ihya edip edemeyeceği, 31.12.1980 tarihinden sonraki dönemin de yine primleri ödemek koşulu ile isteğe bağlı sigortalı olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
3165 sayılı Yasa, ihya ile ilgili herhangi bir hüküm getirmemiş, ek geçici 15. madde sadece isteğe bağlı sigortalılığı kesenek, prim, gecikme zammı ve borçlarını kısmen veya tamamen ödemedikleri için sona erenlere yasanın yürürlük tarihine kadar geçen sürelere ait ödemeleri gereken borçlarını gecikme zammı ve faizi ile birlikte 1 yıl içinde ödemek koşulu ile bu süreleri sigortalılık süresi olarak değerlendirme olanağı getirmiş, ayrıca, 10 yıllık borçlanma talebinde bulunmuş, borçlanma tutarını tamamen ödemiş olmakla beraber, kesenek ve primlerini ödemedikleri için sigortalılığı, sigortalılığın başlangıç tarihi itibariyle sayılmayanların borçlanma karşılığını geri almamış olmak kaydı ile bu borçlanmaları geçerli sayılmıştır. Davacı, 31.12.1980 tarihli dilekçesi ile isteğe bağlı sigortalılığına son verdiğine göre bu tarihten sonrasının borçlanmak suretiyle isteğe bağlı sigortalı olarak değerlendirilmesi yasanın açıkça cevaz vermesi halinde mümkündür. Gerek bu konuda, gerekse primleri geri almak suretiyle tasfiye edilen 1.1.1980 - 31.12.1980 döneminin ve borçlanmanın ihyası konusuna yasa açık veya üstü kapalı bir biçimde cevaz vermiş değildir. Aksine, anılan geçici maddenin son fıkrasının karşıt anlamından tasfiye edilmiş borçlanmaların ihyasının hiçbir şekilde amaçlanmadığı anlaşılmaktadır.
1479 sayılı Kanuna 2229 sayılı Kanunla eklenen ek geçici 4. madde hükümlerine göre; isteğe bağlı sigortalılar yaş koşulu bulunması halinde isteğe bağlı sigortalılığın tescil tarihinden itibaren 1 yıl içinde 10 yıllık süreyi borçlanabilirler. 3165 sayılı Kanunun 22. maddesi Yaş koşulu gerçekleşen eski isteğe bağlı sigortalılarca veya primleri geri almak suretiyle isteğe bağlı sigortalılıkları tasfiye edilmiş olanlara yeni bir borçlanma olanağı getirmiş de değildir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmadan yazılı şekilde hüküm tesisi usül ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 28.4.1986 gününde oybirliğiyle karar verildi.
