 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1985/11393
K: 1985/11334
T: 05.12.1985
DAVA : Davacı, zorunluluk tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği reddetmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı Yüksek Hakem Kurulu tarafından 1.1.1981 - 13.12.1983 tarihleri arası için yapılmış olan toplu iş sözleşmesinin sorumluluk zammı başlığını taşıyan 54 üncü maddesine dayanarak istekte bulunmuştur. Gerçekten bu maddede işyerinde çalışan şoför, başşoför, şoför muavini, usta, yardımcısı ve sorumluluk taşıyan diğer işlerde çalışanlara ayda 500 TL.'den az, 4000 TL'den çok olmamak kaydıyla sorumluluk zammı verilebileceği öngörülmüş ve devamında hangi işçilere ne miktar sorumluluk zammı verileceğinin sendikanın görüşü alınarak işverence saptanacağı belirtilmiştir. bu toplu iş sözleşmesinin bundan önceki maddeleri de diktate alındığında, bu düzenlemedeki amacın bazı özel nitelikteki işçiler ile sorumluluk taşıyan diğer işçilere de sorumluluk zammı vermek olduğu sonucuna varılır. Zira bir düzenlemenin hukuki sonuçtan yoksun bırakmış olduğunun kabulü bu bakımdan isabetsizdir. Buradaki takdir hakkının asgari ve azami sınırlar arasında bir miktar tayinine ilişkin olabilir. nitekim maddenin "işverence saptanır" şeklindeki ifadesi de işverenin yükümlülüğünü açıkça ortaya koymaktadır. Ne var ki işveren iki sınır arasındaki miktarları tesbit yoluna gitmemiştir. Ancak bu durum yükümülülüğünü tamamen ortadan kaldırmaz.
Böyle olunca maddedeki asgari 500 TL.'nin verilmesi uygun olur. Davacıların bu maddede yazılı işlerde çalışanlardan oldukları anlaşılmaktadır. O halde, ayda 500 liradan hesap edilmek suretiyle sorumluluk zammının hüküm altına alınması gerekir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, (...) 5.12.1985 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY YAZISI ;
Dava, Yüksek Hakem Kurulunun 3.12.1982 tarihli kararı ile yürürlüğe konulmuş bulunan, 1.1.1981 - 31.12.1983 dönemine ilişkin toplu iş sözleşmesinin 54 üncü maddesi hükmünden kaynaklanan "sorumluluk zammı" isteğine ilişkindir.
Sözü edilen toplu iş sözleşmesinin 54 üncü maddesinde aynen; "işyerinde çalışan işçilerden şoför, başşoför, şoför muavini, usta yardımcısı ve sorumluluk taşıyan diğer işlerde çalışanlara ayda 500 TL.'sinden az, 4000 TL.!sinden çok olmamak kaydıyla sorumluluk zamlı verilebilir. Hangi işçilerin ne miktar sorumluluk zammı alacakları sendikanın da görüşü alınarak işverence saptanır" denilmektedir. Görülüyor ki, bu hüküm işvereni kesin olarak borç altına sokan ve onu "sorumluluk zammı" adı altında bir ödemede bulunmakla yükümlü kılan bir hüküm niteliğinde değildir. Aksine bu hüküm "sorumluluk zammı" verilmesi hususunu tamamen işverenin takdirine bırakmıştır. Gerçekten, gerek maddenin içeriği ve düzenleniş biçiminden, gerekse madde metninde yer alan, (... sorumluluk zammı verilebilir. Hangi işçilerin ne miktar sorumluluk zammı alacakları sendikanın da görüşü alınarak işverence saptanır.) şeklindeki sözlerden çıkan anlam ve varılan sonuç budur. Hangi işçilere ve ne miktar sorumluluk zammı ödeneceği hususunu dahi işverenin takdirine bırakan böyle bir hükmün bağlayıcı karakteri blunmadığı açıktır. Aksi halde, bir önceki 53 üncü maddede olduğu gibi, " ağır vasıta ehliyetine sahip olup ağır vasıta kullanan şoförlere bu işte çalıştıkları her gün için 30 TL, başşoföre 45 TL. ağır vasıta zammı verilir" şeklinde, işverenin takdirine bırakan ve kime kaç lira ödeneceği konusunda da yine işveren takdirine bırakan ve takdir hakkı tanıyan böyle bir hükme dayanılarak istekte bulunmak mümkün değildir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine ilişkin yerel mahkeme kararının doğru ve onanması gerektiği görüşünde olduğumuzdan, çoğunluğun görüşüne katılmıyoruz.