 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1985/7488
K: 1985/7295
T: 05.07.1985
DAVA: Dava hakkında Ankara 5. İş Mahkemesi'nden verilen 26.6.1985 günlü ve 243 D.İş/37 D.İş sayılı hüküm davalılardan .....Sendikası avukatınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup, düşünüldü:
KARAR: Mahkemece, bozmaya uyularak 3 kişiden oluşan bilirkişi aracılığı ile yaptırılan inceleme sonunda alınan bilirkişi raporuna dayanarak bozmadan önceki gibi Orman Genel Müdürlüğü'ne bağlı Orman Bölge Müdürlükleri'nin herbirinin ayrı birer işletme olduğuna, bu nedenle herbir bölge müdürlüğü için ayrı ayrı işletme toplu iş sözleşmesi yapılması gerektiğine ve yapılan incelemeye göre 10. Bölge Müdürlüğü'nde muteriz sendikanın işletme toplu iş sözleşmesi bakımından çoğunluğa haiz olduğuna,
diğer bölge müdürlüklerinde ise, taraf sendika üyeliklerinden hiç birinin
çoğunluğa haiz bulunmadıklarına karar verilmiş ise de;
2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu'nun 3. maddesinde "bir toplu iş sözleşmesi aynı işkolunda bir veya birden çok işyerini kapsayabilir" denildikten sonra, 2. fıkra ile, "bir tüzel kişiye veya bir kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerine sahip bir işletmede, işçilerin bir işyerinden diğerine naklinin işletmenin niteliği icabı olduğu hallerde, bu işyerlerinin tümü için ancak bir toplu iş sözleşmesi yapılabileceği ve bu kanun anlamında bir sözleşmeye işletme toplu iş sözleşmesi denileceği" hükme bağlanmıştır.
Buna göre, bir işletmede toplu iş sözleşmesi yapılabilmesi için, öncelikle aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunması, ikinci olarak da, işçilerin bir işyerinden diğerine naklinin işletmenin niteliği icabı olması gibi koşulların birlikte gerçekleşmesi ile işletme kavramı bütünlüğü oluşturur. Bu bütünlük bölünmek suretiyle ayrı ayrı işletmelerden söz edilemez. 3. madde anlamında "işletme" kavramını da böyle tanımlamak mümkündür.
Davada söz konusu edilen Orman Genel Müdürlüğü, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı'nın bağlı kuruluşudur. Orman Bölge Müdürlükleri ise, bu kuruluşun birimleridir ve bölge müdürlüklerinin tamamının aynı işkolunda bulunduğu tartışmasızdır. Yukarıda belirlenen bütünlük bölünmeyeceğine göre, her bölge müdürlüğünü ayrı bir işletme olarak mütalaa etmek mümkün olmayacaktır. Her bölge müdürlüğünün aynı niteliği haiz bulundukları da açıktır. Böyle olunca, işçilerin bir bölge müdürlüğünden diğerine naklinin işin icabından olduğu da bir gerçek olarak ortaya çıkmaktadır.
Buna göre, Orman Genel Müdürlüğü bünyesinde yer alan ve dava konusunu teşkil eden Orman Genel Müdürlüklerinin her birinin işletme toplu iş sözleşmesi yönünden ayrı birer işletme durumunda bulunduklarının ve her biri için ayrı ayrı işletme toplu iş sözleşmesi yapılamayacağının, Orman Genel Müdürlüğü'nün 2822 sayılı Kanun'un 3. maddesindeki tarife uygun bir işletme olduğunun ve Orman Genel Müdürlüğü seviyesinde toplu iş sözleşmesi yapılabileceğinin kabulü gerekir.
O halde, bu konuda artık mahkemece yapılacak bir işlem kalmamıştır. Bu durumda, mahkemece yapılacak iş, Genel Müdürlük seviyesinde işletme toplu iş sözleşmesi yapılması yönünden çoğunluk incelemesi yaptırmak ve çoğunluğa haiz olan sendikayı belirlemekten ibarettir. Bu çoğunluk incelemesinin taraflarınca ibraz edilen belgelerle, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndaki prosedür dosyası ve gerekirse işyeri kayıtları ve uyuşmazlığın gerektirdiği tüm belgeler üzerinde yapılarak sonuca ulaşılması uyulan bozma kararında işaret edilmiş, bozma gerekleri, bozmaya uyulduğu halde, bozma doğrultusunda yerine getirilmemiştir. Bu konuda tek taraflı ve Bölge Müdürlükleri seviyesinde yapılan çoğunluk incelemesi sonunda bulunan bozmadan önceki rakamlar da geçerliliğini yitirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda gösterilen sebepten KESİN olarak BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 5.7.1985 gününde oybirliğiyle karar verildi.