 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1985/2154
K: 1985/4167
T: 16.04.1985
DAVA : Taraflar arasındaki ikramiye, yakacak parasıyla sosyal haklar karşılığının ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : Türk Toplu İş Hukuku'nda toplu iş sözleşmesinden yararlanma TİS ile işçi arasındaki bağlılık ilkesine dayanır. Bu bağlılık ilkesi ise TİS'ni yapan sendikaya üye olmakla gerçekleşir. TİS'nden yararlanmak için temel ve genel ilkelere bağlılık kuralını oluşturan üyelik durumudur. Genel ve temel kuralın tek istisnası, 2822 sayılı yasanın 9 ve daha önceki 275 sayılı yasanın 7/son maddesinde düzenlenen dayanışma denilen bir aidatın ödenmesi suretiyle yararlanma biçimidir. TİS'nin imzalanması sırasında taraf sendikaya üye olanların TİS'nden yararlanmaları bağlılık ilkesinin doğal sonucudur. İmza tarihinden sonra üye olanların üyeliklerinin taraf işçi sendikasınca işverene bildirildiği tarihten itibaren yararlanmaları yine aynı kuralın uygulanmasıdır. Bunun için üyelik koşulu, az önce açıklanan şekilde düşünüldüğü takdirde üye olmayanların dayanışma aidatı ödemek suretiyle yararlandırılmalarında daha imtiyazlı ve avantajlı bir yol seçilmiş olur ki, bu da temel kuralla bağdaştırılamaz. Ayrıca Kollektif İş Hukuku'nun yerleşmesi ve gelişmesi prensiplerine de ters düşer. Yasada ve TİS'nde dayanışma aidatı ödemek suretiyle yararlanmada "Toplu iş sözleşmelerinden" söz edilmiştir. Bu deyimler bir TİS'nin ortaya çıkmış olmasını gösteren ve açıklayan deyimlerdir. Hukuk Genel Kurulu da kararlarında konuyu aynı biçimde değerlendirerek kararlar oluşturmuştur. (HGK., 15.2.1985 gün, 1983/9-389 E., 1985/95 K.)
Davacı ancak toplu iş sözleşmesi hukuken ortaya çıktığı 19.10.1984 tarihinden itibaren bu sözleşmedeki haklardan yararlanır. Bu tarihten sonra TİS hakları ödenmemişse buna hükmetmek gerekir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeple davalı yararını BOZULMASINA, davalı yararına takdir edilen 6500 lira duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine, 16.4.1985 gününde oybirliğiyle karar verildi.